Цените на автомобилите се зголемија многу во последните години и сите возачи го забележуваат тоа. Сепак, потешко е да се разбере точно колку и зошто поскапеа списокот на цените на автомобилите што ги возиме.
Студијата на „Transport & Environment“ минатата година покажа дека главните европски производители ги зголемиле цените на нивните основни модели за 41%. Но, зошто дојде до оваа ситуација?
„Volkswagen Golf“ двојно поскапе за 20 години
Пример за таков скок на цените е „Volkswagen Golf“ – еден од најпродаваните модели во Европа, а во овој случај е спореден неговиот ценовник од пред 10 и 20 години. Во 2004-та година, „Golf 5“ во основната верзија чинеше најмалку 15.950 евра, во 2014 година цената на „Golf 7“ започнува од 17.650 евра, а тука растот е 10,6%. Сепак, големиот скок е регистриран во 2024-та година, кога популарниот „Volkswagen“ е достапен за минимум 30.150 евра. Ова е зголемување од 70,8% во однос на 2014-та година и + 89% во однос на 2004-та година.
Накратко, оние кои сакаат да купат „Golf“ денес со почетна опрема и мотори треба да потрошат речиси двојно повеќе од пред десет или дваесет години. Кои се главните причини?
Криза со микрочипови
Една од главните причини за поскапувањето е недостигот на микрочипови. Пандемијата Ковид-19 предизвика запирање или забавување на производството на полупроводници, забавувајќи го производството на возила. Ова ја намали понудата, ја зголеми побарувачката и, соодветно, цените на автомобилите.
Фабриките за производство на интегрирани кола, претежно концентрирани во источните земји, како што се Кина, Тајван и Јужна Кореја, сè уште не се приклучиле на исто толку големи фабрики за чипови во Европа (иако се планирани), и тоа сè уште го прави автомобилскиот пазар зависен од увозот, со проблеми со снабдувањето во случај на меѓународни кризи.
Зголемување на цената на суровините
Според проценката на „J.P. Morgan“, речиси половина од поскапувањето на новите возила се должи на зголемувањето на трошоците на производните фактори, како што се суровините. Цената на челикот, алуминиумот, бакарот и пластиката достигна врв во 2022-ра година, но останува проблем со високите трошоци за транспорт, логистика, работна сила и електрична енергија што добавувачите им ги пренесуваат на производителите на автомобили.
На ова се додаваат високите нивоа на инфлација кои во различни делови на светот се одразуваат на производствените трошоци на автомобилите, а со тоа и на потрошувачките цени.
Помалку продадени автомобили, поголем профит по автомобил
Падот на продажбата на автомобили, кој започна во 2020-та година и сè уште е далеку од нивото пред пандемијата, потоа зеде уште еден данок на цената. Помалку продадени автомобили значи помал профит за производителите, кои затоа настојуваат да ги зголемат маржите на секое поединечно испорачано возило.
Ова се преведува во потребата да се направи поголем профит од секој продаден автомобил за да се одржи профитот високо што треба да се распредели на акционерите, зголемувајќи ја цената на списокот за да се оствари профит еднаков или поголем од оној од периодот пред Ковид-19.
Прописи за животна средина
Покрај тоа, во Европа има сè построги еколошки регулативи кои ги принудуваат производителите на автомобили да инвестираат во технологии со ниски емисии, како што се напредни системи за намалување на емисиите и поефикасни мотори.
Планираното исфрлање на автомобилите со мотори со внатрешно согорување во 2035-та година, исто така, ги поттикна големите групи да инвестираат неколку милијарди евра во развојот на нова индустрија за електрични автомобили, која исто така поминува низ скапи гигафабрики за производство на батерии.
Помош при возење и безбедносни системи
Во последниве години, Европската комисија направи серија системи за безбедност и помош на возачот (ADAS) задолжителни за новоодобрените автомобили, што на крајот ги зголеми цените на автомобилите. Станува збор за функции важни за безбедноста на патиштата, како што се автоматско итно сопирање, следење лента, откривање на замор на возачот или „eCall“ за итни повици.
На ова се додаваат сè построгите критериуми усвоени од „Euro NCAP“ за доделување на познатите 5 ѕвезди на тестовите за судар. Сето ова има своја цена, бидејќи компонентите, технологијата и интеграцијата на овие нови „ADAS“ се повеќе влијаат на крајната цена на автомобилот.
