„Љубљана е како Швајцарија на Балканот“, вели Богдан. Консултантот од Србија неодамна купил трособен стан во централниот кварт „Шишка“ во близина на градскиот парк „Тиволи“, пишува „Financial Times“.
Словенечкиот главен град, кој е на неколку часа возење од Алпите и Медитеранските плажи, има просперитетна меѓународна заедница. „Градот е чист, а луѓето се љубезни“, вели Богдан, кој не сака да го открие своето вистинско име.
Ужива кога може да скија во блиските планини, да патува до Италија или Австрија кога сака, па дури и да оди на плажа во Хрватска.
Роберт Миличевиќ, инженер и брокер за недвижнини, се преселил од Отава, Канада во Љубљана со сопругата и двете деца за да го подобри квалитетот на животот.
„Ја избравме Љубљана бидејќи градот се наоѓа во многу пријатен дел од Европа. Неверојатно е убаво, како минијатурна верзија на Прага“, додава тој.
Миличевиќ не смета дека гужвите туристи во Љубљана се претерани. Благодарение на популарноста на градот, многу луѓе зборуваат англиски, што ја олесни комуникацијата за него и неговото семејство додека се населиле таму. Купиле трособен стан со тераса, за кој платиле околу 4.000 евра за квадрат.
Во текот на изминатите десет години, во Љубљана се привлекуваат странски купувачи од се повеќе националности. Од мала група британски, италијански и руски купувачи, во некои случаи сопственици на бизниси, особено од Италија, привлечени од пониските корпоративни даноци на Словенија, градот сега привлекува луѓе од САД, Австралија, Канада, Германија, Швајцарија и други европски земји.
„Љубљана беше заспано место, речиси целосно непознато за странците дури и пред 15 години. Сега градот го привлекува заслуженото внимание“, вели Миличевиќ.
Туризмот во градот цвета. Посетителите на Љубљана се зголемија повеќе од двојно помеѓу 2010-та и 2019-та година, при што Словенечкиот туристички одбор објави дека бројките речиси се вратиле на нивоата пред Ковид-19. Љубљана ја освои титулата Европска зелена престолнина од Европската комисија. Тоа беше првиот европски главен град кој објави цел за нула отпад.
И туристите и купувачите на луксузни имоти ги привлекува романтичниот Стар град во Љубљана со прекрасниот мост Змеј. Но, растечката популарност на Љубљана е на сметка на локалното население.
„Со оглед на тоа што хотелите не можат да го примат сè поголемиот број посетители, сопствениците на втори домови во градот почнаа да смислуваат решенија“, вели Катарина Микулиќ, родена во градот. Странските инвеститори на имот го следеа примерот.
Иако според законот на сопствениците на имот им е потребна дозвола од другите сопственици во нивните станбени згради за да понудат станови за краткорочно изнајмување, а наведувањето дом на платформи како „Airbnb“ е дозволено само до пет месеци во годината, малкумина всушност ги следат правилата, вели Џастин Јанг од агенцијата за недвижности „Slovenia Estates“, која нуди услуги за управување со имот за изнајмување.
Денес, платформата за изнајмување „Likibu“ има над 900 краткорочни изнајмувања во Љубљана, а локалните жители треба да се справат со зголемените цени на имотот. Според податоците на „Surveying and Mapping Authority“, просечните цени на недвижностите достигнале 3.950 евра за метар квадратен, што е речиси двојно повеќе од нивото во 2015-та година. Минатата година просечната цена на дом во градот била 360.000 евра, а просечната годишна бруто плата има достигна 30 илјади евра.
Зголемените цени за изнајмување се извор на бес кај локалните жители. Во земјата, кириите се зголемија за речиси 63% во изминатите десет години, според владините податоци. Жителите на Љубљана го користат „Reddit“ за да го изразат својот гнев поради недостигот на станови и да побараат совет како да најдат прифатлива куќа.
На Тина Радачовиќ од Љубљана лани и беа потребни неколку месеци да го најде станот во кој живее под кирија. Таа победи 200 други кандидати за тоа. Радачовиќ верува дека победила само затоа што има сигурна работа во британската амбасада, која се смета за престижна институција меѓу локалните жители.
„Никогаш порано не било толку тешко“, вели таа.
Радачовиќ верува дека неодамнешните бранови на имигранти – пристигнувањето на луѓе и од Русија и од Украина, како и недостатокот на нови станбени градби од независноста на земјата во 1991 година – се фактори кои придонесуваат, заедно со краткорочните изнајмувања и други инвеститори.
„Новите станови што се градат се претежно во центарот на градот и се многу скапи. Цените се превисоки. Невозможно е ниту еден самец да купи студио“, вели таа.
