Секој пат кога еврозоната ќе биде погодена од криза, таа излегува послаба. Глобалната финансиска криза од 2008-ма година го погоди банкарскиот сектор. Должничката криза во еврозоната им наштети на должниците од јужна Европа.
Блокадите поради пандемијата најмногу ќе ги погодат приватните компании и вработените. Додека претходните кризи беа главно макроекономски, оваа е главно микро. Банкрот на компаниите и поголема невработеност ќе бидат нејзино трајно наследство, вели Волфганг Мунчау.
Регулаторите на еврозоната, на нивна заслуга, успеаја да избегнат некои посериозни грешки направени во минатото. Имаа право да ги поддржуваат компаниите преку кредитни гаранции и работниците преку средства за храна. Европската централна банка, исто така, со право ја прошири својата кредитна поддршка и го прошири купувањето средства. Досега никој не беше во можност да испрати совршено решение. Но, тоа може наскоро да се промени.
Најголемата опасност сега е владите да го сторат во 2021-ва година она што го сторија во 2020-та година. Тие се во право да одржуваат високо ниво на дискрециона фискална поддршка, но акцентот мора да се префрли од заштита кон раст на продуктивноста.
На пример, неодамнешната одлука на Германија да ги продолжи шемите за краткорочно задржување на работните места до крајот на 2021-ва година е погрешна. Продолжени се и попустите во процесот на несолвентност на компаниите. Компаниите сега се ослободени од обврската да прогласат неликвидност само со образложение дека имаат премногу долгови. Тоа ќе биде деценија на уживање.
Политиката што стои зад ова е доволно јасна: 2021-ва година е изборна година во Германија и никој од владејачката коалиција не сака да предизвика гнев кај гласачите. Сепак, нема никаква економска смисла да се заштитат работните места во секторите кои веќе беа загрозени пред кризата – експлоатација на јаглен, добавувачите на автомобилски компоненти и некои делови од хемиската и инженерската индустрија. Наместо тоа, Германија мора да ги поддржи приватните и јавните инвестиции во мобилните телекомуникации, вештачката интелигенција и зелените технологии.
Ефектите од бледнеењето на продуктивноста се очигледни низ целата еврозона, особено во Италија. Поранешниот шеф на ЕЦБ, Марио Драги, никогаш не бил во право кога неодамна ја коментираше важноста да се фокусираат јавните трошоци за да им се помогне на младите да ја пребродат кризата и за високо-технолошките истражувања. За жал, Италија страда од тројна несреќа: особено остар пад на растот на продуктивноста; ограничувањата на монетарната унија; и преголема зависност од туризамот, кој е вреден околу 200 милијарди евра годишно, а сочинува околу 13% од неговиот бруто домашен производ.
Значи, долгорочен предизвик за италијанската економија е како да се направи помалку зависна од туризмот и воопшто попродуктивна. За жал, нема многу дебата за реформите, со исклучок на законодавството за намалување на бирократијата. Постојат големи шанси коалицијата меѓу Движењето „Пет ѕвезди“ и левоцентристичката Демократска партија да излезе од оваа криза со пари од неодамна договорениот Европски фонд за реконструкција. Но, не постои сеопфатна стратегија.
Германија и Италија се разликуваат, се разбира, во тоа како управуваат со своите економии, во нивната одржливост и во нивните соодветни специјализации. Но, и двете влегуваат во оваа декада со сличен начин на размислување и мала поддршка за претприемништво и слободните пазари.
Економските реформи во Европа се дискутираат со децении. За жал, дебатата се фокусира премногу на пазарите на труд и не е доволно на иновациите. Италија треба да го намали јавниот сектор и да го реформира своето неефикасно судство, бидејќи тие го попречуваат бизнисот. Ниту еден странец не би помислил да започне стартап во земјата, знаејќи дека може да поминат години за да се разгледа граѓанската постапка на суд. Другите приоритети, исто така за Германија, вклучуваат намалување на даноците за поттикнување на приватните инвестиции, поддршка на јавниот сектор за стратешките високотехнолошки сектори и постепено излегување од поддршката за кризи.
Но, ова нема да се случи. Штом фискалните мерки се продолжат до 2021-ва година, станува сè потешко да се отстранат. Сосема е можно еврозоната да излезе од оваа криза како најслаба од најголемите развиени економии.
