Поради војната во Украина, земјите од Европската унија (ЕУ) ќе потрошат 1 трилион долари за сметки за енергија, проценува „Bloomberg“.
Тоа се средствата за поддршка на бизнисите и домаќинствата поради високите цени – околу 700 милијарди долари, како и парите дадени за намалување на зависноста од руските фосилни горива.
ЕУ повеќе не купува нафта и руски јаглен, а испораките на руски природен гас се значително намалени. Дел од недостигот е покриен со зголемени испораки од Норвешка, а остатокот со увоз на течен гас од Катар, САД и други извори.
„Сега сме многу пооптимисти за есента“, изјави Клаус Милер, шеф на германскиот мрежен оператор Bundesnetzagentur, во интервју за АРД.
Неговото искуство е главно поврзано со полните складишта за гас во Германија (до 91% од нивниот капацитет наспроти 54% на почетокот на минатата грејна сезона, кога „Газпром“ не ги исполни своите обврски), како и поради топлата зима до сега.
Невообичаено високите температури во оваа фаза ги попречуваат плановите на рускиот претседател Владимир Путин, забележува и „Bloomberg“. Овие, заедно со комбинацијата на намалена потрошувачка, доведоа до пад на цената на природниот гас на водечката европска берза – холандската ТТФ на ниво под 70 евра за мегават час.
Според прогнозата на „Morgan Stanley“, во 2023-та година потрошувачката на гас во Европа ќе се намали за 16% во однос на просечното ниво за последните пет години. Ова е последица и на намалената економија и на некои мерки за енергетска ефикасност наметнати во позадина на војната во Украина, како и на зголемувањето на капацитетите за обновливи извори на енергија во Европа.
Ако зимата остане поблага од вообичаеното, европските складишта за гас би можеле да ја завршат сезоната речиси до половина полни или со двојно повеќе гас од минатата пролет. Ова значи помали трошоци за инјектирање. Тоа доведува до намалување на цената на гасот, но таа сепак е повисока од просечните нивоа во последните години и постојат ризици.
Во 2022-ра година, европските земји имаа корист од комбинација на фактори – затворање на Кина поради случаи на коронавирус, како и зачувување на протокот на гас од Русија, иако многу ограничен. Но, во ЕУ стравуваат дека тоа тешко дека ќе се повтори во 2023-та година и реално следната зима ќе биде поголем предизвик.
Во моментов се гради нов капацитет за снабдување со течен гас, но тој нема да биде во функција до 2025-та година. Но и тука Русија е предизвик, бидејќи е трет најголем снабдувач на течен гас во Европа во 2022-ра година.
Во моментов ЕУ е во многу подобра позиција во однос на енергетската криза, но опасноста се уште не е завршена, коментираат аналитичарите од „Wood Mackenzie“. Тие предупредуваат дека климатските промени може да доведат до ненадејни, нагли промени на времето, како што е арктичкиот студен бран што ги зафати САД во последните неколку недели. Тогаш складиштата за гас ќе се испразнат на помалку од 20% од нивниот капацитет и следното лето ќе биде голем предизвик за европскиот гасен сектор.
