Земјите-членки на ЕУ се подготвуваат да побараат дополнителни пари од Брисел, бидејќи европскиот буџет е под значителен притисок од војната во Украина, бегалската криза и забрзувањето на инфлацијата, велат дипломатите на блокот.
Европската комисија искористи голем дел од својот буџетски простор за маневрирање по серијата неочекувани барања за последниот 7-годишен буџет на блокот, изјавија дипломати на ЕУ за „Financial Times“.
Тие вклучуваат помагање на земјите-членки да се справат со пристигнувањето на милиони бегалци од Украина, потребата да се подготви план за можна глобална криза со храна предизвикана од конфликтот во земјата позната како „житница на Европа“ и трошоците за обновата Украина по војната.
Забрзувањето на инфлацијата, која достигна 7,4% во еврозоната во април, исто така ја поткопува моќта на ЕУ. Буџетот планира да потроши над 1 трилион евра во период од седум години.
Како резултат на тоа, официјалните лица почнаа да расправаат дали земјите-членки ќе треба да додадат дополнителни средства, кои потенцијално ќе достигнат десетици милијарди евра, за поддршка на буџетот. Ова може да се направи и како придонес во буџетот за специфични цели и со повторно отворање на целиот буџет за 2021-2027 година.
Последната идеја беше предложена од комисијата на состанокот на европските дипломати минатата недела, рекоа присутните, но во тесниот контекст на барање начини за финансирање на обновата на Украина. Планираните 9 милијарди евра заеми од ЕУ за Киев за финансирање на дневните трошоци ќе се потпираат само на земјите-членки кои ќе се согласат да земат такви заеми.
Сепак, дополнителните потреби на ЕУ може да ги надминат средствата за реконструкција на Украина.
Идејата за повторно отворање на повеќегодишната финансиска рамка, која беше договорена дури во 2020-та година, предизвика реакција кај некои земји-членки на состанокот во текот на минатата недела, со оглед на политичкиот хаос што може да предизвика таков потег, велат некои.
Европски дипломат вели: „Буџетот на ЕУ е под притисок. Но, на Комитетот ќе му требаат добри аргументи за да ги убеди земјите-членки да ја зголемат повеќегодишната финансиска рамка. Тие, исто така, ќе треба да докажат дека промената на буџетските приоритети е придружена со заштеди во областите за трошење со помал приоритет. Досега се избегнати сериозни дискусии, но ги очекуваме“.
Друг ја повика комисијата да ги намали трошоците пред да побара повеќе пари.
„Земјите-членки веќе ги изедоа своите резерви за да ги надминат ефектите од Ковид-19. Самата комисија ќе ја пресече гранката на која седи, со што сега ќе почне дискусијата за отворање на повеќегодишната финансиска рамка“, рече дипломатот.
„Со оглед на влијанието на санкциите што се наѕираат врз нашите сопствени економии, земјите-членки не сакаат да почнат да пишуваат чекови“, додаде тој.
Многу влади би сакале да ги финансираат обврските кон Украина од нивните национални буџети.
За секој нов договор за повеќегодишната финансиска рамка ќе биде потребна едногласна согласност од земјите-членки – нешто што ретко се добива лесно, како и согласност од Европскиот парламент.
Германија, најголемата економија во ЕУ и клучен извор на финансирање на буџетот на блокот, веќе јавно ги повика земјите-членки да ги контролираат трошоците.
„На ЕУ и треба „долгорочен сигурен пат за намалување на јавниот долг… Во однос на нашата крајна цел, ние треба да станеме поцврсти, а не помеки“, рече министерот за финансии Кристијан Линднер.
Друг дипломат на ЕУ вели: „Постои загриженост за буџетската рамка на ЕУ. Ситуацијата во целина треба да се реши на повисоко политичко ниво“. Дипломатот додаде дека шефовите на државите најверојатно ќе разговараат за тоа на нивните средби на 30-ти мај и 23-ти јуни.
