„Путин е подготвен драстично да го намали снабдувањето со гас и нафта во секое време“, смета економскиот аналитичар на британски Телеграф Амброуз Еванс-Причард.
Како што додава тој, Путин на тој начин ќе му зададе психолошки удар на Западот пред глобалната рецесија да почне да го еродира рускиот енергетски сектор.
Следните недели, според Еванс-Причард, би можеле да бидат најдобрата шанса за Путин да се обиде да го натера Западот да седне и да се согласи со руските барања, како што е задржување на териториите на украинскиот брег на Црното Море и во Донбас. За Русија е клучно тоа да се случи пред следната испорака на тешко оружје на Украинците, пренесува Јутарњи лист.
На крајот на јуни, Путин го претстави својот план на Меѓународниот економски форум во Санкт Петербург, нарекувајќи ја политиката на санкции на ЕУ меч со две острици што ќе предизвика Европа да го изгуби своето упориште и да доведе до „колапс на целиот систем“. Така, според Еванс-Причард, тој не остави сомнеж дека создавањето инфлација на Запад е негова примарна цел.
„Веќе длабоко вкоренетите проблеми во европските општества само ќе растат. Ќе има дополнителен раст на нееднаквоста, што уште повеќе ќе ги подели нивните општества. Таквото одвојување од реалноста неизбежно ќе доведе до бранови на популизам и екстремистички и радикални движења“, рече Путин тогаш.
Минатиот петок Путин отиде чекор понатаму. Тој преку видеоекран им се обрати на руските владини претставници и рече дека „секоја понатамошна употреба на санкции може да доведе до уште потешки, без претерување, дури и катастрофални последици на глобалниот енергетски пазар“.
„Наивни Европејци“
Во исто време, европските лидери ги креираат своите политики во паралелен простор, дебатирајќи за всушност неостварливите шеми кои би ги ограничиле извозните цени на руската сурова нафта од 40 на 60 долари, додека ЕУ ќе ги набавува своите енергенси од Азија.
„Тезата на Европејците, колку што е воодушевувачка, толку и наивна, е дека на Кремљ му требаат европски пари и затоа безобразно ќе ги исполни барањата на ЕУ“, вели уредникот на Телеграф.
Погрешно се претпоставува дека Путин ќе ѝ дозволи на Европската унија да ја намали зависноста од руските фосилни горива на уреден начин и според сопствениот лежерен европски распоред. Додека неколку земји-членки на ЕУ директно им пружаат воена помош на украинските сили, размислувањето за такво нешто најдобро ја илустрира заблудата во која се наоѓаат европските политичари, пренесува Јутарњи лист.
Во Кремљ деновиве се зборува дека сега е на ред Русија да преземе превентивни мерки, т.е. го користи своето енергетско упориште за да ги спречи земјите од ЕУ да ги обноват испораките на природен гас пред зимата.
„Многу е веројатно дека гасот веќе воопшто нема да тече во Европа. Руското раководство знае колку е ранлива Европа“, изјави Владимир Милов, поранешен заменик министер за енергетика на Русија.
Во исто време, Европа е свесна за последиците што би ги донел целосниот прекин на снабдувањето со руски гас. Ниту една молекула на Газпром веќе шест недели не тече кон Европа преку гасоводот Јамал низ Полска. Протоците низ Северен тек 1 преку Балтикот работат со капацитет од 40 проценти од средината на јуни, а оваа недела протокот беше затворен поради рутинско одржување. Европските лидери стравуваат дека Кремљ ќе најде изговор да го задржи „Северен тек 1“ затворен кога работата ќе заврши на 21 јули – следниот алармантен датум за глобалната економија.
Францускиот министер за финансии Бруно Ле Мер во неделата предупреди дека најверојатно ќе се случи „целосно нарушување на снабдувањето“.
Германскиот вицеканцелар Роберт Хабек се подготвува да ја активира третата фаза од планот за „вонредна состојба“ на неговата земја, која вклучува рационализирање на употребата на гас во тешката индустрија.
Нафтата како оружје
Голдман Сакс проценува дека доколку рускиот гас престане да тече, можеме да очекуваме пад на БДП за 3,2 отсто во Германија и 4,1 отсто во Италија. Затоа почнаа првите разговори за „енергетско спасување“ на Германија и Италија. Од другите членки ќе се очекува да ги споделат своите оскудни резерви на гас.
