Цената на златото се зголеми за 25% од почетокот на 2025-та година до 8-ми јули во споредба со истиот период во 2024-та година поради глобалната нестабилност, која ги насочи инвеститорите кон благородниот метал.
Постојат неколку двигатели на растот на цената на златото, но еден од најважните, особено во последните месеци, е неизвесноста околу глобалната економија поради царините на американскиот претседател Доналд Трамп, пишува „Money Week“.
Ова доведе до глобален поттик на инвестициите во злато. Помеѓу 3-ти март и 6-ти мај оваа година, благородниот метал се зголеми во цена за 18,5%, додека индексот S&P 500 падна за 4,15% (во еден момент во овој период индексот падна за повеќе од 14%, но делумно се опорави од загубите поради одложувањето на царините).
Цената на златото накратко ја проби бариерата од 3.500 долари, и во споредба со нивоата во 2022-ра година, годината кога Русија ја нападна Украина, се тргуваше со речиси двојно поголема вредност.
„Златото се смета за безбедно засолниште во време на геополитичка и финансиска неизвесност и привлекува купувачи кога перспективите се нејасни, иако не носи никакви приходи“, рече Том Стивенсон, главен инвестициски директор во „Fidelity International“.
Веста за подобрени трговски односи меѓу САД и Кина се појави на 12-ти мај, вклучително и привремена суспензија на троцифрените тарифи што двете земји ги воведоа една на друга. Тоа се закани да го попречи растот, при што цените на златото паднаа за 7,4% помеѓу 6-ти и 14-ти мај.
Сепак, скапоцениот метал оттогаш се опорави и порасна за повеќе од 4% во двата месеци оттогаш.
Периодите кога цените на златото најдраматично пораснаа беа кога тарифите на Трамп изгледаа најрестриктивни. Затишјето доведе до општо смирување на финансиските пазари и цените на златото се повлекоа од нивните врвни нивоа.
Ова е особено точно за време на периоди на инфлација, за кои многу економисти веруваат дека тарифите на Трамп би можеле да ги поттикнат.
„За разлика од другите валути, чија вредност може да се намали додека централните банки печатат повеќе фиат пари, вредноста на златото останува отпорна“, рече Рик Канда, генерален директор на „Gold Bullion Company“.
Цените на златото обично се котираат во долари, па затоа светската резервна валута има значително влијание врз цените на златото. Скапоцениот метал затоа забележа мал пад во последните денови, бидејќи американската администрација се чини дека повторно ја ублажува својата тарифна политика.
„Доцнењето во воведувањето тарифи ги зголемува надежите за трговски договори со клучните партнери, што ги ублажи трговските загрижености“, рече Никос Цабурас, виш аналитичар на пазарот во „Tradu.com“.
Индексот на доларот порасна за околу 1% во последните пет дена поради овој оптимизам.
Додека најновите катализатори што ги зголемија цените на златото – т.е. тарифите – барем засега имаат ефект на опаѓање, многу од главните двигатели зад растот остануваат. Во 2024-та година, падот на каматните стапки, купувањата од централните банки и геополитичката неизвесност му дадоа на златото импулс. Сето ова е точно во 2025-та година, и покрај привремената пауза на царините, постои голема неизвесност во врска со долгорочните перспективи за трговијата и глобалната економија.
Исто така, остануваат загриженостите за високите нивоа на државен долг низ целиот свет, што е поврзано со зголемувањето на долгорочните очекувања за инфлација, според Сузана Стритер, раководител на одделот за пари и пазари во „Hargreaves Lansdown“.
Централните банки продолжуваат да купуваат злато во оваа позадина. Нивните купувања се очекува да надминат 1.000 тони трета година по ред во 2024-та година.
Податоците од Светскиот совет за злато покажаа дека централните банки низ целиот свет додадоа нето 20 тони злато во своите резерви во мај, сигнализирајќи дека институционалната побарувачка е солидна, иако малку под нивоата забележани на крајот на минатата година.
Вкупно 95% од централните банкари очекуваат официјалните резерви на злато да се зголемат оваа година, според анкетата на „WGC“. Рекордни 43% очекуваат нивните сопствени резерви на злато да растат во текот на следните 12 месеци.
„Централните банки, особено во земји како Русија, Кина, Индија и Турција, драматично ги зголемија своите купувања на злато, што одразува растечка недоверба кон американскиот долар. Овој тренд е дополнително поттикнат од забрзувањето на дедоларизацијата“, вели Анита Рајт, независен финансиски советник во „Bolton James“.
Постојат три главни начини за инвестирање во злато, за да можат инвеститорите да имаат корист од зголемувањето на цените. Првиот е да се инвестира во самиот метал преку финансиски договор, како што е производ што се тргува на берза.
Индиректна изложеност е инвестирање во акции на рударски компании кои ископуваат злато – или со директно купување акции или со купување златен фонд или инвестициски фонд. Ризикот овде е што акциите на компанијата не секогаш растат во вредност кога цените на златото растат, бидејќи други фактори специфични за компанијата играат улога.
Конечно, можете да инвестирате и во физички златни прачки или златни монети.
Што се однесува до тоа колку злато треба да држи инвеститорот во своето портфолио, Стивенсон од „Fidelity International“ вели дека 5-10% е добра сума – приближно ист сооднос како и готовината.
„И двете нудат осигурување за да го надополнат растот и стабилноста на акциите и обврзниците што го сочинуваат најголемиот дел од избалансираното портфолио“, вели тој.
