Кина постигна огромен напредок во развојот на борбени авиони од новата генерација, откривајќи два нови стелт-ловци без вертикални стабилизатори (опашки). На социјалните мрежи почнаа да кружат фотографии и видеа од авионот, кој би можел да биде најсофистицираниот борбен авион со екипаж кој некогаш бил изграден, а воените аналитичари се обидуваат да ги дешифрираат нивните клучни карактеристики.
Првиот авион, со делта крила, доаѓа од Chengdu Aircraft Corporation, додека вториот, помал авион, со криви „ламбда“ крила, е производ на ривалската компанија Shenyang Aircraft Corporation. Двете компании се во првите редови во развојот на кинеските борбени авиони со децении, при што Chengdu стои зад Ј-10 и Ј-20, додека Shenyang е познат по сериите Flanker и Ј-35.
Авионот произведен во Chengdu има импресивен внатрешен волумен што му овозможува да носи голема количина гориво, оружје и напредни сензори. Неговиот дизајн без опашка и делта-крилата со извиткана линија значително ја намалуваат рефлексијата на радарот. Авионот има и систем за контрола без опашка, со софистицирани контролни површини на задните рабови на крилата, што му дава подобра стабилност и контрола. Од особен интерес е распоредот на доводите за воздух, со еден на врвот на трупот и два на долната страна, што доведе до шпекулации за можна употреба на три мотори. Ова може да му даде супериорни перформанси при големи брзини и надморска височина.
Борбениот модел на Shenyang е помал и класичен дизајн со два мотори, со доводи за воздух лоцирани по должината на трупот, под корените на крилата. Неговите „ламбда“ крила имаат издолжени триаголни задни рабови кои се протегаат зад издувните млазници, што му овозможува да го намали радарскиот пресек и да ја зголеми аеродинамичката стабилност при големи брзини.
JUST IN – China has reportedly revealed world’s first 6th-generation 'stealthy' fighter jet pic.twitter.com/Uf1gAHf4Hw
— Insider Paper (@TheInsiderPaper) December 26, 2024
Проблем со контролирање
Оваа конфигурација, исто така, го подобрува маневрирањето при сложени маневри, особено при екстремни агли на напад, и овозможува полесна интеграција на напредните сензорски системи и оружје, обезбедувајќи максимална оперативна флексибилност во борбените мисии. Иако се чини дека овој модел е наменет за борбени операции, сè уште не е јасно дали се работи за авион со екипаж или за беспилотно летало.
И двата модели користат напредна конфигурација без вертикална или хоризонтална опашка, што овозможува подобри перформанси при големи брзини и подолги летови, но бара софистицирани системи за контрола на летот за да се компензира можното намалување на маневрирањето. Предностите на дизајнот без опашка вклучуваат ниска опсервација на широкопојасна воочливост во однос на низа типови радари на различни фреквенции, како и значително намалување на страничните и задните радарски рефлексии. Внатрешниот волумен овозможува поголем капацитет за гориво и оружје, што е неопходно за поголем борбен радиус и продолжено стационирање, две клучни потреби во азиско-пацифичкиот регион.
Сепак, дизајнот без опашка може негативно да влијае на стабилноста и маневрирањето, барајќи напредни дигитални системи за контрола на летот. Една опција за намалување на овие недостатоци би можеле да бидат моторите за векторирање на потисок, кои Кина веќе ги тестираше.
Овие нови модели претставуваат значаен чекор напред за кинеската авијација и нејзините амбиции да го предводат развојот на борбени авиони од шестата генерација. Со можности за долг дострел, зголемени стелт способности и интеграција со беспилотни летала, овие авиони би можеле значително да го променат балансот на силите во Пацификот.
Пристапот на Кина за развој на авиони
Во изјава за порталот The War Zone, експертот за кинеската авијација Андреас Рупрехт рече дека станува збор за демонстратори на борбени авиони од Шенјанг и Ченгду, кои се поблиску до концептот на ловци отколку на бомбардери.
Користењето на категоријата авиони од шестата генерација можеби е малку прерано, но мислам дека сега сме на точката каде што можеме да кажеме дека Кинезите за прв пат ја покажаа својата визија за воздушна борба и ловец од новата генерација – рече Рупрехт.
Кина сега очигледно поседува два различни, високо напредни дизајни на борбени авиони. Еден од нив е помал од другиот, што носи одредени предности во однос на трошоците, сложеноста и перформансите. Исто така, можно е тие да биле наменети за дополнување на некој иден развој на борбени авиони со екипаж.
Ова ќе го следи пристапот на Кина за развој на авиони, каде што тие претходно ги комбинираа сериите со едномоторни J-10 и двомотори J-11/16, а подоцна соработуваа за да развијат средна тежина J-35 и поголеми стелт ловци J-20 . Во еден момент се чинеше дека Ј-35 првенствено ќе биде насочен кон извозните пазари и кинеската морнарица, но сега е познато дека Пекинг развива и нова, помала и побрза верзија на ловецот.
