Украина делумно го запре минувањето на рускиот енргенс низ нејзина територија.
За прв пат од избувнувањето на руско-украинскиот „спор“, редовното снабдување на ЕУ со сибирски гас беше физички доведено во прашање вчера, со одлуката на Украина да го услови натамошното движење на тоа гориво преку државната територија која е под контрола на Киев.
„Украина не е одговорна за транзитот на гас низ териториите под руска окупација, „Газпром е навреме информиран за тоа“, наведува украинската државна енергетска компанија „Нафтогас“, објави вчера „Блумберг“.
Во фокусот на новото правило е судбината на транзитот на 32,6 милиони кубни метри сибирски гас дневно, наменет за Европејците, преку гасната станица „Сохрановка“ во Луганската област, која од крајот на февруари е под руска контрола. Тоа е една третина од вкупните количини што „Гаспром“ секојдневно ги извезува на Европејците.
Според идејата на властите во Киев, „Гаспром“ тој гас треба да го пренасочи кон клучната гасна станица „Суџа“ на истокот од земјата, која е под контрола на украинските сили. А тоа е затоа што операторот на гасниот транспортен систем на Украина (ГТСОУ), како што велат, повеќе не може да ги контролира настаните во гасната станица „Сохрановка“ и околу неа, како и „Новопсков“, првиот клучна станица на гасна компресивна станица во тој правец, каде што кон Киев се вршат разни матни дејствија во врска со транспортот на енергенси, вклучително и наводно нелегално излевање на гас од гасоводот за локалните потреби на „окупационите сили“.
Според ГТСОУ, пренасочувањето на рускиот транспорт на гас до Суџа, според ГТСОУ, не бара дополнителни трошоци, ниту има технички пречки за тоа, „и на тој начин Русија би можела да го одржува транспортот на гас преку Украина и да ги исполни своите обврски кон европските партнери“.
Така, ГТСОУ практично прогласи „виша сила“, што значи дека актерите на глобалниот енергетски бизнис се ослободуваат од одговорност за доцнење или неиспорака на стоки на клиентите, кои вообичаено плаќаат однапред за саканата ставка. Чија правна и финансиска одговорност би можела да биде доколку Европејците до истекот на важечките договори не ги добијат количествата гас што до вчера одеа на гасната станица „Сорановка“? Дали украинскиот ГТСОУ, кој преку ноќ воведе ново правило на начин на транспорт на странски гас наменет за „трети лица“, без да ги соопшти причините за тајмингот на оваа одлука, или „Гаспром“ за кој се уште е сосема неизвесно колку ќе го почитува најновото украинско правило?
Со други зборови, покрај воено-политичкиот „спор“ меѓу Москва и Киев, отворен е нов фронт на битката за контрола на правецот на испораките на сибирскиот гас на европскиот пазар. Со убедување на берзанските трговци, цената на природниот гас на клучната европска енергетска берза во Холандија вчераутро скокна за речиси седум отсто. И тоа откако ГТСОУ објави дека сега одбиваат да примат руски гас на „Сохрановка“.
На берзите вчера околу пладне веќе се смирија, откако проценија дека најновата енергетска игра меѓу „Гаспром“ и украинските ГТСОУ и „Нафтогас“ се уште не ги погодува европските купувачи. Имено, иако вчера „на нула“ беше симнат дотокот на гас на „Сохрановка“, на мерната станица „Суџа“ се забележани малку зголемени испораки на сибирскиот енергенс. Непотребно е да се каже дека рускиот извозник „Газпром“ тврди дека „технички е невозможно“ целиот гас што до вчера е насочен кон „Сохрановка“ да се пренасочи во правец кон Суџа, како и дека нема причини за воведување „виша сила“.
Имено, „Газпром“ вчера ги зголеми испораките на гас преку „Суџа“, но далеку од количините што ги трошеше таму лани или она што до вчера се превезуваше преку „Сохрановка“. Во исто време, „Гаспром“ инсистира дека целосно и понатаму – како и во претходната фаза од „спорот“ со Украина – ќе ги испорача сите договорени количества потребна енергија до европските и другите клиенти.
