Недалеку од аеродромот Темпелхоф во Берлин, Петер Енгелке поставува нова безбедносна капија во својот магацин поради стравувањата дека очајните луѓе ќе му ги украдат залихите. Скапоценото средство кое е во опасност е огревното дрво, пишува „Bloomberg“.
Постапките на Енгелке ја одразуваат растечката вознемиреност во Европа, бидејќи континентот се подготвува за недостиг на енергија и можно затемнување оваа зима. Очигледната саботажа на гасоводот „Северен тек“ е во согласност со неодамнешниот критичен став на регионот бидејќи Русија го намалува снабдувањето во услови на ќор-сокак поради војната во Украина.
На самитот во Прага во петокот, лидерите на ЕУ не успеаја да се договорат за ограничување на цената на гасот поради загриженоста дека таквиот потег може да ги загрози испораките на регионот. 70% од греењето во Европа доаѓа од природен гас и струја, а во позадината на драстичното намалување на руските залихи, дрвото, кое веќе го користат околу 40 милиони луѓе за греење, станува барана стока.
Цените на пелетите се речиси двојно зголемени на 600 евра за тон во Франција и има знаци на панично купување на најосновното гориво во светот. Унгарија дури отиде дотаму што го забрани извозот на пелети, а Романија воведе „таван цена“ за огревно дрво на шест месеци. Во исто време, испораките на шпорети на дрва траат неколку месеци.
Заедно со грижите за недостигот, енергетската криза го поттикнува растот на трошоците за живот, при што инфлацијата во еврозоната достигна двоцифрена вредност за прв пат во нејзината историја во септември. Тешко погодените домаќинства во регионот сè почесто треба да избираат помеѓу греење и други основни потреби.
„Се враќаме во старите времиња кога луѓето не ја загреваа цела куќа“, коментира Ник Снел, управен директор во британската веледрогерија „Certainly Wood“.
„Седеа околу огнот и ја користеа топлината од шпоретот или отворениот оган и одеа во кревет. Ова ќе се случува многу често оваа зима“, додаде тој.
Трендот доведе до бум на побарувачката за Габриел Какелугнар, производител на луксузни печки со плочки кои чинат во просек 86.000 шведски круни (7.700 долари). Печките можат да одржуваат загревање на просторијата 24 часа благодарение на нивната сложена конструкција, користејќи различни канали кои ја задржуваат и дистрибуираат топлината.
„За време на пандемијата, луѓето почнаа да инвестираат повеќе во своите домови. Сега тоа секако ескалира“, вели Јеспер Свенсон, сопственик и управен директор на компанијата, која е помалку од еден час возење од најголемиот шведски нуклеарен реактор.
Нарачките се зголемени повеќе од четири пати, а клиентите сега треба да чекаат до март за испорака, за разлика од пред само четири недели пред една година.
За многу Европејци, клучно е да се направи се што е потребно за да се загреат во наредните месеци. Оваа загриженост станува уште поитна како што се приближуваат зимските замрзнувања и очајната потрага по греење може да создаде здравствени и еколошки проблеми.
„Загрижени сме дека луѓето ќе изгорат се што ќе најдат“, рече Роџер Седин, шеф за квалитет на воздухот во Шведската агенција за заштита на животната средина.
Предупредува на ризиците од лошата вентилација и обидот да се запали влажното огревно дрво.
„Гледаме многу високи нивоа на загадување кога луѓето палат дрва без да знаат како да го направат тоа правилно“, додава Седин.
Штетните честички можат да навлезат длабоко во белите дробови и да предизвикаат срцев удар, мозочен удар и астма, забележува тој, додавајќи дека ризикот е особено висок во урбаните средини.
„Треба да размислите и за вашите соседи“, вели Седин.
Неискуството е видливо и во Германија, каде што здружението на оџачари во земјата треба да одговори на поплавата од барања за поврзување на нови и стари печки, а клиентите прашуваат дали можат да согоруваат коњско ѓубриво и други сомнителни горива.
Во Франција, Фредерик Коарие, главен извршен директор на компанијата „Poujoulat“, која произведува оџаци и произведува огревно дрво, вели дека некои клиенти купиле два тони пелети, кога вообичаено еден тон е доволен за загревање на домот една година.
„Луѓето се очајни за огревно дрво и купуваат повеќе од вообичаено“, коментира Тронд Фјортофт, основач и извршен директор на норвешката компанија за огревно дрво „Kortreist Ved“.
„Тоа обично се случува кога ќе почне да заладува. Некој вели, ох, треба да нарачаме дрва. Оваа година започна во јуни“, приближно кога Русија го намали снабдувањето со гас, додаде Фјортофт.
Во Берлин, кризата враќа тешки спомени од уништувањето по Втората светска војна. Поради недостиг на гориво, локалните жители ги исекоа речиси сите дрвја во централниот парк Тиергартен за греење.
Иако Берлинчани сè уште не отишле во такви крајности, загриженоста за греењето е широко распространета. Енгелке ја постави дополнителната порта не само за да ги заштити своето дрво, брикети и мазут, туку мораше и да престане да прима нови клиенти.
„Со голема вознемиреност ја очекуваме зимата“, вели тој.
