На крајот на 2021 година, Илон Маск беше убедливо највлијателната личност во светот. Се чинеше дека сè оди добро за овој милијардер, пронаоѓач и визионер: акциите на неговата компанија Тесла достигнаа рекордна цена, неговата друга компанија SpaceX доби профитабилен договор со НАСА за испраќање астронаути на Месечината, а тој самиот беше најбогатиот човек во светот. Никој не беше изненаден кога беше избран за личност на годината на „Тајм“.
Меѓутоа, во следните месеци почна да се појавува еден поинаков Маск, кој се повеќе наликува на негативец од холивудските филмови.
Во срцето на неговото спуштање во „темната страна“ е Твитер. Таа социјална мрежа отсекогаш била фиксација на Маск и неговите твитови секогаш привлекувале внимание, а често предизвикувале и шокови на берзите. Сепак, изминатата година беше одбележана со неговите твитови повеќе од кога и да е, а се чини дека предизвика бурни реакции со непромислените објави.
Војната во Украина и флертувањето со Русија
Од некој со таква моќ и влијание е да се очекува да се занимава со важни светски теми, да се меша во се и сешто, но малкумина очекуваа дека тоа ќе го направи толку драматично.
Маск особено ги налути луѓето со неговото справување со војната во Украина.
Неговиот моментален став за конфликтот е нејасен, но тој првично беше недвосмислен во неговата поддршка за Украина, испраќајќи ѝ ги системите Starlink за да обезбеди безбеден интернет во воена состојба.
А потоа ги изгуби конците. Тој преку Твитер го покани Владимир Путин на пресметка еден на еден и тврдеше дека е целосно сериозен да ја заврши војната во Украина со таа борба. Потоа продолжи да се расправа со соработниците на Путин додека објавуваше мемиња.
Потоа почна да ги презентира своите предлози за ставање крај на војната што ќе биде од корист за Путин.
Во твит, тој тврди дека изборите во регионите на источна Украина кои се припоени од Русија, кои нашироко се опишуваат како фалсификувани, треба да се повторат со меѓународен надзор и дека Украина треба трајно да ја отстапи сопственоста на полуостровот Крим, територија што Русија насилно ја анектираше во 2014 година. Тогаш Маск изјави и дека „за Донбас треба да се примени сличен пристап како и кон Косово“, односно дека „луѓето треба да се изјаснат во која земја сакаат да живеат“.
Се споменуваше и дека Маск наводно разговарал со Путин за војната, но тој тоа го негирал.
Додворување на десничарите
До неодамна Маск важеше за аполитична личност. Неговата политика „не е на традиционалниот лево-десен спектар“, изјави аналитичарот за Тајм во профилот на Маск.
Меѓутоа, кога конечно, по неколкумесечна драма, го купи „Твитер“, почна се повеќе да се однесува како конзервативец и десничар. Маск ја укина суспензијата на сметките на Доналд Трамп, конгресменката Марџори Тејлор Грин, психологот Џордан Петерсон и контроверзниот инфлуенсер Ендру Тејт, кои се познати по неоснованите тврдења и дискриминаторски третман.
Иако тврди дека тоа го направил во име на слободата на говорот, самиот набрзо ги суспендирал сметките на дел од новинарите поради контроверзното објавување податоци за движењето на неговиот приватен авион. Но, по анкетата во која мнозинството учесници побараа да им се вратат сметките на новинарите, тој тоа го направи.
Маск продолжи да се додворува кон десното крило минимизирајќи ја важноста на климатските промени, кои се една од најголемите закани за нашата планета.
Си поигрува и со теориите за бројот на жители. Имено, тој тврди дека стагнантниот наталитет не е само криза за одделни земји, туку егзистенцијална закана за целата планета.
„Претпоставувајќи дека има добронамерна иднина со вештачката интелигенција, мислам дека најголемиот проблем со кој ќе се соочи светот во последните 20 години е колапсот на населението“, рече Маск на конференција во август 2019 година.
