Германија нема проблем да го забрани увозот на руски природен гас, изјави министерот за економија Роберт Хабек поради неможноста на земјите од заедницата да постигнат единство за 10-тиот пакет санкции против Русија, цитиран од „Reuters“.
Неговиот коментар е малку изненадувачки, бидејќи до пред неколку месеци дури и само коментарите за прекинот на рускиот гас предизвикуваа паника на пазарите и цената на суровината дојде до 350 евра за мегават час.
Ова се случи на крајот на август, кога „Газпром“ го прекина снабдувањето на Северен тек 1 поради планирана, но најавена во последен момент, поправка. Снабдувањето никогаш не продолжи откако експлозиите уништија три од четирите цевки на проектот. Но, оттогаш падна и цената на природниот гас на европските берзи, последните денови тргувањето на холандската берза ТТФ трајно се задржа на ниво од околу 50 евра за мегават час.
Сепак, дали коментарот на Хабек значи дека во Брисел се разговара за нови санкции во енергетскиот сектор на Русија? Со месеци Украина се залага за ограничувања на нуклеарниот сектор, но нивното спроведување изгледа прилично малку веројатно. Унгарија, која со години работи на проект за изградба на нови нуклеарни постројки со руски „Росатом“, е категорично против. Во Европа има неколку земји со реактори засновани на руска технологија и за сите нив санкциите би ја отежнале работата, иако според анализите единиците би можеле да продолжат да работат, со алтернативно гориво и алтернативни добавувачи на резервни делови.
Што се однесува до гасот, со месеци руските испораки веќе ја немаат истата тежина во ЕУ, од над 40% удел во увозот до крајот на 2022-ра година, испораките од „Газпром“ веќе се околу 7% од вкупниот увоз. Уште во пролетта „Газпром“ престана да испорачува гас на Бугарија и Полска, кои во тоа време беа многу зависни. Но, двете земји во следните месеци успеаја да ги најдат потребните алтернативи, течен гас, а во случајот со Полска, повеќе гас од Норвешка преку гасоводот „Baltic Pipe“, кој брзо беше пуштен во употреба.
Германија, исто така, повеќе не се потпира на руските испораки, коментира Роберт Хабек. Земјата беше најголемиот пазар на „Газпром“, со годишни резерви од околу 50 милијарди кубни метри. Меѓутоа, денес земјата купува се повеќе течен гас, бидејќи буквално изгради два пловечки терминали за течен гас за неколку месеци. Берлин размислуваше за овој потег со години, но плановите секогаш беа одложувани поради поволните услови под кои земјата добиваше гас од Русија.
Значи, од перспектива на најголемата европска економија, ембаргото на рускиот гас е прифатлива опција за санкции против Москва. Друг голем пазар, Италија, исто така, направи неопходна целосна независност од руските испораки, потпишувајќи договори за набавки од Алжир и други африкански земји. Веројатно ќе биде потребно уште малку време, но постапката е во тек.
Роберт Хабек признава дека сè уште има земји, особено во Источна Европа, кои се многу зависни од руските испораки, а ограничувањето на ниво на ЕУ веројатно нема да биде едногласно прифатено како што се правилата.
Пример за ова е повторно Унгарија. Додека сите европски земји бараа алтернативи, премиерот Виктор Орбан преговараше за дополнителни количини природен гас од „Газпром“, кој земјата го добива преку Турски тек и територијата на Бугарија. Будимпешта сепак учествува во иницијативата за зголемување на испораките на гас од Азербејџан, најавена за време на посетата на претседателот Илхам Алиев на Бугарија.
Ситуацијата со санкциите против Русија во моментов е во таква фаза што секој предлог може да наиде на отпор, дури и од главните партнери на Украина. Според пишувањата на медиумите, на пример, се е договорено во 10-тиот пакет – санкции против четири банки, поединци итн., а единствениот спор е во врска со забраната за увоз на синтетичка гума (нафтен производ), која Полска ја има и се изјасни против. А реално, Варшава е против тоа, бидејќи има толку многу исклучоци што се губи смислата на ограничувањето.
Затоа германскиот министер за економија е категоричен, подобро е сега да се внимава на затворање на „дупките“ на санкциите отколку да се прошират (понекогаш безумно). И еден ден врските може целосно да се прекинат, или во спротивно, целосно да се обноват. Од почетокот на војната во февруари 2022-ра година, земјите од ЕУ платиле 140 милијарди евра за енергетски производи од Русија, според податоците на „CREA“.
