Високите цени на гасот во Европа, кои беа постигнати во ноември оваа година, ќе опстојат во текот на зимата 2025-та година, предвидува пазарниот аналитичар на „Bloomberg“, Хавиер Блас. Тој потсетува дека во февруари 2024-та цената на гасот во Европа беше под 30 евра за мегават час и тоа тој го припишува на среќа, а не на некоја сериозна политика.
„Изминатите две зими во Европа беа топли, суви и ветровити – идеални услови за производство на електрична енергија од ветер. Тоа имаше позитивни ефекти во две насоки – ја намали побарувачката на гас за производство на електрична енергија и ја заштеди побарувачката за топлинска енергија. Сега, сепак, времето е студено, мирно и суво, а Германците имаат посебен збор за тоа – ‘dunkelflaute’ (темно без ветар), кое најверојатно ќе трае до крајот на месецот“, вели Блас.
Поради оваа причина, многу земји во Европа прибегнуваат кон гас во складишта за гас. Ова значи дека веројатно нема да се повтори ситуацијата од изминатите две години, кога земјите се потпираа на своите големи резерви за покривање на побарувачката до пролет. Во пролетта 2024-та година, складиштата за гас беа полни до 60% од нивниот капацитет, но доколку трендот продолжи, во пролетта 2025-та година тие ќе бидат полни до околу 50% од нивниот капацитет.
Во студена зима тие можат да паднат и до 35-40%, вели експертот и додава дека поради оваа причина се очекуваат високи цени не само на гасот, туку и на струјата и воопшто на енергетските ресурси во текот на зимската сезона.
Цената на гасот сѐ уште е многу далеку од нивоата во екот на кризата во 2022-ра година, кога достигна 350 евра за мегават час, но е и 130% над просечното ниво за 2010-2020 година, додава аналитичарот.
За него решението на овој проблем е поттикнување на локалното рударство, но без да дава повеќе детали. Опцијата е гас од шкрилци, бидејќи локалните полиња за гас се генерално речиси исцрпени.
Дали американските танкери за „LNG“ ќе тргнат кон Европа?
Блас не очекува значително зголемување на испораките на течен гас во Европа, бидејќи побарувачката во Азија е исто така голема. Но, колумнистот на „Reuters“, Гевин Мекгваер, предвиде дека во наредните недели, американските танкери за „LNG“ ќе се упатат кон Европа, привлечени од повисоките цени. Војната во Украина повторно го опседнува вниманието на пазарните аналитичари, а иако уште еден ден „Газпром“ известува дека нема промена во обемот на транзит кон Европа, цената на природниот гас на холандската платформа ТТФ достигна рекордни нивоа за последните 12 месеци.
Тргувањето на 20-ти ноември беше затворено на ниво над 47 евра за мегават час. На поскапувањето влијание има и студениот бран што минува низ континентот.
Според Мекгваер, разликата меѓу цената во Европа и договорите склучени на гасниот центар „Хенри“ е за 30 отсто поголема во однос на просечното ниво за 2024-та година постигнато досега. Традиционално, во последните месеци, цената во САД е пониска од онаа во Европа. Поради оваа причина, аналитичарот очекува компаниите како „Cheniere“, „TotalEnergies“ и „Freeport LNG“ да ги насочат своите танкери кон Европа во очекување на склучување попрофитабилни договори.
„Оваа прогноза можеби нема да се оствари бидејќи побарувачката за гас во САД е исто така висока, а цените се на највисоко ниво од почетокот на годината“, додава Кевин Мекгваер.
