Мозочниот удар може да биде настан што го менува животот, а понекогаш и го завршува животот. И тоа не е закана само за постарите лица.
Пред десет години, 38% од луѓето кои имале мозочен удар биле под 65 години, а возраста на која биле изложени на зголемен ризик продолжува да опаѓа, главно поради зголемената преваленца на дијабетес и срцеви заболувања кај помладите луѓе.
Добрата вест е дека постојат чекори што можеме да ги преземеме за да го намалиме тој ризик. Д-р Кристи М. Балантајн, претседател на одделот за кардиологија и кардиоваскуларни истражувања на Медицинскиот колеџ Бејлор и Тексашкиот институт за срце, ја споделува својата утринска рутина и шест работи што ги препорачува да се прават веднаш по будењето.
1. Земете ги препишаните лекови за срце
Можеби звучи очигледно, но едно од наједноставните нешта што можеме да ги направиме за здравјето на нашето срце и мозок е да ги земаме лековите за крвен притисок или намалување на холестеролот точно како што ни препишал нашиот лекар.
Според д-р Балантајн, контролата на крвниот притисок може значително да го намали ризикот од мозочен удар, а прескокнувањето на лекови може да го зголеми.
„Повеќето луѓе мислат дека крвниот притисок од 140 или 145 е ‘на граница’. Не е граница, туку е висок. Оптималниот крвен притисок за луѓето кои се изложени на ризик треба да биде под 120“, вели тој.
Тој лично зема лекови за крвен притисок и холестерол, а за да не ги заборави, ги чува во кутија за апчиња на мијалникот, до четката за заби. Тој исто така препорачува да разговарате со вашиот лекар за земање аспирин со ниска доза, кој може да помогне во спречување на срцеви удари и мозочни удари поради неговите својства за разредување на крвта.
2. Медитирајте или прегрнете некого
Намалувањето на нивото на стрес во текот на денот може да помогне во намалувањето на ризикот од мозочен удар, а медитирањето неколку минути наутро може да биде одличен почеток. Истражувањата покажуваат дека медитацијата може да го намали крвниот притисок.
„Не мора да биде трансцендентална медитација – молитвата или читањето инспиративни цитати исто така можат да помогнат“, вели Балантајн.
Друг лесен начин за намалување на стресот и притисокот? Прегратка. Без разлика дали станува збор за член на семејството, пријател или домашно милениче – физичкиот допир може да ги намали нивоата на кортизол, хормонот на стрес. Ако не сте тип што сака да се гушка, обидете се да испратите порака или да се јавите на некого, тоа може да помогне.
3. Избегнувајте вештачки засладувачи во кафето
Ако пиете до четири шолји кафе дневно (помалку од 400 мг кофеин), тоа не е проблем, вели Балантајн. Но, предупредува против употребата на вештачки засладувачи како што се сорбитол и особено ксилитол, што е поврзано со зголемен ризик од згрутчување на крвта и срцеви заболувања, вклучително и мозочен удар.
4. Движете се
Идеално, треба да вежбате наутро, но ако тоа не е можно, важно е да се движите барем малку повеќе. Ова може да биде возење велосипед до работа, паркирање подалеку од влезот или користење на скалите наместо лифтот.
Балантајн препорачува паметни часовници или апликации за следење на активностите бидејќи тие ве мотивираат да се движите во текот на денот. Продолженото седење е поврзано со зголемен ризик од мозочен удар. Иако нема точен број чекори, Балантајн препорачува да се стремите кон најмалку 7.000 на ден.
5. Тргнете ги цигарите и електронските цигари
Пушењето е една од најштетните навики за здравјето на мозокот и срцето. А замената на цигарите со електронски цигари не го отстранува ризикот, напротив.
„Со уред за вејпирање, супстанциите одат директно во крвотокот“, предупредува Балантајн.
Студиите потврдија силна поврзаност помеѓу пушењето (обични или електронски цигари) и ризикот од мозочен удар.
6. Јадете избалансиран појадок
Балантајн најчесто јаде урда со овошје како што се слива или диња, со додавање на ленено семе. Лененото семе е богато со омега-3 масни киселини од растително потекло и влакна, што може да придонесе за здравјето на крвните садови.
„Не е како земање статини, но е лесен начин да се добие нешто корисно наутро“, објаснува тој.
Клучот, вели тој, е да се избере појадок со малку додаден шеќер, бидејќи високиот внес на шеќер може да го зголеми ризикот од дијабетес, а со тоа и мозочен удар.
