Сушите, поројните дождови и шумските пожари од Азија до Америка предизвикуваат загриженост за земјоделските култури и ги зголемуваат цените на основната храна. Ова на крајот може да доведе до повисоки сметки за храна на глобално ниво, пишува „Bloomberg“.
Индексот за земјоделство на „Bloomberg“, кој вклучува девет основни производи, забележа месечна добивка од повеќе од 7%, најмногу откако руската инвазија на Украина ги зголеми цените на почетокот на 2022-ра година. Иако останува далеку од врвот, тој доаѓа во време кога фармите од Бразил до Виетнам до Австралија се борат и со поплави и со прекумерно суво време што го загрозува производството на шеќер, жито и кафе.
„Неодамна видовме полоши временски услови кои ги зголемуваат цените бидејќи неизвесноста во понудата значи дека купувачите се подготвени да платат повеќе“, рече аналитичарот на „ANZ“, Мајкл Вајтхед.
„Ова е пресврт од почетокот на оваа година, кога цените на храната беа главно контролирани од добрата понуда и слабата побарувачка на клучните пазари како Кина. Ако трендот продолжи, тоа може да влијае на цените на супермаркетите“, вели Денис Вознесенски, заменик-директор за одржлива и земјоделска економија во Комонвелт банката на Австралија.
Земјоделскиот индекс ги следи главните производи што се користат за исхрана на добитокот, засладување на пијалоци и печење леб. Помалите култури како какаото, кое е од суштинско значење за производителите на чоколади, исто така поскапеа во 2024-та година по лошата жетва во Западна Африка, а временските нарушувања ги зголемија цените на зеленчукот во некои земји.
Фјучерсите на пченицата во Чикаго пораснаа во септември поради загриженоста дека лошите временски услови во главните земји извозници би можеле дополнително да ги намалат глобалните залихи, кои веќе се движат кон деветгодишното дно. Австралиските полиња се загрозени и од суша и од мраз, а недостатокот на дожд во регионот на Црното Море ја ограничува подготовката на родот за следната година.
Во меѓувреме, фјучерсите на соја ја забележаа својата најголема месечна добивка во последните две години, бидејќи главниот производител Бразил се бори со својата најлоша суша во последните децении. Сушата, која го ограничи темпото на раната сеидба, веројатно ќе опстојува во некои области. Пожари избувнаа и во полињата со шеќерна трска во земјата, што доведе до зголемување на фјучерсите на оваа стока за околу 16 отсто овој месец.
Цената на кафето Арабика го достигна највисокото ниво од 2011-та година бидејќи лошото време влијае на дрвјата и во текот на клучниот период на цветање. Нормално поевтината сорта на кафе Робуста исто така е погодена од лошото време, што го прави речиси исто толку скапо. Сушата во виетнамскиот „Појас за кафе“, проследена со обилни дождови како што се приближува жетвата, му наштети на производството на главниот производител.
На друго место во Југоисточна Азија, залихите на палмово масло се намалуваат како што стареат дрвјата, што ги испраќа фјучерсите до петмесечен максимум и ретка премија во однос на ривалското масло од соја.
Сето ова значи повеќе проблеми низ синџирот на снабдување, од земјоделците кои се борат со кражба на зрна кафе до потрошувачите кои плаќаат повеќе за заживувачкиот пијалок. А хеџ фондовите се обложуваат на дополнителни добивки, зголемувајќи ги своите нето облози на шеќер, соја и какао од 24-ти септември.
Сушата во поголемиот дел од северен и централен Бразил веројатно ќе продолжи да ја загрозува жетвата на земјата, велат аналитичарите на „JPMorgan Chase & Co.“ во извештајот од минатата недела. Покрај тоа, според Вајтхед, трговците ги следат тензиите на Блискиот Исток и Црното Море и како исходот од претстојните избори во САД ќе влијае на трговските односи со Кина.
„Постои разумен степен на нестабилност. Едното око го имаме во рајот, а другото во политиката“, рече аналитичарот.
