Во услови на зголемена инфлација и економска несигурност, сè повеќе Македонци се соочуваат со предизвикот како да ги подмират своите кредитни обврски.
Податоците покажуваат дека повеќе од половина од домаќинствата во земјата имаат активни кредити, а финансиската тежина врз граѓаните е во постојан раст.
Според финансиските консултанти, управувањето со долговите во вакви услови бара поголема дисциплина и стратегија.
„Најголем предизвик е усогласувањето на приходите и расходите. Зголемените трошоци за основни животни потреби како храна и енергија им оставаат на граѓаните помалку простор за отплата на кредити. Сепак, препорачливо е да се избегнува доцнење со ратите, бидејќи тоа води до дополнителни камати и потенцијални правни проблеми“, велат познавачите.
Тие нагласуваат дека сè повеќе луѓе се насочуваат кон консолидација на долговите, што подразбира спојување на повеќе кредити во еден со поповолни услови.
Дополнително, граѓаните бараат дополнителни извори на приход, како хонорарна работа, за да ја одржат финансиската стабилност.
Сузана Дејановиќ, самохрана мајка од Скопје, раскажува за својот начин на справување со долговите:
„Имам два кредита – еден за стан и еден потрошувачки. Кога беше покачувањето на каматните стапки, месечните рати ми се зголемија. Морав да се откажам од многу нешта – нема повеќе облека за децата секој месец, а одморите се луксуз. Пробав да побарам помош од банката за рефинансирање и сега плаќам една рата, што ми е полесно да ја следам“.
Сузана исто така признава дека понекогаш е принудена да позајмува пари од роднини за да не доцни со исплатата.
„Најтешко ми е кога платата ми доцни, а ратата доаѓа. Секој месец правам пресметки и се надевам дека ќе успеам“, додава таа.
Во периоди на криза, финансиската едукација станува клучна алатка за управување со долговите.
Според податоците од банките, расте бројот на граѓани кои присуствуваат на бесплатни работилници за финансиско планирање.
„Многу граѓани се чувствуваат изгубени и не знаат каде да почнат. Нашите совети се прво да ги идентификуваат непотребните трошоци и да направат буџет. Секогаш треба да се обезбеди доволно за ратите и основните потреби“, објаснуваат консултантите.
Економските експерти предвидуваат дека предизвиците ќе продолжат, особено ако глобалната инфлација не се стабилизира. Во вакви услови, граѓаните ќе мора да бараат иновативни решенија и да станат финансиски поодговорни.
„И покрај сите тешкотии, важно е да не се изгуби контрола над долговите. Доцнењето и игнорирањето на проблемот само ја влошуваат ситуацијата. Финансиската дисциплина и советувањето со експерти можат да бидат спасоносни“, велат експертите.
Во оваа битка за финансиска стабилност, Македонците покажуваат дека и покрај ограничувањата, со добра стратегија и со упорност може да се излезе на крај дури и со најголемите предизвици.
Б.З.М.
