28 март, 2024
ПочетнаЕКОНОМИЈА„Шринкфлација“ - што е тоа? Невидливиот непријател на нашата куповна моќ!

„Шринкфлација“ – што е тоа? Невидливиот непријател на нашата куповна моќ!

Дали некогаш сте забележале дека во некои ресторани салатите, порциите и десертите почнуваат да се намалуваат, но цените се генерално исти?

Или пак дека пакувањата со јаткасти плодови повеќе не се 100, туку 90, 85 или 80 грама? А кај нас одамна се навикнавме лебот да не е 1 кг, шишето јогурт е 400 или 450 грама, а кога е 500 добиваме „бонус“.

Некои го забележуваат, други не, но ова е факт. Особено во време на висока инфлација. Тоа се нарекува „шринкфлација или смалена инфлација“ и воопшто не е ново, но периодично се појавува во време на криза, кога компаниите треба да се борат со високите цени на суровините, транспортот и работната сила и природно да го префрлат товарот на потрошувачите.

Создаден од британската економистка Пипа Малмгрен, терминот опишува ситуација во која производителите го намалуваат квалитетот или квантитетот на производот за да ја задржат неговата цена, надевајќи се дека потрошувачите ќе продолжат да го купуваат бидејќи се навикнати на тоа.

И сега, ширум светот, е време на масивна „смалена инфлација“ поттикната од глобалната инфлација, која се проценува на 7 проценти во мај, според Асошиејтед прес, цитирајќи го „S&P Global“.

Во САД, на пример, малата кутија марамчиња „Klinex“ веќе содржи 60 парчиња, наспроти 65 пред неколку месеци. Овошните млека од „Shepherd’s Flips“ се намалија од 150 на 130 грама.

Во Велика Британија, „Nestle“ ги намали своите пакувања кафе „Azera Americano“ од 100 на 90 грама, а во Индија популарниот сапун „Wim“ падна од 155 на 135 грама.

„Шринкфлацијата доаѓа во бранови. Моментално сме на работ заради високата инфлација“, рече Едгар Дуорски, адвокат и поранешен помошник државен обвинител во Масачусетс, кој со децении документира примери на „шринкфлација“ на светот на потрошувачите.

Според него, сегашниот бран почнал минатата есен, кога забележал дека пакетчињата житни култури почнале постепено да се намалуваат. Дуорски наведува стотици примери на намалени количини по задржани цени.

Тоалетната хартија „Cotonell Ultra Clean Care“, на пример, паднала од 340 на 312 листови, а кутијата кафе „Folders“ паднала од 150 на 130 грама, иако според производителот, таа количина сепак е доволна за 400 шолји.

Според Дуорски, „смалената инфлација“ е погодна алатка за производителите кои се сигурни дека потрошувачите ќе забележат поскапување, но повеќето нема да внимаваат на намалените количини. Компаниите користат и друг трик – означуваат помали пакувања со светли нови етикети кои ги привлекуваат погледите на купувачите.

Токму тоа го направи „Pepsi“ со пакувањата со чипс „Fritos Scup“, кои не само што се намалија од 500 на 450 грама, туку и поскапеа, но од друга страна пак нивното пакување стана попривлечно.

„Pepsi“ одби да коментира за „Fritos“, но призна дека постепено заменува 950 милилитри „Gatorada“ со 820 милилитри додека ги зголемува цените. Од компанијата тврдат дека промената се подготвува долго време и нема никаква врска со актуелната криза.

Некаде компаниите се подиректни и ги најавуваат промените. Во Јапонија, на пример, производителот на грицки „Калби“ во мај објави дека ги намалува пакетите за 10 отсто и дека ги зголемува нивните цени за исто толку поради зголемувањето на цените на суровините. Во јануари ланецот објави дека „Domino’s Pizza“ го намалува бројот на пилешки крилца од 10 на 8, но цената остана иста, но такви примери немаше многу.

Има уште помалку примери за спротивното. Кога инфлацијата паѓа, конкуренцијата може да ги принуди производителите да ги намалат цените или да вратат поголеми пакети. Но, според Дуорски, откако ќе се намали количината на еден производ, таа останува иста и откако ситуацијата ќе се промени во позитивна насока.

„Ретко можеме да видиме како едно пакување го враќа претходниот волумен“, рече тој.

Според Хитендра Чатурведи од Бизнис колеџот на Државниот универзитет во Аризона, многу компании несомнено се соочуваат со проблеми со работната сила и високи цени на стоките. Но, во некои случаи, нивниот профит расте експоненцијално, а тоа е загрижувачко.

Тој го наведува „Mondelez International“, кој пролетта наиде на сериозни критики за намалување на големината на популарната чоколада „Cadbury“ без да ја намали нејзината цена. Профитот на компанијата во 2021-ва година порасна за 21 отсто, но во првиот квартал од тековната година сепак падна за 15 отсто.

Истовремено, добивката на „Pepsi“ порасна за 11 отсто во 2021-ва година и за 128 отсто во првиот квартал од 2022-ра година.

„Не велам дека тоа е профит, но силно мириса. Дали тие не ги користат прашањата за понудата и побарувачката за да заработат повеќе пари?, вели Чатурведи.

Несомнено, „шринкфлацијата“ има таква цел. Затоа внимателно прочитајте ги етикетите. И најмногу од се, колку точно содржат пакувањата и шишињата.

НАЈНОВИ ВЕСТИ

ХОРОСКОП