29 март, 2024
ПочетнаЕКОНОМИЈАЕК подготвува проект за широки овластувања над бизнисите во случај на криза

ЕК подготвува проект за широки овластувања над бизнисите во случај на криза

Брисел нуди огромни овластувања да бара од компаниите да складираат и откажуваат договори за снабдување за да ги зајакнат синџирите на снабдување во случај на криза како што е пандемијата на коронавирус.

Нацрт-законот, кој го виде Фајненшл тајмс, ќе и даде на Европската комисија значителна слобода да прогласи вонредна состојба, предизвикувајќи серија интервенционистички мерки насочени кон спречување на недостиг на производи во критичните индустрии.

Компаниите не беа задоволни откако беа информирани за планот, кој има за цел да го заштити единствениот пазар од шокови во понудата.

„Би биле многу загрижени доколку овој предлог биде усвоен во таква интервенционистичка форма“, коментира Мартинас Барисас, директор за внатрешен пазар во „BusinessEurope“, кој ги претставува работодавците во блокот.

„Тоа би можело да ги обврзе земјите-членки да го игнорираат законот за договори, принудувајќи ги компаниите да откриваат комерцијално чувствителни информации и да ги споделат своите залихи на производи или да го диктираат нивното производство во секој вид на криза што ќе одлучи Комисијата“, вели Барисас.

Најголемата грижа меѓу бизнисите е системот на „нарачки за приоритетни рејтинзи“ според кои Брисел може да насочи што прават компаниите и кому тие продаваат, потенцијално прекршувајќи ги договорите со клиентите.

Барисас вели дека компаниите се согласиле на предлог за механизам за да се избегне повторување на нарушувањата што се случија за време на пандемијата на коронавирус, кога некои земји-членки ги затворија своите граници и го ограничија извозот. Сепак, тој додава дека, според бизнисите, сегашниот план е премногу наметлив и на компаниите треба да им се даде поголема флексибилност.

Има и домашно противење на планот, кој го подготви Тиери Бретон, европскиот комесар за внатрешен пазар, а тоа може да доведе до промени.

Официјален претставник на ЕУ рече: „Инструментот требаше да биде насочен во опсегот за справување со ризикот од фрагментација на единствениот пазар во случај на голема криза. Сега таа станува октопод на планираната економија, замислувајќи дека може да ги прошири своите пипала во глобалните синџири на снабдување и да ги контролира“.

Според нацртот, Комисијата, во консултација со земјите-членки, прво ќе прогласи „будност“ кога ќе открие криза што се приближува. Ова ќе му овозможи да побара информации од релевантните компании за нивните синџири на снабдување и потрошувачи. Може да побара од владите да создадат стратешки резерви. Под одредени околности, може да направи одредени мерки задолжителни под закана од парични казни.

Во втората фаза, која бара одобрување од земјите-членки, ЕК ќе добие овластување да управува со пазарната активност и директно да се снабдува, повторно поддржана со неодредени казни за неусогласеност.

За време на пандемијата, ЕУ усвои законодавство со кое се дозволува забрана за извоз на вакцини како одговор на блокирањето на снабдувањето со вакцини од страна на САД во блокот. Владите, исто така, побараа од компаниите да се префрлат на производство на маски за лице, медицински наметки и респиратори поради глобалниот недостиг.

Официјални претставници на ЕУ велат дека слични проблеми постојат и денес со вештачките ѓубрива. Високите цени на бензинот го намалија производството за 70 отсто во блокот и ги зголемија цените за земјоделците.

Еден од нив вели: „Во последниве години се соочуваме со ризик од недостиг на маски, респиратори, вакцини, жито и ѓубрива. Наместо да импровизираме решенија, мора да бидеме подобро подготвени да ја предвидиме и одговориме следната криза“.

Тој забележува дека неколку земји имале стратешки залихи и приоритетни мерки за набавка, вклучително и американскиот Закон за одбранбено производство.

„Ние зедовме многу инспирација од Американците“, вели тој, додавајќи: „Не го наведуваме производството затоа што не знаеме каква ќе биде следната криза. Очигледно, сепак не зборуваме за јогурт. Тие мора да бидат од витално значење за економските и социјалните активности на единствениот пазар“.

НАЈНОВИ ВЕСТИ

ХОРОСКОП