Ќе ја преживеат ли туристичките агенции корона кризата за да ги обештетат граѓаните, односно да ги реализираат ваучерите од пропаднатите туристички аранжамани?! Ова прашање се погласно се поставува откако агенциите и на протест алармираа дека се потребни нови итни мерки од Владата за да не банкротираат. Евиденција колку туристички аранжмани пропаднаа и на колку граѓани колку пари им се заробени од агенциите во вид на ваучер, не дава ниту една институција. А нема ниту гаранции, кој ќе им ги врати парите на граѓаните ако агенциите пропаднат.
Ослободување на превозот од досегашниот протокол од 50 на 100 проценти капацитет и субвеционирање на плати е ултиматумот кој го поставија туристичките агенции на Владата која треба да одговори до 15 август. Најавуваат масовни протести и блокирање на сите улици, доколку оваа недела не се донесат овие одлуки.
Бараат Владата и Комисијата за заразни болести итно да го променат овој проткол за автобусите, бидејќи, како што посочуваат во соопштението, во ниту една земја во светот не постои таква одлука. Алармираат и дека ако не добијат субвенции за плати, ќе бидат приморани да стават клуч на врата, а со тоа, пропаѓаат сите можности за обештетување на стотици илјади граѓани кои уплаќале за своите патувања.
“Никој не сака да живее на товар од државата, но таа мора да застане на страната на секторите кои паднаа колена со појавувањето на корона кризата“, реагираат туристичките работници.
Владата сега само го ослободи превозот со 75 наместо 50 проценти пополнетост на седиштата во автобусите.
А уште во време на најголемиот удар на кризата владата донесе одлука граѓаните преку ваучери да се „обештетат“ за пропаднатите туристички аранжамани. Но колку ваучерите ги кршат правата на туристите?!
10 земји членки на Унијата може да платат казни откако Европската комија поведе постапки бидејќи ги прекршиле правата на туристите – дозволиле туристичките агенции со ваучери наместо со пари да ги обештетат клиентите за пропаднатите туристички аранжмани. И Македонија дозволи наместо да им ги врати парите, агенциите да даваат ваучери на оштетените граѓани на кои им пропаднаа патувањата. Но Министерството за економија смета дека тие го направиле најдоброто за двете страни.
„Имајки предвид дека Уредбата овозможува Туристичките агенции да не се доведат во ситуација да ги затворат фирмите, односно да прогласат стечај, а со тоа сите клиенти да ги загубат нивните пари, истовремено на лицата кои уплатиле аранжмани иако согласно законот за Туристичка дејност во време на ВИША СИЛА агенциите немаат обврска да ги рефундираат уплатените средства, на истите им е овозможено до 2021 година да можат истите да ги користат“, велат од Министерството за економија.
Од министерството потенцираат дека секоја земја начинот на регулирање на ваучерите го спроведува согласно својата регулатива и иницијативата на ЕК за постапки во земјите на ЕУ е различна за секоја земја.
„Сакаме да потенцираме дека 90% од агенциите средствата уплатени за авионски билети не успеале да ги рефундираат од авиокомпаниите, но сепак на клиентите истите им ги одобриле во форма на ваучер. При земање на ваучер исто така клиентите не беа ограничени да одат во истите дестинации (иако агенциите во повеке случаи имаат уплатени средства за резервации во хотели каде не добиваат рефундирање односно имаат само одложување на резервациите) имаа можност да бираат други понуди во агенциите. Од наша страна Уредбата овозможува да нема оштетни граѓани, истовремено на агенциите им овозможува во овие тешки моменти да можат да опстојуваат на пазарот. Уредбата исто така предвидува и заштитни мерки за граѓаните, агенциите кои веќе издале ваучери , примерок од истите доставиле до Министерство за економија. Во случај истите да не ги исполнуваат обврските од Уредбата ќе се соочат со казни согласно законот. Потенцираме дека уредбата е донесена со намера да им се помогне на двете страни“, велат од Министерството за економија.
Од Организацијата на потрошувачи се децидни дека правата на потрошувачите се прекршени. Не им е оставен избор на граѓаните дали сакаат ваучер или поврат на парите.
„Тука се соочуваме со проблеми, заради уредбата. Сепак треба да се каже дека потрошувачите ја помагаат туристичката индустрија преку ваучерите што им се даваат, но на овие ваучери упативме писмо и до Министерството и другите заинтересирани страни, со образложение дека не секаде овие ваучери се во можност да бидат исполнети. Зошто сепак имаме право или ваучер или да ги прифатиме средствата. Се уште немаме гаранција во поглед да речеме на несолвентност, нели не можат да се вратат парите. Кога се опфатени со Стечај и слично тогаш немаме гаранција дека кај нас согласно новата правна арегулатива тие пари преку некој фонд ќе им се вратат. Немаме ниту фонд за такво нешто, ниту пак имаме направено проценка за колку граѓани станува збор на кои им се дадени ваучери, ниту пак имаме износ на средства за кој станува збор со цел еве да се формира некаков фонд во кој луѓето што не сакаат да прифатат ваучери ќе бидат на некој начин и тие помогнати со поврат на средства во ситуацијата на Ковид 19“, изјавија за „Денар“ од Организацијата на потрошувачи на Македонија.
Велат дека има основ да се смени оваа регулатива, зошто не сите граѓани можат да потпаднат под категоријата дека можат да примат ваучер.
„Имаме екскурзии кои не се реализирани, а тешко и со вториот бран на вирусот дека ќе се реализираат. Имаме и стари лица повозрасни кои одбиваат да патуваат за Грција каде што најчесто ги прават туристичките агенции аранжманите за нив, односно бараат сместување во домашни капацитети, а туристичките агенции одбиваат да ги сместат во домашни со образложение дека го немаат издадено ваучерот за таму. Во тој случај имаме проблематични ситуации за луѓе кои уплатиле пред времените мерки да се донесат, а не можеше да се реализираат тие патувања во тој период, и на тие им се издадоа ваучери иако тие можеа директно да си ги побарауваат срдствата. Значи постојат најразлични ситуации каде што не може да се користат ваучерите. И сега сите тие граѓани кои се јавуваат до нас ги упатуваме да поднесат барање до агенцијата за поврат на средствата, Меѓутоа или агенциите се затворени или не им одговараат. Се догооворивме со Пазарниот инспекторат таму да ги упатуваат барањата – дали ке успеат не знам. Има категории на лица кои се потпаднати под мерки да земаат минимална плата од 14.500 денари или се останати без работа. Секако тие средства добро би им дошле. Барем нека се каже, потрошувачите ги поддржуваат туристичкте агенции во овој период со ваучерите со толку и толку ваучери со толкав износ на средства– велат од ОПМ.
Инаку ваучерите од пропаднатите патувања граѓаните ќе може да ги искористат до крајот на 2021 година.
С.А
