Криптовалутите секако не се нов концепт, но со текот на годините наративот за нив се менува. На почетокот на оваа година, два клучни концепти доминираа во криптовалутите. Првата е дека можете лесно да се збогатите преку криптовалутите, а втората е дека блокчејнот, технологијата зад криптовалутите, навистина има моќ да донесе подобрување во дигиталниот свет, пишува Bloomberg.
Првата премиса се покажа како вистинита во минатото, а и оваа година. Барем за некое време. Криптовалутите се финансиски инструмент, без оглед на алтруистичките приказни на оние што ги измислиле, но тие се и еден од инструментите што им овозможиле на поединците да станат богати. Класичниот капиталистички концепт на збогатување бара да имате од кого да добивате пари. Оние кои се збогатија со криптовалути го направија тоа во голем дел со извлекување пари од поголема група луѓе кои на крајот завршија посиромашни. И тоа не е ништо ново во светот на финансиите.
Web3
Идејата зад крипто-интернетот, или Web3, се заснова на претпоставката дека блокчејн – јавно достапна книга што ги евидентира сите трансакции и ја потврдува сопственоста на криптовалутите – е исто така добар начин за следење на податоците потребни за водење социјални мрежи или видео игри. Бидејќи системот работи со дистрибуција на податоци низ многу компјутери, наместо да ги држи централизирани во мрежа од сервери контролирани, на пример, од Amazon, Meta или Microsoft. Затоа застапниците на концептот web3 замислуваат свет без лошите страни на интернетот, оние во кои доминираат технолошките гиганти.
Биткоин
Сите услови за web3 беа таму, а неколку web3 проекти започнаа во 2021 година, а приказната главно се базираше на купување на незаменливи токени (NFT). Мета продолжи да “кине” во 2022 година, а Маск го купи Твитер. Ниту Google и Apple не поминаа многу подобро со различните проблеми што се појавија.
Сето ова беше нераскинливо поврзано со лудилото на финансиските шпекулации околу криптовалутите. Токму затоа беше многу тешко да се каже дали крипто-производите се сметаат за привлечни поради концептот или само како можност да се збогатат. Се наведнуваме кон второто.
Фатаморгана
Некои циници би рекле дека web3 е илузија. Надежта за цел интернет базиран на блокчејн беше корисна бидејќи создаде илузија дека криптовалутите значат многу повеќе од едноставно коцкање. Токму затоа криптовалутите беа интересни и за оние што не беа играчи.
Степенот до кој web3 услугите се намалија заедно со вредноста на повеќето криптовалути само го потврдува гореспоменатиот крајно циничен став. Оние кои внимателно ги следеа криптовалутите оваа година, можеа да гледаат чудни финансиски инструменти и да ја следат заразата што патуваше побрзо од пандемијата на Ковид од една до друга неуспешна крипто компанија. И додека сите очекуваа да се појават некои револуционерни web3 сервиси – тоа не се случи, а се покажа дека постоечките се само финансиски шпекулации.
Оние кои се занимаваат со криптовалути се навикнати на ваков вид скептицизам и вешто пливаат во тој неизвесен имагинарен свет каде што нешто може да вреди толку денес и 100 пати повеќе утре затоа што Илон Маск објави смешно меме на Твитер.
Оние кои сè уште веруваат во криптовалутите веројатно ќе ви кажат дека имало многу проекти за измама поттикнати од соништата за брзо збогатување, но сега сè е исчистено и продолжуваат само вистинските криптовалути и проекти.
Иднината?
Можеби иднината на криптовалутите како столб на новите технолошки производи допрва ќе дојде – имаше барем едно забележително издание на NFT овој месец, а тоа беше Доналд Трамп. Проблемот е што ако имате одлична идеја и фантастичен web3 концепт, денес прво треба да ги убедите луѓето дека криптовалутите не се измама.
И Федералните резерви на САД допрва треба да објави нови каматни стапки кои најверојатно дополнително ќе влијаат на вредноста на криптовалутите. На тоа додадете ја имплозијата на екосистемот Terra/Luna, хеџ фондовите Three Arrows Capital и берзата FTX. Секако, сезоната на годишни одмори е традиционално позната по непредвидливите трендови, па ќе биде интересно да се види како се движат цените низ февруари, март…