Тоа прашање очигледно сè уште му е на ум. „Колапсот на населението поради нискиот наталитет е многу поголем ризик за цивилизацијата отколку глобалното затоплување. Запомнете ги овие зборови“, напиша тој на Твитер минатата година.
Демографите ги запамтија зборовите на Маск – но не се согласуваа со неговите страшни предвидувања.
-Со 8 милијарди луѓе и со броење на земјата, во моментов не гледаме колапс што се случува, а не е ниту проектиран – изјави за Wired Томаш Соботка од Виенскиот институт за демографија.
Згора на тоа, научниците велат дека пренаселеноста лошо влијае на животната средина, а има и проблеми со сиромаштија и глад.
Твитер во рацете на Маск
Маск често велеше дека ќе го подобри Твитер. За да го направи тоа, тој се обиде да го претвори Twitter во организација која повеќе личеше на неговите други бизниси, првенствено со чистење на компанијата од сите вработени кои не беа дел од неговата визија. Но, како што пишува „Тајм“, очигледно тие мерки имале спротивен ефект на Твитер, а компанијата останала без многу таленти и модератори на содржини.
Неговите масовни отпуштања дефинитивно не го поддржуваат тврдењето дека на планетата и треба повеќе работна сила.
Една од најпроблематичните промени беше обидот на Маск да создаде нова политика околу верификацијата, која им овозможуваше на корисниците да купат таканаречена сина значка за 7,99 долари. Овој потег доведе до поплава од лажни сметки. Еден корисник, на пример, избриша 15 милијарди долари од вредноста на фармацевтскиот гигант Ели Лили, откако твитна од проверена сметка дека инсулинот ќе се дава бесплатно. На вработените во Твитер им требаа шест часа да го отстранат твитот.
Од 22 ноември, половина од 100-те најдобри огласувачи на платформата си заминаа, според Media Matters за Америка. Тоа е загуба која изнесува милијарди долари приход. Скапоцениот камен на Маск, Тесла, исто така падна – компанијата за автомобили и батерии изгуби повеќе од половина од својата вредност од почетокот на годината, делумно поради нетрпеливоста на инвеститорите со нестабилноста на Маск во управувањето со Твитер.
Сепак, ситуацијата со Твитер не е ништо ново. Илон Маск има прилично испробана и вистинита книга за бизнис – тој ја користи со години за да гради компании од Tesla до SpaceX. За негова жал, тоа не е модел кој може да го претвори Twitter во профитабилна компанија. Ова е оној кој, како што пишува „Инсајдер“, „ќе ја запали компанијата“.
Таа игра, пишува Insider, би била отприлика вака: „Влезете во поле со многу мала конкуренција. Тврдете дека вашата нова компанија ќе реши огромен, глобален проблем или ќе постигне навидум невозможна цел. Соберете пари од жестоката група поддржувачи и држете ги закачени на јадица, полупечени идеи за производи. Земајте милијарди од владата. Недоволно плаќајте, потценувајте ги и преоптеретувајте ги вашите вработени. Повторете“.
Ќерка се откажа од него
Маск е татко на десет деца, но со сите не е во најдобри односи.
Во пролетта 2022 година, неговата ќерка, која се родила како син, решила да го смени името и презимето, бидејќи не сакала ништо со него.
Хавиер Александар Маск, кој неодамна наполни 18 години, побара од судот да му го смени полот од машки во женски, и да регистрира ново име – Вивиен Џена Вилсон.
Како што тогаш објави Би-Би-Си, таа „повеќе не сака да биде поврзана со биолошкиот татко – на кој било начин“. Иако не е познато зошто тие не се согласуваат, некои сугерираат дека причината може да се неговите ставови кон трансродовите луѓе. Го нарече хомофоб затоа што го критикуваше нагласувањето на личните заменки (таа, тој, тие) при идентификувањето.
Инаку, тој рече и дека е поддржувач на Рон ДеСантис, гувернерот на Флорида, кој меѓу другото го воведе контроверзниот закон – Don’t Say Gay (не го употребувај зборот геј), што би значело забрана за зборување за сексуалната ориентација во училиштата.
