Очекувањата дека традиционалниот раст на Дедо Мраз ќе придонесе за веќе одлична година на Wall Street не се остваруваат. Поради слаб промет, на крајот на минатата недела, особено загубија акциите на Величествените 7. Загрижувачки е растот на приносите на обврзниците.
Историски гледано, последните пет дена од старата година и првите два дена од новата година речиси секогаш биле позитивни (севкупно), но овој пат шемата беше нарушена од петочното земање профит. Чудно, всушност, затоа што теоретски има смисла да се чека нова година со продажбата, што ја одложува даночната обврска (плаќање данок на капитална добивка) за една година. Се појавуваат неколку теории зошто растот не продолжува. Првото изгледа најлогично: овогодинешниот раст (Њујоршкиот S&P 500 порасна за 26%) веќе беше толку голем што порано или подоцна се очекуваше корекција. Друга теорија зборува за преуредување на портфолијата на големите инвеститори кои брзаат да ги зголемат готовинските резерви. Тие беа на најниско ниво за институционалните инвеститори непосредно пред состанокот на ФЕД во декември, но од друга страна, тие беа изложени на капитални инвестиции на рекордно ниво.
Се шушка и дека пензиските фондови продаваат акции и купуваат посигурни обврзници во последните денови од годината. Во секој случај, растот на Дедо Мраз овојпат би можел да изостане, а во петокот на патот према надолу, акциите на семејството Magnificent Seven (Microsoft, Apple, Tesla…), кои веќе влезе во индексот S&P 500 има тежина од 33 проценти и е одговорен за дури 85 проценти од порастот на S&P од изборите на 5 ноември. Акциите на Nvidia пораснаа за 185 отсто оваа година (по поскапувањето за 236 отсто минатата година), на Tesla за 74 отсто, на Apple за 38… Фактот што само неколку акции во индексот S&P имаат толку голема сила може да биде проблем во иднина. Ако само неколку од тие компании „Big Tech“ разочараат со профитот, целиот пазар ќе пропадне.
Слабите перформанси на берзата во Њујорк во декември се совпаѓаат со растот на приносите на државните обврзници. Во случајот на американската десетгодишна обврзница, приносот е опасно блиску до пет проценти, што е веќе сериозна пречка за продолжување на нагорните движења на берзите. Откако американската централна банка го започна циклусот на намалување на каматните стапки пред три месеци, уште понеобично е зголемувањето на приносите на обврзниците. Во средината на септември бараниот принос на десетгодишната обврзница беше 3,64 отсто, сега е за процентен поен повисок. Во претходните циклуси, беше поинаку: приносите на обврзниците паднаа или барем останаа на слично ниво три месеци по првото намалување на стапката на ФЕД. Оваа година е поинаква најмногу поради стравот дека инфлацијата ќе се врати и дека ФЕД ќе биде многу неволна да ги намали каматните стапки следната година.
Економските податоци се охрабрувачки, пазарот на трудот е робустен, инфлацијата останува тврдоглава и всушност благо порасна, но засега не ги загрозува финансиските пазари. И ЕЦБ и ФЕД најавија дополнително намалување на каматните стапки. Прилично агресивната фискална политика игра важна улога, која долева масло на огнот на растот на корпоративните профити, или девизните курсеви ќе почнат да градат берзански балон. Резултатот од двата начини е сосема јасен: во првиот случај продолжување на трендот со индивидуални здрави корекции, а во вториот случај на голем колапс, кој ќе ги врати девизните курсеви на поодржливи нивоа.
Интересно е што САД (иако имаат повисок економски раст од Европа и значително поголем раст на берзата втора година по ред) се само на 20. место на рангирањето на најуспешните економии, составено повторно од британскиот неделник Економист. Откако Грција „победи“ минатата година, Шпанија годинава е на првото место, а по неа се уште четири европски земји: Ирска, Данска, Грција и Италија. Економист разгледа пет фактори: раст на БДП, перформанси на домашната берза, инфлација, невработеност и буџетски дефицит. Тој анализираше само 37 од најразвиените земји, а Словенија беше рангирана веднаш зад Германија, поточно на 24 место.
Во однос на растот на берзата (+37,1%) таа е дури на прво место (втора е Унгарија со раст од 31,6%), а полошото севкупно рангирање е резултат на грешката на Економист кој припиша само 0,3 отсто годишен раст до Словенија. Доколку се земе предвид реалната бројка (раст од 1,4 отсто), Словенија веројатно би била меѓу првите десет.
