Ова звучи како бајка, но Германија тестира пократка работна недела. Како би се одразило тоа на Македонците доколку такво нешто би се спровело и кај нас?
Дали може да се работи помалку, а да се заработува исто или повеќе? Дали може да се има повеќе слободно време за семејство, хоби или одмор? Дали може да се подобри квалитетот на живот и здравјето на вработените?
Ова се некои од прашањата што ги поставуваат многу луѓе, особено во време на пандемија и криза кога работните услови и притисоците се зголемени. Но, дали постои решение за овие предизвици?
Едно од можните решенија е четиридневната работна недела, која се применува во некои земји во светот, како Шпанија, Нов Зеланд, Шведска и други. Според овој модел, вработените работат 32 часа неделно, наместо 40, но добиваат иста плата и бенефиции.
Германија, една од најразвиените и најбогати земји во Европа, неодамна започна да го тестира овој модел во некои од своите компании. Целта е да се види дали четиридневната работна недела ќе донесе подобри резултати за работодавачите и вработените, како и за општеството во целост.
Според експертите со коишто разговаравме, четиридневната работна недела има многу предности.
„Зголемена продуктивност и креативност на вработените, бидејќи се посветени на својата работа и имаат помалку стрес и исцрпеност. Подобрено ментално и физичко здравје на вработените, бидејќи имаат повеќе време за одмор и за активности што ги прават среќни и здрави. Подобрена рамнотежа помеѓу работата и личниот живот на вработените, бидејќи имаат повеќе време за семејство, пријатели, хоби, учење и други интереси. Намалена загаденост и потрошувачка на енергија, бидејќи има помалку превоз и потреба за климатизација и осветлување во работните простории. Зголемена лојалност на вработените, бидејќи се чувствуваат ценети и мотивирани од своите работодавачи, кои им овозможуваат пократка работна недела“, објаснуваат познавачите.
Но, четиридневната работна недела не е без свои предизвици и недостатоци, додаваат тие.
„Може да се појават потешкотии во организацијата и координацијата на работата, бидејќи треба да се справуваат со помалку работни дена и да се почитуваат роковите и очекувањата на клиентите и партнерите. Намалена комуникација и соработка помеѓу вработените, бидејќи имаат помалку контакт и интеракција со своите колеги и надлежни. Нееднаквост и дискриминација на вработените, бидејќи не сите работни позиции и дејности можат да се прилагодат на четиридневната работна недела, што може да доведе до разлики во третманот и плата на вработените. Отпор и скептицизам од страна на работодавачите и вработените, бидејќи не сите се подготвени за промена во работната култура и навики, и се плашат од негативни последици за својот бизнис или кариера“, објаснуваат експертите.
Како би се одразила четиридневната работна недела на Македонците?
Македонија е една од земјите во Европа со најдолга работна недела, со просечно 42,3 часа. Но, исто така не треба да се занемари фактот дека Македонија е и една од земјите со најниска плата во Европа.
За многу Македонци, работата е неопходност, а не избор, бидејќи треба да се преживее и да се платат сметките. Затоа, идејата за четиридневна работна недела може да звучи како нереална или неприфатлива.
Но, има и такви кои би ја примиле= оваа идеја со отворени раце, бидејќи сметаат дека тоа би им го подобрило животот.
Еве што мислат дел од граѓаните на оваа тема:
Маре (42), учителка: „Јас би сакала да работам четири дена во неделата, бидејќи мислам дека тоа би ми дало повеќе време за себе и за моето дете. Работата како учителка е многу напорна и стресна, и често се чувствувам исцрпено и преоптоварено. Со четиридневна работна недела мислам дека би ми се подобрил квалитетот на работа и наставата. Би се посветила повеќе на секој ученик и би подготвила поинтересни и поиновативни лекции. Исто така, би имала повеќе време за својот професионален развој“.
Бојан (28), програмер: „Јас веќе работам четири дена во неделата, бидејќи работам од дома и имам флексибилен работен распоред. Мојот работодавач ми дозволува да си ги подредувам работните часови според моите потреби и желби. Јас сум многу задоволен со овој начин на работа, бидејќи сум поефикасен и посреќен. Имам повеќе време за свирење на гитара и планинарење. Сметам дека четиридневната работна недела е идеална за креативни и интелектуални работи, како што е програмирањето“.
Елена (35), медицинска сестра: „Не би можела да работам четири дена во неделата, бидејќи мојата работа е многу важна и одговорна, и бара постојано присуство и ангажирање. Како медицинска сестра, јас се грижам за здравјето и животот на пациентите, и не можам да си дозволам да ги запоставам или да ги оставам на цедило. Според мене, четиридневната работна недела не е практична за работи што бараат континуирана и интензивна грижа, како што е здравството“.
Од овие изјави може да се заклучи дека четиридневната работна недела не е еднакво прифатлива и пожелна за сите работници и работни сектори. Затоа, треба да се има во предвид дека четиридневната работна недела не е универзално решение, туку треба да се применува според специфичните потреби и услови на секој работник и работодавач.
Б.З.М.
