Економските последици од војната во Украина се веќе исклучително сериозни, соопшти Меѓународниот монетарен фонд, кој во петокот одржа состанок со кој претседаваше директорката Кристалина Георгиева.
Цените на енергијата и суровините – вклучително и пченицата и другите житни култури – нагло се зголемија, дополнително влошувајќи ги инфлаторните притисоци од прекините на синџирот на снабдување и закрепнувањето од пандемијата со Ковид-19. Глобално влијание ќе имаат и ценовните шокови, особено врз сиромашните домаќинства, на кои храната и горивото сочинуваат значителен дел од трошоците. Ако конфликтот ескалира, економската штета ќе биде уште попогубна. Санкциите против Русија, исто така, ќе имаат значително влијание врз глобалната економија и финансиските пазари, со значителни несакани ефекти во другите земји, соопшти ММФ.
„Во многу земји, кризата создаде негативни шокови и на инфлацијата и на активноста во услови на зголемени ценовни притисоци. Монетарните власти ќе треба внимателно да го следат влијанието на растот на меѓународните цени врз домашната инфлација со цел да преземат соодветни, внимателно калибрирани одговори. Фискалната политика ќе треба да ги поддржи најранливите домаќинства за да ги надомести зголемените животни трошоци. Оваа криза ќе доведе до сложени политички компромиси, кои дополнително ќе ја комплицираат политичката ситуација, додека светската економија се опоравува од кризата предизвикана од пандемијата“, пишува Фондот.
Во Украина и човечките жртви и економската штета се значителни. Морските пристаништа и аеродромите се затворени и уништени. Истото важи и за многу патишта и мостови. Иако е многу тешко во оваа фаза да се направи точна проценка на потребите за финансирање, веќе е јасно дека Украина ќе се соочи со значителни трошоци за обновување и реконструкција.
„Земјата веќе побара 1,4 милијарди американски долари вонредно финансирање од Инструментот за брзо финансирање на ММФ. Се очекува следната недела да биде доставен на разгледување до Извршниот одбор“, соопшти ММФ.
Санкциите против Централната банка на Руската Федерација сериозно ќе го ограничат нејзиниот пристап до меѓународните резерви за поддршка на валутата и нејзиниот финансиски систем. Меѓународните санкции против рускиот банкарски систем и исклучувањето на голем број банки од системот „SWIFT“ значително ја оштетија способноста на земјата да прима извозни плаќања, да плаќа за увоз и да се вклучи во прекугранични финансиски трансакции.
„Иако е премногу рано да се предвиди целосното влијание на овие санкции, веќе гледаме остар пад на цените на средствата, како и на курсот на рубљата“, велат од Фондот.
Земјите кои имаат многу блиски економски врски со Украина и Русија се изложени на особен ризик од недостиг и прекин на снабдувањето и најмногу се погодени од растечкиот прилив на бегалци. Молдавија повика на проширување и преориентација на нејзината постоечка програма поддржана од ММФ за да помогне во покривањето на трошоците од актуелната криза, а претставниците на ММФ активно разговараат за различни опции со молдавските власти.
„Нашиот персонал ќе продолжи да ги следи несаканите ефекти врз другите земји во регионот, особено оние со постоечки програми поддржани од ММФ и земјите со зголемена ранливост или изложеност на криза. Тековната војна и поврзаните санкции, исто така, ќе имаат сериозно влијание врз светската економија. Фондот ќе обезбеди совети за нашите земји-членки за калибрација на макроекономските политики за управување со голем број несакани ефекти, вклучително и нарушувања во трговијата, цените на храната и другите стоки и финансиските пазари“, соопшти ММФ.
