Кризата за трошоците на живот започна со цените на енергијата, а сега се прошири во сите сектори и ја зафати цела Европа и пошироко.
Проблемот има многу компоненти, но она што најмногу ги загрижува политичките лидери и најмногу ги погодува домаќинствата е поскапувањето на храната.
Цените на гасот се на најниско ниво во последните 18 месеци, но храната поскапува.
Цените на гасот во Европа паднаа во февруари на најниско ниво во последните 18 месеци, но цените на храната продолжуваат да растат, пренесува Индекс.
„Кога зборуваме за цените на енергијата во однос на цените на храната, постои ефект на „заостанување“ што треба да го земеме предвид“, објаснува Рик де Оливеира, енергетски аналитичар во TELF AG. „Овие пониски цени на енергијата што ги имаме сега треба да се преточат во пониски трошоци за производство на храна за да ја видиме цената (разликата)“, рече тој.
„На пример, цените што ги гледаме денес во супермаркетите ги одразуваат цените на енергијата пред шест месеци, кога се произведуваше храната. Затоа, веруваме дека ќе видиме пад на цените на храната за околу шест месеци ако цените на енергијата се стабилизираат“, додаде тој.
Цените на храната во Европската унија во јануари пораснале во просек за 18,4 отсто во споредба со пред една година. Унгарија стана „шампион“ во поскапувањата на храната (48,2 отсто), потоа Литванија (32 отсто) и Словачка (28,6 отсто). Најмал раст на цените на храната е забележан во Швајцарија (5,8 отсто) и Кипар (10,3 отсто).
„Сметаме дека довербата на потрошувачите дефинитивно ќе се подобри кон крајот на 2023 година, но ќе биде потребно многу подолго за да се реши кризата за трошоците на животот“, предвидува Де Оливеира.
Влијанието на кризата со трошоците за живот е најсериозната закана за глобалната заедница, се вели во извештајот за ризик на Светскиот економски форум за 2023 година.
Зголемувањето на цените на храната ја зголемува несигурноста на храната и социјалните тензии и ги оптоварува буџетите на владите кои се борат со постојано зголемување на сметките за увоз на храна и намален капацитет за финансирање дополнителна социјална заштита за најранливите.
Војната во Украина придонесе за проблемот. Руската инвазија доведе до рекорден скок на цените на житото и другите прехранбени производи.
Кризата доведе до улични протести и штрајкови во многу европски земји, како што е Обединетото Кралство, каде вработените во јавниот сектор се во расправија со владата за платите и условите за работа.
