Во октомври потрошувачката на природен гас во Европа пораснала за 1 отсто, покажуваат податоците на Меѓународната агенција за енергија (ИЕА). Ова е прво зголемување од година во година од почетокот на војната во Украина и може да ги изненади веќе вознемирените европски пазари оваа зима.
Цената на природниот гас во Европа почна да расте од есента 2021-ва година и достигна рекордни нивоа во август 2022-ра година. Тогаш повеќето потрошувачи – домаќинствата и деловните субјекти – нагло ја намалија потрошувачката. Во реалноста, ЕУ ја помина првата зима без да се потпира на рускиот природен гас, токму поради недостатокот на побарувачка, а не само благодарение на топлата зима и зголемувањето на уделот на јагленот во енергетскиот микс. Според податоците на „МАЕ“, земјите од ЕУ ја намалиле потрошувачката на гас за 13% (55 милијарди кубни метри), при што намалувањето во индустријата е импресивни 25 проценти.
„Но, сега, сè поочигледно, трендот се менува“, вели Џорџи Варха, извршен директор на швајцарската „MET International“. Според него, наскоро може да се очекува потрошувачката на домаќинствата да се врати на предвоените нивоа.
Анализите на „Bloomberg“ укажуваат на истото, со тоа што побарувачката за гас за производство на електрична енергија најверојатно ќе се врати на предвоените нивоа во јануари 2024-та година, а економските аналитичари прогнозираат дека падот на индустриското производство во ЕУ ќе забави во првиот квартал од следната година.
Извршниот директор на „Axpo“, Кристоф Брант, исто така сподели „сигнали“ од некои од неговите клиенти за закрепнување на потрошувачката во наредните месеци.
Тоа може да биде проблем за пазарите кои сè уште се борат да обезбедат снабдување по тешка зима, исто така забележа „Bloomberg“.
Од почетокот на годинава цената на природниот гас е намалена за повеќе од 40%, но нестабилноста на пазарите воопшто не исчезна. Планираната поправка подолга од вообичаено во Норвешка, штрајкот во Австралија, оштетениот гасовод на дното на Балтичкото Море, како и кризата на Блискиот Исток доведоа до остри промени во цената на холандската берза ТТФ. Трговската статистика покажува дека цената во последните седум дена останала под нивото од 50 евра за мегават час, но тоа не значи дека нема да има уште едно нагло зголемување. Во пладневното тргување на берзата цената се движи околу нивото од 46 евра за мегават час.
Враќањето на потрошувачката е сè уште во многу рана фаза и во голема мера ќе зависи од цената на природниот гас, според пресметките на „МАЕ“.
Во моментов, Европа изгледа добро снабдена со природен гас – особено на позадината на рекордните резерви на гас (според податоците од „Gas Infrastructure Europe“ на 4-ти ноември, складиштата за гас се полни до 99,5% од нивниот капацитет). Но, зимските температури пониски од вообичаените би можеле нагло да ја зголемат побарувачката за гас, а ако тоа е придружено со ниско производство на ветерници и раст на побарувачката за течен природен гас во Азија, нестабилноста и скоковите на цените ќе се вратат.
