Анализа на консултантската компанија Cushman&Wakefield ФОРТОНМКА
“Пазарот на станбен простор останува најдинамичен сегмент од пазарот на комерцијални недвижнини во Р.С. Македонија. Овој сегмент е позициониран како еден од најзначајните двигатели на градежништвото во државата во изминатите неколку години. Земајќи ги предвид сите набљудувани параметри, пазарот на станбен простор во Скопје е најдинамичен како во поглед на понудата, така и во поглед на побарувачката“, велат од ФОРТОНМКА, врвна консултантска компанија за комерцијален недвижен имот, дел од алијансата Cushman&Wakefield.
Официјалните податоци за 2020 година (првите три тримесечја), и покрај пандемијата, укажуваат на стабилен пазар, со континуиран пораст:
Во 2020 говина во Р.С. Македонија продадени се 4590 станови што укажува на раст на продажбата за 10% споредено со истиот период во 2019 година;
Бројот на станови во градба порасна за 13% во споредба со предметниот период од 2019 година;
Цените на становите се зголемени за 3% во однос на истиот период од 2019 година;
Во 2020 година продадени се вкупно 2088 новоизградени станови, со што уделот на новите станови во вкупниот број продадени станови порасна од 26% во 2019 година на 36% во 2020 година;
Продажбата на станови во Скопје претставува 63% од вкупните трансакции на станови во целата држава забележани во првите три тримесечја од 2020 година;
Бројот на издадени одобренија за градба на станбени единици во Скопје за 2020 година изнесува 2.789 што е намалување од 12.6% во споредба со 2019 година. Овој процент се појавува како резултат од моратиориумот и ревизијата на деталните урбанистички планови. Најголем број на издадени одобренија за градба на станбени единици (1161) се во Општина Аеродром.
“Пазарот на станбен простор во Скопје е стабилен за потенцијалните инвеститори, интересот е најголем за главниот град, а развојот води кон проширување на границите на Скопје. Истиот е поддржан од банкарскиот сектор со нови подобри услови за станбени кредити, со 10 годишна фиксна каматна стапка. Согласно податоците од НБРМ, просечните денарски (безвалутни) каматни стапки се намалени од 3.74% во февруари 2020 на 3.59% во февруари 2021 година, додека пак просечните каматни стапки за станбените кредити со девизна клаузула за истиот месец се намалени од 4.23% во 2020 на 4.12% во 2021“, велат од Cushman&Wakefield ФОРТОНМКА.
Просечните цени со вклучен ДДВ за метар квадратен во 2020 година во Скопје се највисоки во Општина Центар и изнесуваат 1,150 евра за м2, а потоа следува Општина Карпош – 1,106 евра за м2, Аеродром – 983 евра за м2, Кисела Вода – 957 евра за м2, Чаир – 849 евра за м2 и Ѓорче Петров со просек од 836 евра за м2.
Цената на становите се формира под влијание на два подеднакво важни фактори: 1. Цената на градежните материјали, и 2. Соодносот помеѓу понудата и побарувачката.
Пандемијата предизвика намалено производство, ограничени количини на градежни материјали и отежнат транспорт, што влијае на зголемување на цените на дел од градежните материјали, и директно влијае на цената на станбениот простор по м2.. Кумулативното зголемување на цената за целосната градба се очекува да се движи до 8%. Сепак, кон овој фактор треба да се пристапи со резерва затоа што порастот на крајната цена по м2 може во одредена мера да се урамнотежи преку компромиси во изборот на материјали за градба.
Од аспект на понудата, се очекува истата да се зголеми заради укинување на мораториумот за градба во Скопје. Зголемувањето на понудата при иста линија на побарувачка, ќе го амортизира зголемувањето на цените по м2.
Истовремено, се очекува дека општината Центар после мораториумот ќе се издвои како ексклузивна зона, со позабележителен пораст на цените по м2. Истото важи и за ексклузивните нови станови на ексклузивни локации во главниот град, вклучувајќи ги и становите во новите атрактивни повеќенаменски комлекси од типот на Скопје Ист Гејт (Skopje East Gate).
Според Cushman&Wakefield ФОРТОНМКА, пандемијата на два начина влијаеше на развојот на пазарот на недвижен имот во Р.С. Македонија.
“Првенствено, интересот за нови станови е зголемен бидејќи при инвестициска одлука, поседувањето на недвижен имот за еден поединец или семејство сеуште претставува традиционален и најсигурен облик на инвестиција.
Дополнително, отежнатите можности за патување надвор од државата и промената на начинот на живот и организација на слободното време, доведоа до зголемена продажба на куќи, викендици и станови во викенд дестинаците. Во 2020 година овој тренд е забележан во општините во околината на Скопје, во Охрид, Дојран и Маврово“, изјавија од консултанската компанија Cushman&Wakefield ФОРТОНМКА.
И.П
