Во текот на 2024 година, инфлацијата во повеќето земји продолжи да се намалува по растот предизвикан од енергетската криза во 2022 и 2023 година, приближувајќи се, генерално, до поставените цели на централните банки. Овој тренд им овозможи на многу централни монетарни институции да иницираат циклуси на намалување на каматните стапки за да го поддржат економскиот раст.
Сепак, и покрај намалувањето на инфлацијата, реалните каматни стапки останаа високи, заострувајќи ги финансиските услови и предизвикувајќи ги креаторите на монетарната политика.
Во Еврозоната, инфлацијата беше значително намалена во текот на 2024 година, приближувајќи се до долгорочната цел на Европската централна банка (ЕЦБ) од два проценти. Во април, ЕЦБ ги намали клучните каматни стапки за 0,25 процентни поени, со што депозитната стапка се намали на 2,25 проценти.
Иако ЕЦБ сигнализираше дека се приближува крајот на циклусот на намалување на каматните стапки, наведувајќи дека понатамошните намалувања би можеле да зависат од глобалните трговски тензии и други надворешни фактори, економските аналитичари во редовна месечна анкета на Блумберг сега очекуваат централната монетарна институција во еврозоната да ја намали клучната каматна стапка на депозитите оваа година на дури 1,75 проценти, што ја надминува претходната прогноза.
Најверојатните моменти за дополнителни две намалувања од по 0,25 проценти се месечните состаноци на ЕЦБ во јуни и септември, а причините за евентуално прекумерно намалување може да се видат, пред сè, во заканата од негативни последици од царинските тарифи на американскиот претседател Доналд Трамп. Тој ги менува царинските стапки од ден на ден во последните две недели, но има и „силни дезинфлаторни сили“ на територијата на еврото, како што ги нарече гувернерот на Литванија и член на Управниот совет на ЕЦБ, Гедиминас Симкус – во форма на премногу силно евро и намалување на цените на енергијата.
Евростат објави дека априлската инфлација во Еврозоната изнесувала 2,2 проценти, но дека цените на електричната енергија се намалиле за 3,5 проценти. Цените на енергијата ја намалија инфлацијата и во водечката економија на Еврозоната – Германија, каде што достигна ниво од 2,1 процент.
Во Соединетите Американски Држави, Федералните резерви ги одржуваат каматните стапки стабилни, така што двете главни каматни стапки се на ниво од 4,25 и 4,5 проценти од минатиот декември.
Федералните резерви засега „мудро молчат“, особено во услови на исклучително нестабилна економска политика на Трамп – тоа можеби им одговара на искусните инвеститори на берзите, но не и за донесување среднорочни монетарни одлуки.
Во исто време, претседателот на Федералните резерви, Џером Пауел, е во отворен конфликт со претседателот на САД. Пауел во петокот изјави дека очекувањата за каматните стапки во следниот повеќегодишен период мора да се променат, бидејќи „дури и со долгорочни очекувања за инфлација кои во голема мера се во согласност со целта од два проценти, ерата на многу ниски стапки веројатно нема да се врати наскоро. Од друга страна, повисоките реални стапки може да ја одразуваат можноста инфлацијата да биде понестабилна во иднина“, објави Ројтерс.
Кога станува збор за меѓународните групи Г7, Г20 и ОЕЦД, кај сите нив најновите мерења покажаа пад на годишната инфлација.
За 38-те земји-членки на ОЕЦД, просекот од 4,2 проценти претставува најниско ниво од 2021 година. Во основа, просекот во ОЕЦД го зголемува Турција, каде што инфлацијата е 38 проценти, најниска од декември 2022 година, но сепак на исклучително високо ниво. ОЕЦД истакнува дека цените на храната се во пораст на глобално ниво, и покрај падот на вредноста на клучните извори на енергија.
Во исто време, годишната инфлација во Русија изнесуваше 10,3 проценти на крајот од првиот квартал од оваа година, што претставува забавување во споредба со вредностите забележани на крајот од 2024 година, првенствено поради зајакнувањето на рубљата.
На крајот на април, Банката на Русија ја задржа референтната каматна стапка на високо ниво од 21 процент и изјави дека „руската економија постепено се враќа на патот на избалансиран раст“.
За земја која е во воен конфликт, зголемената инфлација и каматните стапки не се изненадувачки. Државните трошоци се зголемија, особено во воениот сектор, додека економскиот раст, и покрај оптимистичките најави на функционерите, сè уште во голема мера отсуствува. Но, рубљата навистина бележи неочекуван раст во последно време.
Од поголемите економии, Јапонија има годишна инфлација од 3,6 проценти, што е редок случај за земја од Далечниот Исток. Причините се, меѓу другото, укинувањето на субвенциите за електрична енергија кои се во сила подолго време.
