Пазарот проговори: Борбата на Федералните резерви против инфлацијата се очекува да биде речиси завршена. Претседателот на ФЕД, Џером Пауел, навести дека зголемувањето на каматните стапки е речиси при крај. Но, инфлацијата сепак беше 6% на последното пребројување, а Пауел инсистираше на тоа дека централната банка сè уште е посветена на целта од 2%, напиша Алисон Шрагер во анализа за „Bloomberg“.
Пауел може да мисли, како и некои други економисти, дека ФЕД веќе направи доволно. Сепак, можеби ќе бидат потребни неколку години за зголемувањето на каматните стапки да ја зафати економијата и да ја забави инфлацијата. Сегашниот банкарски хаос може да биде првиот знак дека тоа ќе функционира. Аналитичарите ѝ вртат грб на идејата за меко приземјување и уште еднаш предвидуваат непосредна рецесија, која треба да ги забие последните клинци во ковчегот за надувување.
За жал, не можеме да сметаме на рецесија за да го решиме проблемот со инфлацијата. Банката на федерални резерви ќе има уште повеќе работа доколку е сериозна за враќање на инфлацијата на 2 отсто.
Како монетарната политика влијае врз економијата и инфлацијата не е добро разбрано од сите. Построгата монетарна политика на Банката на федерални резерви ја намалува понудата на пари, која би требало да ја забави инфлацијата бидејќи има помалку пари што циркулираат наоколу. Но, како што објасни поранешниот гувернер на њујоршката ФЕД, Бил Дадли, штом централната банка почна да плаќа камата на банкарските резерви што ги чуваше, понудата на пари стана помалку важна бидејќи ја ограничи врската помеѓу понудата на пари и кредитот.
Сепак, повисоката стапка би требало да ја намали економијата бидејќи ги прави кредитите поретки и поскапи. Ова значи помалку инвестиции, повеќе бизниси кои пропаѓаат, помалку луѓе купуваат или градат домови и на крајот поголема невработеност. Во оваа фаза, вработените добиваат помали, доколку има, покачувања на платите, а луѓето генерално се попесимисти и трошат помалку. Оттука, побарувачката се намалува и инфлацијата почнува да забавува. Или барем тоа е теоријата.
Овде има многу прашалници и како што покажаа последните три години, работите не секогаш излегуваат како што очекувате. Можно е да има рецесија (во САД) и сепак да има висока инфлација, во суштина враќање на стагфлацијата од 1970-тите. Ова може да се случи ако рецесијата дојде со нови шокови во понудата, како што е намалување на трговијата или зголемување на цените на енергијата. Некои економисти тврдат дека стагфлацијата од 1970-тите се должи на експанзивните монетарни политики, што значи дека ако рецесијата предизвика ФЕД да ги намали стапките или да продолжи со квантитативно олеснување пред да се потисне инфлацијата, би можеле да завршиме со повисока инфлација и во рецесија.
Друга можност е дека рецесијата малку ја ограничи инфлацијата, но не многу. Економистот Џејсон Фурман неодамна забележа дека последните неколку рецесии само ја забавиле инфлацијата меѓу 0 и 1,9 отсто. Се разбира, секој економски пад е различен и колку е потешка, толку повеќе ќе ја намали инфлацијата.
Но, не знаеме точно колку тешка би требало да биде рецесијата за да се поправи инфлацијата. Поминаа повеќе од 40 години откако имаше голем напад на инфлација (во САД), и многу се променија во тоа време. Економистите проценуваат дека во минатото обично требало пад од 2% до 3% на бруто домашниот производ (БДП) за да се забави инфлацијата за 1 процентен поен. Но, бидејќи врската помеѓу стапката на невработеност и инфлацијата е ослабена од 1980-тите, денес можеби е неопходна многу посилна контракција.
Банката на федерални резерви предвидува дека невработеноста ќе треба да достигне врв на 4,6 отсто за да се намали инфлацијата на 2 отсто. Но, тоа изгледа прилично оптимистички. Ако претходните изливи на инфлација се водич, ќе биде потребно многу поголем пад на БДП-то на САД за да се намали инфлацијата на 2%. Поранешниот министер за финансии Лери Самерс минатата есен коментираше дека невработеноста ќе мора да достигне 6%.
Така, умерена рецесија или сценарио за слаб раст што ФЕД се обидува да го спроведе најверојатно нема да биде доволно за да се постигне целта од 2%. Тие немаше да бидат доволни ниту во 1980-тите, и има причина да се верува дека сега ќе бидат уште помалку ефективни, бидејќи додека кредитната криза ќе наштети, економијата ќе остане релативно еластична. Билансите на корпоративните и домаќинствата сè уште се во добра состојба од пандемијата. Многу домаќинства подигнаа хипотеки по ниски каматни стапки и нивните одлуки веќе не се премногу чувствителни на каматните стапки.
Друга причина зошто рецесијата предизвикана од ФЕД може да не функционира е тоа што централната банка изгуби дел од својот кредибилитет. Повисоките каматни стапки имаат поголем ефект кога луѓето веруваат дека ФЕД има моќ и решителност да ја намали инфлацијата. Кога луѓето очекуваат инфлацијата да биде ниска, тие не ги зголемуваат цените, ниту бараат големи зголемувања на платите. Но, ако луѓето сè уште очекуваат висока инфлација, тогаш рецесијата, особено блага, не би била доволна да ја забави.
Се надеваме дека показателите на пазарот на обврзници за инфлациските очекувања укажуваат на помала инфлација. Но, пазарот на обврзници има ужасна историја на предвидување на инфлацијата. Фактот дека пазарите ги намалуваат каматните стапки кога раководството на ФЕД сè уште зборува за зголемувања сугерира дека кредибилитетот на ФЕД опаѓа.
Ако е така, тогаш рецесијата може да и наштети на економијата и да ги принуди луѓето да ги напуштат своите работни места без да направат многу за да се спречи инфлацијата. ФЕД ќе се најде во уште потешка позиција: да нанесе уште поголема болка или да научи да живее со забрзана инфлација.
