Во срцето на индустриските економии, работниците се клучниот фактор за создавање на профит. Сепак, во Македонија, дискусијата за праведна распределба на добивката останува актуелна.
Според последните извештаи, значителен дел од профитот на компаниите завршува во џебот на газдите, додека само мал процент се прелива кон платите на работниците.
Оваа нерамнотежа предизвикува загриженост меѓу работниците и синдикатите, кои бараат промени.
За разлика од Македонија, во Европската Унија, поголем дел од добивката на компаниите се инвестира назад во работната сила преку плати и други надоместоци.
Економистите сугерираат дека оваа модел на распределба придонесува кон постабилна економија и подобро општество.
Во Македонија, синдикатите и економистите се согласуваат дека е потребен нов социјален договор.
Тие апелираат за прераспределба на добивката која ќе го вреднува трудот на работникот и ќе обезбеди подобри услови за живот.
Поранешниот министер за финансии Никола Поповски посочува дека во Европската Унија распределбата на новосоздадената вредност во претпријатијата е во корист на работниците.
„Според статистичките податоци на ниво на ЕУ, дури 60 до 65 отсто од новосоздадената вредност оди за плати и други надоместоци за вработените, а само 35 до 40 отсто за бруто-добивка. Отприлика на 3 новосоздадени евра – 2 присвојуваат работниците за трудот, а едно сопствениците на капитал за профит. Во Македонија тој однос е полош, бидејќи понудата на труд е поголема и го притиска пазарот да ја намали цената, а капиталот е поредок. Така кај нас само 40 отсто одат за плати на работниците, а над 60 отсто за сопствениците на капитал – изјави тој.
Синдикатите истакнуваат дека работодавачите треба да ‘брцнат подлабоко во џебот’ кога станува збор за платите на нивните вработени.
Оваа тема е од особено значење во време кога економските нерамнотежи можат да предизвикаат социјални тензии.
Праведната распределба на добивката не е само економско прашање, туку и прашање на социјална правда.
Време е за дијалог и акција кои ќе водат кон економија која работи за сите, а не само за неколкумина.
Б.З.М.
