Руската економија е во сериозни проблеми и само рекордните владини трошоци поврзани со војната во Украина ја одржуваат во живот, според економистите цитирани од „Business Insider“.
Според Министерството за финансии на Русија, планираните трошоци за одбрана во буџетот за 2024-та година изнесуваат 10,4 трилиони рубљи (110 милијарди долари), а во нацрт-буџетот за 2025-та година, одобрен од владата на 29-ти септември, тие ќе се зголемат на 13,2 трилиони рубљи (140 милијарди долари)
Ова се пари за набавка на оружје, муниција, униформи, храна, гориво итн. за потребите на армијата, кои не дозволуваат колапс во повеќето сектори на руската економија, забележа економистот Џеј Загорски, професор на Економската школа на Универзитетот во Бостон.
„Во моментов руската економија е поддржана од големи државни трошоци“, коментира тој, додавајќи дека доколку нема војна, руската економија ќе западне во непосредна рецесија.
Мислењето на Загорски го поддржува и Јуриј Гордниченко, професор по економија на Беркли. Според него, оваа огромна цена на војната не може да трае вечно.
„Владините наредби можат да ја одржат економијата, но во одреден момент тие ќе истечат и тогаш економијата ќе оди во рецесија“, рече економистот.
И двајцата забележуваат дека буџетот на Русија во голема мера е поддржан од приходите од нафта и нафтени деривати. Сепак, очекувањата на пазарот се дека цените во наредните месеци ќе бидат потиснати од загриженоста за состојбата на кинеската економија. Ова значи и помал приход, дури и без користење на западните ограничувања.
Податоците на „Bloomberg“, на пример, покажаа пад на приходите од нафта од средината на септември, иако продадените количини се зголемија.
Во предлог-буџетот за 2025-та година, што Владата го поднесе претходно денеска (30.09) до Државната дума, предвидени се вкупни расходи од 41,5 трилиони рубљи, а приходите ќе изнесуваат 40,3 трилиони рубљи или раст од 12 отсто во однос на 2024-та година. Прогнозата е за дефицит од 0,5% од проценетиот бруто домашен производ на Русија.
Иако вкупните трошоци за војна ќе бидат околу 41% (вкупно 17 трилиони рубљи – трошоци за одбрана и уште 3,5 трилиони рубљи трошоци за безбедност), министерот за финансии Антон Силуанов коментира дека главен приоритет е социјалната поддршка за граѓаните. Планирани се програми за обезбедување на „специјалната воена операција“, како што Русија ја нарекува војната со Украина, а за инфраструктурни проекти, станува јасно од објавениот транскрипт од владиниот состанок на оваа тема, одржан на 24-ти септември. Во Буџетот за 2025-та година се предвидени и средства за 19 национални проекти кои се поврзани со растот на економијата.
Зголемена инфлација и изолација од пазарите
Според економистите, за Русија има многу сериозни проблеми, а меѓу нив е и зголемената инфлација. Според податоците на „Ростат“, во август растот на потрошувачките цени бил 9 отсто, но во исто време, руската централна банка ја зголемила главната каматна стапка на 19 отсто во септември, што е највисоко ниво од почетокот на целосната – војна во Украина од размери.
Ова сугерира дека ситуацијата не е толку безопасна сега кога централните банкари се одлучија на овој извонреден потег. Аналитичарите коментираат дека тоа веројатно значи дека реалната инфлација е повисока.
Изолацијата од пазарите е исто така проблем што Кремљ не го признава. Но, како резултат на западните санкции, Москва нема пристап до валути, што ја ограничува трговијата, вклучувајќи нафта и нафтени деривати. За кратко време, употребата на алтернативата – кинескиот јуан донесе рамнотежа во трговијата, но сега и кинеските компании почнаа да се колебаат да тргуваат со Русија поради страв од споредни санкции наметнати од САД.
Податоците покажуваат дека продажбата и купувањето од Кина се намалиле во август, а тоа е и предвесник на економски проблеми за Русија, рече и Гордниченко.
Никој не може да каже кога Москва ќе остане без пари
Ниту еден економист не е ангажиран да предвиди кога Москва ќе остане без пари – се зависи од тоа колку ќе трае војната. Гордниченко ги користи како показател парите што руските власти ги исплаќаат како еднократен бонус на доброволците кои се пријавиле за војна. Во моментов, парите од државниот буџет се 440 илјади рубли, а од поединечните региони, еднократните плаќања надминуваат 1 милион рубли (Московски регион).
Ако тие продолжат да се зголемуваат, тоа ќе значи дека руската економија има потреба од работна сила, а економијата се прегрее. Тогаш ќе дојде време за критични и многу непопуларни мерки, се заклучува во публикацијата.
