Џером Пауел, можеби најмоќниот човек во светската економија, ги исплаши светските пазари и предизвика остра распродажба на акциите ширум светот, пишува „Telegraph“.
Германските, француските и италијанските берзански индекси забележаа пад од најмалку еден отсто, а британскиот FTSE 100 падна за 0,7 отсто во почетокот на петокот. Претходно Токиската берза затвори со пад на Nikkei, што беше опишано како „историски лош“.
Ова сугерира дека некој вид берзански балон е на пат да пукне. Поттикнати од силните американски потрошувачи, големите трошоци во Вашингтон и сонот за иднината напојувана со вештачка интелигенција (AI), берзите забележаа рекордни перформанси од годината до денес.
Инвеститорите изгледаа уверени дека Пауел, гувернерот на Федералните резерви, може да го произведе тој неостварлив економски феномен: меко приземјување.
Ова е пазарен жаргон за способноста безболно да се справи со кризата со трошоците на животот, со зголемување на каматните стапки за да се смири инфлацијата без да се втурне економијата во рецесија.
Но, речиси преку ноќ, таа доверба испари.
Во четвртокот вечерта паднаа и американските акции, предводени од технолошките акции, а тоа продолжи и во петокот во Европа.
Оваа низа лоши економски податоци се совпадна со одлуката на Пауел да ги задржи каматните стапки на 5,5% на состанокот на ФЕД.
„Не очекував акциите да паднат толку многу. Ова е веројатно затоа што постојат стравувања дека американската економија ќе пропадне“, коментира Кијоши Ишигане, аналитичар во „Mitsubishi UFJ Asset Management“.
Кризата на работните места
Превирањата на пазарот беа предизвикани од две категории економски податоци центрирани околу работните места.
Првата точка беше скоро едногодишниот врв на бројот на Американци кои за прв пат поднесуваа барање за бенефиции за невработеност.
Првичните барања за невработеност се зголемија за 14.000 на 249.000 во последната недела од јули. Ова е највисокото ниво од август минатата година и нешто над очекувањата на аналитичарите.
Оливер Ален од „Pantheon Macroeconomics“ вели дека ова може да биде почеток на загрижувачки тренд.
Втората витална точка се однесуваше на внимателно следеното истражување на производителите што покажа дека активноста се намалува четврти месец по ред во јули.
Шокот беше насочен околу барометарот за работни места, што сугерира дека сегашната средина е најлоша од средината на пандемијата. Индексот на производството „ISM“ падна на 43,4 во јули од 49,3 во јуни. Сè што е под 50 сугерира контракција.
„Падот на индексот на вработеност ќе ја зголеми загриженоста дека ФЕД доцни со започнувањето на монетарното олеснување“, коментира Томас Рајан од „Capital Economics“.
Пауел не беше во право
Мет Бризман од „Hargreaves Lansdown“ вели дека Пауел можеби е задоцнет за намалување на каматните стапки, при што постојано високите трошоци за задолжување ненадејно тежат врз економијата.
„Сега постои загриженост дека сценариото за меко слетување предвидено за поголемиот дел од годината би можело да испадне како сон за Федералните резерви, кои можеби ја пропуштиле шансата да го спречи економското забавување со тоа што не преземале мерки за каматните стапки“, рече Бризман.
Ова е референца за губење на довербата во ФЕД. Извесно време, инвеститорите би уживале во добри вести кои ги зголемуваат цените на акциите, а исто така би уживале и во лоши вести бидејќи ја зголемуваат шансата за намалување на стапката на ФЕД, што исто така ги зголемува цените на акциите.
Но, тој став се промени.
Џим Рид од „Deutsche Bank“ забележува дека финансиските пазари сега очекуваат ФЕД да ги намали стапките за 1,75% следната година, „темпо што го видовме само во рецесиите во последните циклуси“.
Сето ова сугерира дека финансиерите веруваат дека Пауел направил сериозна грешка со тоа што одбил да ги намали стапките на крајот на јули.
Со неговото вообичаено мирно однесување, шефот на ФЕД самоуверено изјави дека регулаторот ќе почне да ги намалува стапките во наредните месеци.
„Како што пазарот на трудот се лади и инфлацијата забавува, ризиците за нашите цели за вработување и инфлација продолжуваат да се движат кон подобра рамнотежа. Економијата се приближува до точката кога би било соодветно да се намали основната каматна стапка“, истакна Пауел.
Сепак, таа точка можеби се приближува многу побрзо отколку што очекуваше.
Рид од „Deutsche“ рече дека има „сигурно забавување“ на пазарот на труд од минатата година, со тримесечен просек сега на 177.000, најниско ниво од јануари 2021-ва година. Невработеноста се очекува да остане на 4,1 процент. Секое големо негативно изненадување може да предизвика нова распродажба на берзите.
Во меѓувреме, технолошките титани се тркалаат.
Корпоративните податоци во четвртокот покажаа дека продажбата на „iPhone“ паднала на најниско ниво во последните три години, погодувајќи ги акциите на „Apple“. „Аmazon“ беше погоден од инвеститорите откако прогнозираше забавување на растот на продажбата. И производителот на чипови „Intel“ објави планови за намалување на трошоците откако пријави квартална загуба.
Политичката позадина ги загрижува и пазарите, посочува Јонас Галтерман од „Capital Economics“.
Нејасното гледиште на Доналд Трамп и другите републиканци за социјалните медиуми „може да стане главен спротивен ветер за големите технолошки акции“, рече тој, додека американското ривалство со Кина и ранливоста на синџирот на снабдување со чипови на Тајван е уште една опасност за пазарите.
„Овој ризик би можел да се материјализира за време на претседателството на Трамп или Харис, но можеби е малку поверојатно при првото, со оглед на неговиот поборбен став за трговската политика и двосмисленоста околу одржувањето на воените обврски на САД во Азија“, коментира Галтерман.
