Македонија се најде на 53-то место од вкупно 177 земји на листата на глобални економски слободи на американската фондација Херитиџ. Северна Македонија е рангирана на 32 место меѓу 45 земји во регионот на Европа, а нејзиниот вкупен резултат е под регионалниот просек, но над светскиот просек.
Според листата на Херитиџ, во регионот Црна Гора е најмалку слободна економија на Западен Балкан 107 место, додека Хрватска е рангирана на 45 место, Албанија на 50, Србија на 59, БиХ на 68, а Косово на 86 место.
Според извештајот, вкупната оценка за економските слободи, економијата на Северна Македонија забрза од 2017 до 2019 година, стана негативна во 2020 година и закрепна во 2021 година. Економската слобода достигна врв во 2018 година, но оттогаш опадна. Повлечена надоле од оценките за намалување на трговската слобода и владеење на правото (имотни права, судска ефективност и интегритет на владата), Северна Македонија забележа вкупна загуба од 5,0 поени на економската слобода од 2017 година и падна во средниот ранг на „Умерено слободни“ земји. Економијата е лесно оптоварена со оданочување, но фискалното здравје треба да се подобри.
Имотните права и договорните права се признати, но нивната заштита е неконзистентна. Подобрувањата на катастарскиот систем ја зголемија безбедноста и брзината на регистрацијата на имотот. Постојат бројни извештаи за несоодветно извршно, деловно и политичко мешање во судството. Управните судови се лошо управувани и недоволно финансирани. Корупцијата и неказнивоста на корумпираните владини функционери остануваат сериозни проблеми, се вели во извештајот.
Според извештајот стапките на поединечни приходи и корпоративни даноци се рамни 10 проценти. Другите даноци вклучуваат данок на додадена вредност и пренос на имот. Целокупното даночно оптоварување изнесува 17,2 отсто од вкупниот домашен приход. Владините трошоци изнесуваат 32,8 отсто од вкупниот аутпут (БДП) во последните три години, а буџетските дефицити во просек изнесуваат 4,0 отсто од БДП. Јавниот долг е еквивалентен на 51,3 отсто од БДП.
Регулативите што ги регулираат бизнисите генерално не се премногу ригидни, но тие имаат тенденција да се менуваат често, додавајќи го сеништето на непредвидливост на водење бизнис во Северна Македонија. Според Меѓународниот монетарен фонд, владините трошоци за субвенции за земјоделството, социјалните програми и другите сектори постојано се зголемуваат во последните пет години.
Северна Македонија има во сила шест преференцијални трговски договори. Просечната тарифна стапка пондерирана според трговијата е 6,1 отсто. Иако една формална нетарифна мерка е на сила, други бирократски пречки за тргување се задржуваат. Рационализираната регулаторна рамка генерално ги олеснува инвестициите, но политичката несигурност продолжува да ги намалува поголемите приливи на инвестиции. Финансискиот систем продолжува да се развива, а банкарскиот сектор е стабилен, се вели во извештјот на Херитиџ.