Она за што помалку се зборува е што ќе се случи ако Путин ги прекине испораките на нафта покрај нарачката за гас, што ќе ги направи трошоците за живот неодржливи за Европејците.
Широко се верува дека Путин нема да го запре извозот на нафта затоа што приходите се премногу вредни, повеќе од 700 милиони долари на ден, и затоа што би предизвикал глобален колапс, што се чини превисока цена да се плати ако единствената цел на Русија е да и наштети на Европа. Но, ваквото размислување ја занемарува внатрешната динамика на руската економија и ја потценува подготвеноста на Путин да создаде глобален хаос, според Еванс-Причард.
Наташа Канева и Тед Хол од JP Morgan веруваат дека Кремљ би можел сериозно да биде во искушение да одлучи за црното сценарио кое штотуку споменавме погоре. Тие тврдат дека Русија може привремено да го преполови своето вкупно производство и да го изгладне светот – без да предизвика трајна штета на нејзината инфраструктура за дупчење нафта или да претрпи неподнослив економски удар. Тие проценуваат дека шок од такви гигантски размери ќе ја поттикне цената на нафтата до 380 долари за барел, парализирајќи ја глобалната економија.
Потрагата по нафта
Надежите за нуклеарен договор со Иран, кој би можел да и обезбеди на глобалната економија милион барели дневно, пропаднаа.
Џо Бајден се обидува да добие повеќе сурова нафта од Саудиска Арабија, но дури и тие се без залихи. Остатокот од ОПЕК е 2,5 милиони барели под планираното производство.
„Ѕвездите се наредија за Путин да може да му го донесе на светот последниот нокаут“, пишува уредникот на Телеграф.
Запирањето на производството секако би било голем проблем за самата Русија. Колку подолго бунарите не работат, толку е поголема штетата од притисокот и надојдената вода, особено во советските полиња во Западен Сибир каде што се топи вечниот мраз. Изворите на рабовите можеби никогаш нема да закрепнат. Сепак, JP Morgan верува дека Русија би можела да намали неколку милиони барели дневно за неколку месеци со едноставно ротирање на бунари или нивно менување за да го намали производството.
Еванс-Причард, исто така, забележува дека националниот фонд за благосостојба на Русија располага со 116 милијарди долари. Во трезорот имаат заштедени дополнителни 85 милијарди долари. Тие две работи се доволни за да се покрие вкупната загуба од буџетските приходи што ги носи извозот на фосилни горива речиси една година, што е веројатно подолго отколку што се подготвени да се откажат европските општества навикнати на удобност. Понатаму, Русија во моментов е преплавена со повеќе приходи од фосилни горива отколку што може да поднесе, не можејќи да стерилизира буџетски суфицит од 20 отсто од БДП со собирање девизни резерви.
Резултатот е зголемување на вредноста на рубљата, која во моментов е на највисоко ниво во последните осум години во однос на еврото. Единственото нешто што Кремљ може да го направи во врска со тоа е да ги протурка пакетите за фискална стимулација и да ги убеди потрошувачите да трошат повеќе на увозни производи.
Германско предавство?
Уредникот на Телеграф смета дека има добра причина да верува дека Германија ќе и сврти грб на Украина доколку притисокот биде доволно силен. Берлин веќе го блокира ослободувањето од девет милијарди евра финансиска помош од ЕУ за Украина, претходно договорено од 27 земји, наводно затоа што се противи на методот на заедничко издавање долгови.
Берлин го прекрши и режимот на санкции на ЕУ со тоа што ја принуди Канада да ги укине санкциите за враќање на поправените руски турбини во Германија, на која и се потребни за одржување на гасоводот Северен тек 1. Затоа Володимир Зеленски го повлече својот амбасадор од Берлин.
„Се разбира, Кремљ мора да ја преиспита својата геостратешка тактика. Кина досега се потпираше на своите резерви на јаглен, но ако цената на нафтата се зголеми за два или три пати, дури и таа не би била имуна на руската суспензија. Путин сака да збунува ние, за да не држиме во рамнотежа. Можеби ќе одлучат дека е доволно само да се запре гасот. Но, како што Фиона Хил, поранешен функционер во Белата куќа и експерт за руската администрација, сака да каже: токму кога мислите дека Путин всушност не оди да направи нешто невообичаено, тогаш го прави тоа“, заклучи уредникот за економија на британски Телеграф, Амброуз Еванс-Причард.
