28 март, 2024
ПочетнаЕКОНОМИЈАШвајцарија - осамен остров во морето на инфлација

Швајцарија – осамен остров во морето на инфлација

Додека остатокот од Европа се бори со растот на цените, инфлацијата во Швајцарија е толку ниска што некои клучни трошоци всушност паѓаат, пишува „Reuters“.

Трошоците за здравствена заштита – голем дел од швајцарскиот буџет на домаќинствата – паднаа за 0,5% на годишно ниво во февруари, а вкупната инфлација достигна 2,2%. Ова е највисоко ниво од 2008-ма година, но тоа е само дел од нивоата со кои се соочуваат другите индустриски развиени земји.

Скромните ценовни притисоци во Швајцарија се должат на комбинација од фактори: потрошувачите бараат подобри зделки, енергетски микс што ја става земјата помалку изложена од другите на порастот на цените на нафтата и бензинот, ограничувањата на платите и одредена заштита од инфлацијата при увозните цени од силниот франк.

Секако една од причините за ниската инфлација е тоа што трошоците за живот таму се веќе многу високи.

„Еден аспект на Швајцарија е дека имаме тенденција да имаме високи цени за речиси сè во споредба со нашите европски соседи“, рече Нанет Хелер-Фајдербе, глобален шеф за економија и истражување во „Credit Suisse“.

Разумните Швајцарци најдоа некои решенија

На еден час возење од Цирих, веднаш од другата страна на границата со Германија, се појави мала индустрија на компании за „адреса за испорака“, кои на швајцарските клиенти им наплаќаат мала такса за да добијат стоки што ќе ги нарачаат по пониски цени во Германија, а подоцна ќе си соберат.

„Луѓето доаѓаат овде затоа што можат да купат по пристапни цени“, вели претприемачката Менди Клајн, Германка која го започнала својот бизнис со достава до дома во 2009-та година, а сега има две депоа во германскиот град Констанц.

Раздвижената трговија со снабдување во Констанц покажува дека швајцарските домаќинства се стремат да ги намалат своите трошоци за живот секогаш кога е можно. Сепак, податоците на Еуростат покажуваат дека нивото на цените на расходите на домаќинствата сепак било за 60% повисоко во Швајцарија во 2020-та година од просекот на еврозоната.

Како резултат на тоа, групите на потрошувачи, уморни од Швајцарија да биде „остров со високи цени“, лобираат за дејствување на политиките што доведоа до две законски измени од почетокот на оваа година, давајќи им на домаќинствата подобар договор.

Првата промена го зајакнува швајцарскиот закон за картели за да ги спречи компаниите да ги зголемат цените на швајцарскиот пазар.

Со втората мерка се забранува т.н гео-блокирање што го користат трговците на мало за да ги спречат онлајн корисниците да купуваат поевтини производи или услуги од страници во странство, насочувајќи ги кон швајцарските страници.

Приска Бирер-Хајмо, пратеник во централно-левичарските социјалдемократи, која беше на чело на „Иницијативата за фер цена“ повикувајќи на реформи, веќе гледа ефект.

„Сè уште има потенцијал, но гледаме дека огромните разлики во цените веќе не се толку големи како порано“, изјави тој за „Reuters“.

Карактеристиките специфични за швајцарските пазари и тежината на некои клучни артикли во индексот на потрошувачките цени, исто така, помагаат да се објасни зошто инфлацијата е толку ниска во Швајцарија.

Здравјето, на пример, обезбедено од приватни компании, сочинува 17% од индексот, во споредба со 7% во САД и 5% во Германија, според податоците на ОЕЦД. Владата ги повика компаниите за здравствено осигурување да ги намалат премиите.

„Ова е област која, наместо да генерира инфлација и зголемување на цените, всушност го гледа спротивното поради политичкиот притисок“, рече Хелер-Фајдербе.

Благодарение на езерата, реките и планинската геологија во Швајцарија, хидроенергијата сочинува околу 57 отсто од производството на енергија во земјата, според Федералната служба за енергетика, што ја става на многу помал ризик од цените на нафтата и гасот од другите земји.

Резултирачката ефикасност значи дека енергијата сочинува само 5% од инфлациската кошница во Швајцарија, според податоците на ОЕЦД, во споредба со 7% во САД и 10% во Германија, каде што потрошувачите се многу повеќе изложени на зголемените цени на горивото.

„Нашата најдобра претпоставка е дека (просечната) инфлација во Швајцарија во 2022-ра година ќе биде 1,8%, иако неодамнешните зголемувања на цените на нафтата ризикуваат малку повисоко ниво. За 2023-та година, проценуваме дека инфлацијата во просек ќе биде 1,0 отсто“, вели Хелер-Фајдербе.

Бидејќи платите се веќе повисоки од речиси сите други европски земји, нагорниот притисок е помал. „Swisscom“ годинава ги зголемува платите за само 0,9%.

Помага и силниот франк. Сфатен како рај на валутите, овој месец франкот накратко скокна над паритетот со еврото и достигна највисоко ниво во последните седум години.

Куповната моќ на валутата ѝ дава на Швајцарија одредена заштита од повисоките увозни трошоци и ја потхранува стабилната локална ценовна средина, давајќи им можност на извозниците да ги придобијат странските конкуренти кои се борат со повисока инфлација.

Жан-Филип Кол, заменик-директор и шеф на економската политика во „Swissmem Group“ за електротехника и машинство, вели дека половина од извозот на секторот оди во еврозоната, каде што инфлацијата е близу 6%.

„Порано или подоцна, швајцарска компанија која произведува производ овде и го продава во еврозоната ќе може да го продаде по повисока цена… така што вие имате корист од тоа“, додаде тој.

НАЈНОВИ ВЕСТИ

ХОРОСКОП