Политички конфликт со партнерите од Европската унија. Невидено квантитативно олеснување. Една од највисоките стапки на инфекција со Ковид-19 во светот.
Според сите стандарди, 2020-та година беше турбулентна година за Источна Европа. И како што продолжуваат ефектите, инвеститорите имаат многу причини да бидат „на прсти“ во 2021-ва година – од избори до истекување на стимулациите и предизвиците на монетарната политика.
Додека валутите како полската злота и чешката круна може да продолжат да го ограничуваат падот на годишно ниво, напорите на централните банки да ја намалат инфлацијата и да ги намалат кризните програми може да ги зголемат приносите на обврзниците во Полска, Унгарија, Чешка и Романија, велат аналитичарите цитиран од „Bloomberg“.
Во исто време, силните трговски врски со еврозоната можат да привлечат инвестиции од компании кои сакаат да ги намалат трошоците за производство, што ќе им помогне на земјите-членки на ЕУ во Источна Европа да растат, рече Кристијан Ветоска, стратег со седиште во Лондон во „Deutsche Bank“. Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) предвидува раст од 3,9% следната година по пад од 4,6% во 2020-та година.
„Можностите за раст на пазарот и средствата чувствителни на раст, како што се валутите и хартиите од вредност, очигледно ги надминуваат ризиците за Централна и Источна Европа во 2021-ва година“, додаде Ветоска.
Предаторска политика
Популистичките владини политики кулминираа во 2020-та година со привременото вето на буџетот на ЕУ од Унгарија и Полска. Следната година може да биде исполнета со иста ситуација, бидејќи продолжува контролата на ЕУ кон демократските норми во двете земји.
Иако поштедени од големи флуктуации во некои од поголемите земји во развој, како што се Бразил и Русија, валутите на земјите-членки на ЕУ во Источна Европа се чувствителни на игрите за политичка моќ.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан ќе се кандидира за четврти последователен мандат на изборите во првата половина на 2021-ва година. Во Романија, новиот премиер Кацу ќе се обиде да ја одржи кревката коалиција и да ја одвои земјата од популистичките политики што ги спроведува регионот.
Чешкиот милијардер премиер Андреј Бабиш исто така се соочува со парламентарни избори наесен, како и проверки за измама и судир на интереси. Полска се движи кон својата прва година без избори од 2017-та година.
Динамика на долгови
Земјите од Источна Европа ги збришаа децениските напори да ги намалат своите долгови откако владите ги зголемија буџетските трошоци за да ги ублажат економските загуби од пандемијата.
Иако БДП-то веројатно ќе се зголеми повторно во 2021-ва година, буџетскиот дефицит исто така ќе се зголеми, па дури и ќе ги надмине нивоата во првата година од пандемијата.
Ова може да ги принуди централните банки да продолжат да ги поддржуваат пазарите на обврзници или да ризикуваат поголеми приноси. Додека квантитативното олеснување ќе остане на агендата за монетарната политика за некои земји, централните банки на крајот ќе мора да се откажат од купување средства и да се обидат да избегнат големи шокови дома.
Во Романија, владата ќе се обиде да стави крај на повеќегодишниот фискален отпад и да го задржи својот рејтинг за инвестиции.
Ограничувања на каматните стапки
Стимулирање на економиите може да ги натера централните банки во регионот да започнат со проценка на потребата за зголемување на каматните стапки. Инфлацијата останува упорно поголема отколку во еврозоната, а новите стимулации и економскиот раст може да го зголемат притисокот.
Идните договори покажуваат дека основните каматни стапки ќе бидат за 35 основни поени повисоки во Чешка до крајот на 2021-ва година, додека каматните стапки во Унгарија и Полска ќе останат на сегашното ниво.
