Прегреаната економија на Русија, поттикната од масивните трошоци на Кремљ за војната во Украина, најверојатно нагло ќе се олади поради зголемените ограничувања на клучните сектори кои досега го поддржуваа растот.
Работните ресурси се практично исцрпени со оглед на жестоката конкуренција за регрути меѓу војската и бизнисот, што, исто така, веројатно ќе го ограничи понатамошното проширување на индустриите поврзани со одбраната, пишува „Bloomberg“.
Градежниот и банкарскиот сектор повеќе не се заштитени од влијанието на многу високите каматни стапки откако минатиот месец беа прекинати повеќето програми за субвенционирање на хипотеки од државата, додава агенцијата.
Иако се очекува бруто домашниот производ да скокне за повеќе од 4 отсто годишно во вториот квартал, растот најверојатно ќе се забави на половина од тоа ниво во остатокот од годината, според економистите анкетирани од „Bloomberg“.
Прогнозата „е поставена да покаже последен скок во растот пред руската економија да почне значително да се лади“, рече Алекс Исаков, руски економист во „Bloomberg Economics“. Тој очекува растот на Русија да забави на околу 2% во втората половина од годината и да достигне 0,5%-1,5% следната година.
Руската влада значително ги зголеми трошоците од почетокот на војната во Украина кон крајот на февруари 2022-ра година. Кремљ вложи огромни суми во одбранбената индустрија за да го ублажи влијанието на санкциите наметнати од САД, Европската унија (ЕУ) и нивните партнери. Според гувернерката на руската централна банка, Елвира Набиулина, ова предизвика економијата да се прегрее до степен што не е забележан од пред глобалната финансиска криза во 2008-ма година, поради огромниот пораст на домашната побарувачка.
„Резервите на работна сила и производствен капацитет се речиси исцрпени“, коментира Набиулина.
Минатиот месец централната банка ја зголеми основната каматна стапка за 200 базични поени на 18%, што е највисоко ниво од првите недели на војната. Целта на институцијата е да се спротивстави на ризиците од стагфлација бидејќи растот на цените продолжува да се забрзува.
Невработеноста во Русија, клучен знак за прегревање, падна на историски најниско ниво од 2,4 отсто и под онаа на која било земја од Г-7.
На бизнисите во Русија им недостасуваат повеќе од 2 милиони работници, според Федералната статистичка служба. Централната банка, на пример, постепено ја укина сопствената флота на оклопни возила за готовина, бидејќи голем дел од персоналот вработен во оваа дејност се пресели да работи во фабриките од воено-индустрискиот комплекс.
Зголемените потреби за воени регрути продолжуваат да го зголемуваат притисокот врз пазарот на трудот. Владините функционери нагло ги зголемија бонусите за регрутирање војници за пополнување на редовите.
Економската активност во јуни покажа знаци на заладување во повеќето сектори. Растот на градежништвото, на пример, е најнизок од 2020-та година, кога пандемијата беше на врвот, според податоците на Министерството за економија.
Проширувањето на производството предводено од воени нарачки беше преполовено во јуни во споредба со мај. Трговијата на големо, вклучувајќи ја и продажбата на енергија, забави на раст од помалку од 2 отсто, во споредба со двоцифрениот процентуален раст во претходните месеци, покажаа податоците на Министерството за економија.
„Руската воена индустрија во подем се чини дека достигнува горната граница на раст поради жестоката конкуренција за работна сила, ограничувањата за употреба на опрема и сè потешкиот пристап до увезените компоненти“, коментира економистот Алекс Исаков.
Креаторите на политиката се надеваат дека знаците за забавување во јуни и јули укажуваат на заладување на домашната побарувачка, се вели во записникот од најновиот состанок за стапки на руската централна банка. Другото објаснување би значело дека инфлаторните притисоци остануваат високи и покрај напорите на институцијата да ги задржи.
Капиталните инвестиции во Русија остануваат високи, потенцијално тестирајќи ги границите на долгорочниот економски раст, според прогнозите на централната банка. Санкциите поттикнаа инвестиции во домашно производство на авионски делови, опрема, електроника и компоненти како одговор на побарувачката, рече Илдар Мухамедиев, директор на локалната платформа за набавки „TenderPro LLC“.
„Компаниите во Русија не ја намалуваат својата инвестициска активност“, посочува тој, цитирајќи студија на неговата компанија. Бројките покажуваат скок од 70% на бројот на капитални проекти започнати во првите седум месеци од годината во споредба со истиот период во 2023-та година.
Сепак, работните и технолошките ограничувања може да се покажат потешки за решавање бидејќи војната сега е во својата трета година. Потенцијалот за раст на Русија е попречен од неколку проблеми, како што се нискиот раст на населението, високите трошоци за работна сила по единица единица и многу лошата инвестициска клима.
