Дали Wall Street е слеп? Глобалната економија е во распад, пандемијата на коронавирусот уби повеќе од 237.000 луѓе ширум светот, а 30 милиони американци останаа без работните места како колатерална штета во борбата против COVID-19. Па повторно, американската берза го имаше својот најдобар месец во изминатите 33 години – цела една генерација.
Иако ситуацијата е бурна, Wall Street е група на инвеститори кои гледаат понапред, одредувајќи ги сегашните цени на акциите врз основа на проценка како ќе изгледаат корпоративните профити и економијата во иднина, за едно или две тримесечја.
Од февруари до крајот на март, инвеститорите го соборија индексот S&P 500 за скоро 34 проценти, предвидувајќи дека бројот на невработени ќе експлодира, а економијата ќе западне во рецесија. А тогаш, во април, кога мрачните економски податоци ги потврдија тие стравови, инвеститорите наместо тоа се концентрираа на неколку елементи кои им предизвикаа оптимизам.
Индексот S&P 500 порасна за 26,5 проценти откако падна на најниската точка на 23 март – во неделата кога владата објави дека рекорден број американски работници се пријавиле за надоместоци за невработени, скоро 6,9 милиони.
Кога клиентите во последно време ја повикуваат компанијата Viger & Co, инвестициски советници во Њу Орлеанс, тие обично започнуваат со едно прашање, вели Сенди Виер, менаџер за портфолио. Прашуваат: “Дали влегуваме во рецесија?”, а јас велам: “Да, но берзата веќе помина низ рецесија и сега излегува од неа”.
Еве неколку причини зошто берзата гледа кон иднината…
Федералните резерви повторно прискокнаа за помош
Познатата изрека на Wall Street гласи: Не се спротивставувајте на Федералните резерви. Централната банка прави сé што може за да ја поддржи економијата, од намалување на каматните стапки до близу нула, до сега невидено ветување за откуп на корпоративни долгови кои се се поризични. Целта на сето ова е кредитниот пазар да има доволно готовина за нормално да функционира и да се спречи покачување на цените.
Инвеститорите велат дека Централната банка го елиминирала најлошото сценарио за пазарите – колапс сличен на оној на финансиската криза во 2008 година. А дури и длабоко поделениот Capitol Hill се здружил да уфрли илјадници милијарди долари во економијата за да ги пополни празнините создадени поради затворањето на претпријатијата.
Бројот на заразени лица се стабилизираше во некои подрачја, а нови отварање се на повидок.
Во тешко погодената држава Њујорк, бројот на хоспитализирани пациенти се спушти од пред еден месец, бидејќи го достигна врвот на средината на април. Некои држави ширум земјата изнесоа планови за постепено попуштање на рестрикциите воведени за спречување на ширење на вирусот. Џорџија води, бидејќи веќе дозволи да се отворат фризерските и козметичките салони и теретаните.
„Ова е пред сè здравствена криза, така што сите трендови кон подобрување се добри, иако во сенка се навистина застрашувачки бројки кога станува збор за губење на човечки животи“, вели Нела Ричардсон, инвестициски стратег во компанијата Edward Jones.
Дури и страшните економски бројки содржат во себе некои позитивни знаци
Џо Сејдл, економист за капитални пазари во банката J.P.Morgan, истакна дека повеќето изгубени работни места во март биле привремени, а не трајни намалувања на работната сила.
„Тоа е релативна утеха“, вели Сејдл. „Знаеме дека стапката на невработеност ќе порасне, но кога ќе погледнете под површината, можете да видите колку од ова е само привремено“.
Историјата покажува дека вредноста на акциите обично почнува да закрепнува и додека економијата и понатаму е во пад. S&P 500 обично започнува да се подигнува четири и пол месеци пред економијата да ја достигне својата најниска точка на рецесија, истакнува Линдзи Бел, главен стратег за инвестиции во Ally Invest.
Да се потсетиме на “Големата рецесија” – вредноста на акциите започнаа најдолг континуиран раст во историјата во март 2009 година, кога корпоративниот профит сè уште беше во пад, а бројот на отпуштени работници и понатаму продолжи да расте. Стапката на невработеност достигна врв дури седум месеци подоцна.
Меѓутоа, многу професионални инвеститори се скептични, со оглед на тоа колку уште неизвесноста постои во поглед на траење на рецесијата.
Ако дојде до втор бран на инфекција, компаниите би можеле повторно да се затворат, исто толку брзо колку што се отворија. Акциите веќе не се евтини по неодамнешниот силен раст на берзата. А и понатаму постојат стравувања дека некои компании нема да можат да ги платат своите долгови, по големото задолжување кое ги остави со 9,6 милијарди обврзници, кои допрва треба да бидат наплатени.
Берзата исто така има мешовит ефект во предвидувањето на крајот на рецесијата, исто како што предвидуваше крај на девет од пет последни рецесии – како што еднаш се шегуваше познатиот економист Пол Самуелсон.
Бидејќи достигна рекордно ниско ниво во ноември 2008 година, непосредно по распадот на Lehman Brothers за време на финансиската криза, индексот S&P 500 порасна за повеќе од 24 проценти во текот на седум недели. Меѓутоа, тој раст се покажа како илузорен, и на пазарот повторно дојде до пад, а индексот се сруши за скоро 28 проценти и достигна најниска точка во март.
