На прв поглед, германскиот пазар на труд оди добро. Невработеноста останува ниска, па дури и пандемијата нема значајно влијание: за време на кризата со коронавирусот, бројот на невработени малку се зголеми – од 5,0 на 5,9 проценти. Повеќето работни места се зачувани и пандемијата покажа дека работата од далечина е можна опција.
Меѓутоа, во тековната деценија, земјата ќе се соочи со драматични промени. И многу експерти веруваат дека земјата не е подготвена за нив, пишуваат Андреас Бекер и Татјана Вајнман од „Deutsche Welle“.
Придвижувачки сили на трансформацијата се дигитализацијата и автоматизацијата на процесите, како и технолошките промени поврзани со зголемувањето на електричната мобилност.
Хилмар Шнајдер, директор на Институтот за економија на трудот во Бон, го забележува овој тренд: „Деновите на напорна физичка работа во суштина завршија. Ние сѐ повеќе работиме со ментална работа“.
„Едноставните задачи кои не бараат високи квалификации сѐ повеќе ќе ги преземаат роботи и компјутери, или таквата работа ќе биде слабо платена. И ние постигнавме голем напредок во тоа. Она што може да се автоматизира сега е автоматизирано“, вели тој за „DW“.
Роботиката веќе е широко користена во индустријата и магацините. Во областа на логистиката, доаѓаат глобални промени: ако некој сѐ уште вози камион, тогаш со развојот на автономниот транспорт, оваа потреба ќе исчезне. Со текот на времето, возачите повеќе нема да бидат потребни. Истото важи и за такси услугите или „Uber“.
Ролан Вервибе, социолог на Универзитетот во Потсдам, е убеден дека многу работни места ќе престанат да постојат, но не треба да се грижат само неквалификуваните работници.
„Дигитализацијата е епохален чекор напред. Тоа ќе влијае и на видовите активности за кои сега е потребно добро образование”, рече професорот. Како пример, тој ја наведува професијата преведувач, која постепено се заменува со такви онлајн услуги како „Google Translate“ или „DeepL“. Адвокатите исто така можат потенцијално да ја загубат работата, бидејќи клиентите ќе можат да добијат правни информации со помош на автоматизирани системи и вработени во банките.
„Германија е среде промени и ќе ја почувствува уште повеќе во иднина“, предвидува социологот. Во исто време, земјата ризикува да заостане зад другите.
Пандемијата со коронавирусот откри бројни слабости, особено во јавната администрација. Здравствените установи честопати биле пренатрупани и повеќе се потпирале на факсови отколку современи средства за комуникација за следење на синџирите на инфекција. И во училиштата, дигиталните вештини на учениците и наставниците остануваат многу незадоволителни. Но, не само дигитализацијата ги загрозува работните места.
Експертите проценуваат дека развојот на електричната мобилност ќе одземе речиси 200.000 работни места во германската автомобилска индустрија во следните четири години, бидејќи производството на електрични мотори и менувачи е помалку трудоинтензивно. До овој заклучок дошле научниците од Институтот за економски истражувања на Универзитетот во Минхен. Според претходните студии, загубите на пазарот на трудот се уште поголеми. Во исто време, ќе се отворат повеќе работни места во производството и одржувањето на електрични возила, повеќе од оние што исчезнаа.
Ќе се отворат нови работни места во другите сектори на економијата.
Според консултантската компанија „Deloitte“, до 2035-та година ќе има околу 2,1 милиони работни места за професии кои тешко се заменуваат со технологии, главно во областите на здравството, образованието и обуката, како и менаџментот и администрацијата.
Оние што ќе ги загубат своите работни места поради дигитализација нема да бидат утешени од ова, бидејќи нивните квалификации честопати се недоволни за такви работни места. Проблемот се влошува со фактот дека уделот на ниско платени работни места во Германија е многу висок: секој петти работник добива минимална плата или малку повеќе. Во нордиските земји, Холандија и Франција, оваа бројка е за половина помала. Излезот се гледа во подигање на образованието.
„Boston Consulting Group“ проценува дека само во автомобилската индустрија, на околу 800.000 вработени наскоро ќе им бидат потребни нови вештини. Благосостојбата на стареењето на германското општество, исто така, ќе зависи од работниците мигранти.
„Ова бара нови концепти за привлекување висококвалификуван персонал. Постојните денес не се доволни“, рече Хилмар Шнајдер, кој додава дека тоа многу зависи од политичарите.
Во 2020-та година, пристапот до германскиот пазар на труд беше олеснет за професионалци надвор од ЕУ. Работниците сега можат да најдат работа во Германија ако нивната диплома е призната во земјата и има понуда за работа. Исто така е дозволено да се остане во земјата шест месеци за да се бара соодветна работа. Дали работната миграција дополнително ќе се олесни ќе зависи од тоа кој ќе биде во новата владина коалиција. Нејзините потенцијални членови, Либералите и Зелените, ја поддржуваат модернизацијата на законодавството за миграција, вклучително и олеснување на добивање работна виза во Германија, како и признавање на професионални квалификации.
Особено, Унијата-90/Зелените нудат флексибилен систем за бодување за проценка на побарувачката за странски професионалци врз основа на годишна анализа на пазарот на трудот и како бонус за странци – можност да добијат германско државјанство по пет години легален престој во Германија. Слободната демократска партија (ФДП) се залага за воведување на сина карта за работниците без високо образование и за избор на кандидати за преселба во Германија по канадскиот модел.
