Ставот на Европската комисија (ЕК) во однос на рускиот гас е јасен – правиме сѐ што е можно за што поскоро да ја намалиме зависноста од него, коментираше портпаролот на институцијата Тим Мекфи на редовниот дневен брифинг во Брисел.
Така тој одговори на прашање за разговорите меѓу рускиот претседател Владимир Путин и неговиот турски колега во главниот град на Казахстан Астана во четвртокот (13-ти октомври).
На него, двајцата разговараа за можноста Турција да стане гасен центар за Европа, но Путин го постави и условот „ако Европа се согласи на ова“. Гасот што нема да може да тече низ „Северен тек 1“ може да се пренасочува преку „Турски поток“. Друга опција е да се истера последната преостаната цела цевка од „Северен тек 2“, но таа нема дозвола за работа издадена од германските власти.
Во ЕУ тоа што се случи го сметаат за саботажа, а барањето да се стави во функција „Северен тек 2“ е како обид за енергетска уцена.
„До експлозиите на „Северен тек“, Европа имаше гасоводи кои работеа под нивниот капацитет, а тоа е дел од политиката на претворање на гасот во оружје на режимот во Москва“, коментира Тим Мекфи.
Што ќе се случи со цевките од „Турски поток“ доколку нема снабдување со руски гас е „академско-филозофско прашање“, додаде тој. Според него, тоа во моментов не е приоритетно прашање и земјите од ЕУ низ чија територија минуваат цевките сами ќе одлучат што ќе прават со нив.
Турција во моментов е енергетски центар за Југоисточна Европа – снабдувањето на „Газпром“ (преку „Турски поток“) и Азербејџан (преку „ТАНАП“, кој е дел од Јужниот гасен коридор) и течен гас минува низ нејзината територија (од терминалите во Медитеранот). Земјата може да го зголеми своето значење доколку главниот дел од испораките на природен гас навистина минуваат низ нејзината територија.
Тоа може да се направи на прво место со изградба на нови цевки долж трасата, бидејќи во моментов едната линија на „Турски поток“ е наменета за турските домаќинства, а другата за Европа. Капацитетот на гасоводот е две цевки од 15,7 милијарди кубни метри годишно. За споредба, „Северен тек“ има четири цевки со вкупен капацитет од 110 милијарди кубни метри годишно, иако две од нив (или 55 милијарди кубни метри) никогаш не стапиле во функција.
Идејата на двата „тека“ е да се заобиколи Украина како главен транзитен центар за Европа.
Наспроти позадината на позицијата на ЕУ за рускиот гас, единствената опција е Турција да го продаде својот микс на европските клиенти, мешајќи гас од различни извори. Сепак, тоа значи дека Русија ќе го предаде комерцијалниот дел од бизнисот (и можната потпора) на Анкара.
