Во Америка избувна хаос, а Лос Анџелес изгледа како воена зона по дводневните протести поради рациите врз нелегалните имигранти во најнаселениот град во Калифорнија, што го натера претседателот Доналд Трамп да нареди распоредување на 2.000 припадници на Националната гарда.
Протестите во Лос Анџелес започнаа во петокот, кога демонстрантите се собраа во близина на федералната зграда во центарот на градот, откако десетици беа уапсени во рации врз нелегални имигранти низ градот – најмалку 44 лица, според АП.
Полицијата во опрема за немири употреби солзавец и шок-бомби за да ги растера толпите во центарот на Лос Анџелес и во областа Парамаунт на југоистокот на градот во текот на два дена, а властите објавија повеќе апсења во саботата.
Апсењата доаѓаат во време на репресивни мерки на Трамп против имиграцијата, кои вклучуваат бранови рации и депортации низ целата земја.
🚨🚨 Los Angeles has turned into a complete war zone.
— Spencer Hakimian (@SpencerHakimian) June 8, 2025
LA is a scene out of a movie right now.
Turn the volume on and listen.
pic.twitter.com/aDJecO0QIH
Трамп влезе во Белата куќа на 20 јануари, ветувајќи „најголемата депортација“ во американската историја. Оттогаш, илјадници луѓе се уапсени, а начинот на кој службениците на Службата за имиграција и царина (ICE) го прават тоа е вознемирувачки и шокантен за јавноста и предизвикува протести.
Трамп сега потпиша претседателски меморандум кој предвидува распоредување на 2.000 припадници на Националната гарда во Лос Анџелес, како што рече неговата портпаролка Каролин Левит – „за да се справи со беззаконието на кое му е дозволено да цвета“. Таа за протестот ги обвини „неспособните“ лидери на демократите во Калифорнија.
Трамп, исто така, објави дека носењето маски на протестите нема да биде дозволено во иднина – според CNN, за разлика од агентите на ICE на кои им е дозволено да го прават тоа „за да ги заштитат своите семејства“, како што претходно изјави директорот на агенцијата, Тод Лионс. Американскиот претседател ги пофали акциите на Националната гарда, наведувајќи дека тие завршиле „одлична работа“ по два дена насилство, конфликти и немири.
Северната команда на САД – која соопшти дека во саботата ја презема оперативната команда над федерализираните трупи на гардата по наредба на Трамп (и додаде дека може да бидат повикани и американски маринци) – неколку часа пред објавата на Трамп изјави дека ќе даде повеќе информации откако „единиците ќе бидат идентификувани и распоредени“.
Прво распоредување на Гардата од 1992 година.
Одлуката на Трамп да ја распореди Гардата е првпат американски претседател да го искористи ова овластување од немирите во Лос Анџелес во 1992 година, кои избувнаа по ослободувањето на четворица полицајци обвинети за претепување на афроамериканскиот возач Родни Кинг.
Националната гарда е најстарата компонента на вооружените сили на САД и моментално се состои од 325.000 војници од секоја од 50-те држави, плус три територии и округот Колумбија, според нејзината веб-страница. Се вели дека Гардата е повеќе од 100 години постара од самите Соединетите Американски Држави.
Генерално, на федералните воени сили не им е дозволено да извршуваат цивилни должности за спроведување на законот против американски граѓани – освен во итни ситуации, пишува „Гардијан“.
Законот за бунт од 18 век е главниот правен механизам што претседателот може да го користи за активирање на војската или Националната гарда во време на бунт или немири. Сепак, Трамп не се осврна на тоа, туку на сличен закон што му дозволува на претседателот да ги федерализира трупите на Националната гарда под одредени околности.
Во својата одлука, Трамп се повика на федерален закон – Наслов 10 од Кодексот на Соединетите Американски Држави – кој ја дефинира улогата на вооружените сили на САД и му дозволува на претседателот да ја повика Националната гарда по потреба за:
Да одбие инвазија
Да го потисна бунтот
Да ги спроведе законите
Употребата на Националната гарда за смирување на протестите обично ја бара гувернерот во консултација со федералните власти. Моментално е нејасно дали претседателот може да ја активира Гардата без наредба од гувернерот.
