28 март, 2024
ПочетнаЕКОНОМИЈАСВЕТПо 16 години Германија се збогува со владеењето на Ангела Меркел

По 16 години Германија се збогува со владеењето на Ангела Меркел

Германија по 16 години се збогува со Ангела Меркел. Детална рекапитулација на влијанието на нејзиното владеење допрва следи, но едно е сигурно: Германија е друга земја по овие шеснаесет години.

На легендарниот германски канцелар Хелмут Шмит му се припишува изреката: „Кој има визии нека оди на психијатар“. Таа изјава би била добра и за неговата наследничка Ангела Меркел, која ретко зборуваше за визии и визионерски политички планови за време на нејзините 16 години како премиер. Таа претпочиташе да ги погледне проблемите и да се обиде да открие како да ги реши за најкратко време и со најмалку проблеми.

Тоа секако се должи на нејзиниот северен темперамент и на фактот што како научник од областа на природните науки на проблемите пристапува трезвено и прагматично. Но, од друга страна, можеби лежи и во тоа што во текот на овие 16 години, како што истакнуваат германските политички колумнисти, Меркел повеќе реагирала отколку што владеела („reagiren statt regieren“).

Ангела Меркел, родена во Хамбург како и Шмит, не требаше да ја води земјата низ периодот на Студената војна како нејзиниот претходник, но нејзиното владеење беше обележано со постојани кризи. Глобалната финансиска криза, еврокризата, бегалската криза, трансатлантската криза („кризата на Трамп“) и конечно пандемиската криза: низ сите овие периоди Ангела Меркел ја водеше земјата низ безбедни води. Благодарение на нејзините промислени потези, Германија излезе од сите овие тешки ситуации само со „мали модринки и повреди“.

Но, една криза, бегалската криза, радикално ја промени земјата и таа станува се поочигледна како што одминува времето. Доаѓањето на над милион бегалци предизвика турбуленции во општеството што и помогна на десничарската популистичка Алтернатива за Германија (AfD), која веќе беше на смртна постела во 2015 година, да оживее и да влезе во Бундестагот во 2017 година. Ова ја направи Германија една од земјите со екстремната десница во парламентот. Кошмарот на демократите во Германија стана реалност.

Сегашниот став кон пандемијата покажува колку бегалската криза ја подели Германија: делови од земјата каде што АфД ужива популарност (најчесто на истокот) се исто така делови каде граѓаните не сакаат да се вакцинираат и протестираат против Меркел и нејзината влада. Протестите против мерките за пандемијата имаат ист тон како протестите против бегалците во тоа време: „Меркел е предавник на кој нејзиниот сопствен народ не и значи ништо“. Сепак, доколку Меркел се кандидираше на есенските избори, сигурно повторно ќе станеше канцелар.

Германците не сакаат нагли промени и затоа, за да не доживеат голем шок, го избраа досегашниот заменик на Меркел, социјалдемократскиот вицеканцелар Олаф Шолц, кој за многумина, и покрај другите партиски бои, е гаранција за континуитет.

Дека досегашниот успех на ЦДУ/ЦСУ во голема мера се заснова на популарноста на Ангела Меркел, покажува правецот на нејзината Христијанско-демократска унија (ЦДУ) кога таа се повлече од кормилото кое го презеде пред дваесет години.

Како и да е, 16-години канцеларка, која призна дека е феминистка непосредно пред крајот на нејзиниот мандат, остави белег на политичката култура на земјата, која до нејзиното доаѓање на власт беше патријархална држава со силен западногерманска традиционалna поделба на половите.

За многу Германци, тоа беше огромно освежување по повеќе од две децении владеење на алфа мажјаците како Хелмут Кол и Герхард Шредер. Епитетите канцелари-интелектуалци не им се препишуваат токму на двајцата, а за време на владеењето на Кол (1982-1998) и на Шредер (1998-2005) многумина со тага се сеќаваа на владеењето на нивниот претходник, социјалдемократот Хелмут Шмит, чии манири и политички стил, Меркел.делумно ги врати во политичкото секојдневие.

Во однос на надворешната политика, Меркел беше претставена во нацистички униформи во медиумите во некои европски земји (Полска, Грција), но во исто време, многу други медиуми постојано ја прогласуваа за најмоќна жена и лидер на слободниот свет.

Овие екстреми беа особено очигледни по доаѓањето на Доналд Трамп на власт, кого за многумина Меркел изгледаше како единствената личност која може да се спротивстави.

Во надворешната политика, таа го одмеруваше секој збор, свесна за фактот дека германскиот премиер не може отворено да зборува како нејзините западноевропски партнери, како што е холандскиот премиер Марк Руте, кој и порача на Полска да „ја напушти ЕУ“ доколку ЕУ не и одговара.

А посебниот однос со соработниците ја издвојува Меркел од нејзините претходници. „Таа никогаш не би го нарекла викенд, освен ако тоа навистина не е нешто што не може да чека до понеделник“, вели Ева Кристијансен, која заедно со Беате Бауман се едни од нејзините најблиски соработници.

Нејзината политика за заштита на климата е голема непозната за многумина до ден-денес. Еден од првите потези на нејзиниот втор кабинет, Демократско-либералната влада во 2009 година, беше најавата за подолга нуклеарна активност во споредба со претходната позиција на социјалдемократско-зелената влада на почетокот на векот. Но, тогаш се случи Фукушима и Ангела Меркел нагло се предомисли. Со голем отпор, т.н економското крило на Унијата, но и поранешен социјалдемократски коалициски партнер, го забрза излегувањето на Германија од семејството на земји со нуклеарна енергија.

Сепак, младата генерација екологисти не ја гледа Меркел како икона во борбата против климатските промени. Напротив, многумина ја обвинуваат поранешната германска министерка за животна средина дека попуштила пред енергетското лоби и се откажала од сопствените климатски цели.

Но, Меркел и нејзиниот тим и овде се покажаа како успешни ПР стратези. Присвојувње на заслугите за спас на климата (иако партиите како Зелените се борат со децении) и припишувањето на некои успеси во социјалната политика, како што е воведувањето општ минимален час (за кој социјалдемократите се бореа со децении), се смета за еден од најуспешните спинови во нејзината кариера.

НАЈНОВИ ВЕСТИ

ХОРОСКОП