Одборот на гувернери на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) одобри историска распределба на специјални права за влечење (СПВ) од 650 милијарди долари (околу 456 милијарди СПВ).
„Ова е историска одлука – најголема дистрибуција на СПВ во историјата на ММФ и стимул за светската економија во време на криза без преседан. Распределбата на СПВ ќе биде од корист за сите членки, ќе ја задоволи долгорочната глобална потреба за резерви, ќе изгради доверба и ќе ја промовира издржливоста и стабилноста на глобалната економија. Особено ќе им помогне на нашите најранливи земји-членки, кои се борат да се справат со последиците од кризата со Ковид-19“, рече извршната директорка на ММФ, Кристалина Георгиева, цитирана во соопштението за печатот.
Вкупната распределба на СПВ ќе стапи на сила на 23-ти август 2021-ва година. Новосоздадените СПВ ќе бидат распределени на земјите-членки на ММФ пропорционално на нивните постојни квоти во фондот.
Околу 275 милијарди американски долари (СПВ од околу 193 милијарди долари) од новите средства ќе бидат ставени на располагање на пазарите во развој и земјите во развој, вклучително и земјите со ниски приходи, се вели во соопштението на ММФ.
„Исто така, ќе продолжиме активно да работиме со нашите членови за да ги идентификуваме остварливите опции за доброволно распоредување на СПВ од побогати до посиромашни и поранливи земји-членки, за да го поддржиме нивното закрепнување од пандемијата и да постигнеме одржлив и стабилен раст“, објасни Кристалина Георгиева.
Една од главните опции е членовите со силни надворешни позиции доброволно да насочат дел од своите СПВ за да го зголемат кредитирањето на земјите со ниски приходи преку Доверливиот фонд на ММФ за намалување и раст на сиромаштијата (PRGT). Во моментов, повластената поддршка преку инструментот „PRGT“ е без камата. ММФ истражува други начини да им помогне на посиромашните и поранливите земји во напорите за закрепнување.
„Можно е да се размисли за создавање нов фонд за доверба за одржливост, што би олеснило поодржлив и стабилен раст на среден рок“, коментира ММФ.
Идејата за создавање на голем број нови СПВ се дискутираше на почетокот на пандемијата. Очекувано, администрацијата на Трамп стави вето, но под администрацијата на Бајден, тоа се промени.
Одобрената распределба на средства е огромна според историските стандарди, зголемувајќи ја вредноста на извонредните СПВ за 120%.
Во 1960-тите, светот го создаде СПВ како мултивалутно резервно средство. Досега имаше четири дистрибуции, најголемата како одговор на финансиската криза во 2009-та година. Вториот беше предложен како одговор на пандемијата. Сѐ уште е релевантно не само затоа што вонредната состојба не е завршена, туку затоа што закрепнувањето е мешано, а сиромашните заостануваат.
Само по себе, новата распределба на СПВ не би помогнала многу за решавање на ова прашање, бидејќи новиот резервен имот првично ќе ги таргетира земјите пропорционално на нивните квоти од ММФ, напиша Мартин Волф во својата анализа. Како резултат на тоа, САД ќе добијат 17%, Г7 – 44%, сите земји со високи примања – 58%, Кина – 6%, други земји со развој со среден приход – 33%, и 70 земји со ниски примања со вкупно население од 1,2 милијарди луѓе (како и сите земји со висок приход) – само 3,2%.
Дури и со оваа распределба, ќе има 21 милијарда долари постојани ликвидни средства за земјите со ниски приходи. За нив, ова е далеку од ништо. Уште поважно, земјите со високи приходи кои ги добиваат овие нови средства и не им се потребни, можат да ги позајмат под екстремно благи услови, и тоа може да биде од големо значење.
