„Замислете да ги поделите сите луѓе во светот во две психолошки групи. Да ги ставиме сите оптимисти од една страна и сите песимисти од друга страна (да ги оставиме, засега, реалистите настрана). Разговорот меѓу оптимистите ќе биде исполнет со фантастични планови за иднината и како работите можат само да се подобрат, додека песимистите ќе го водат разговорот на тој начин што оптимистите ќе изгледаат депресивно“, вели Џереми Дин, психолошки истражувач на Универзитетот Колеџ во Лондон.
Песимистите, наместо да работат да ги остварат своите соништа, се грижат за работите што можат да тргнат наопаку. Тие дури се загрижени за работите што ги поседуваат, бидејќи се на мислење дека ќе им ги одземе играта на судбината. Од друга страна, оптимистите честопати не се во контакт со реалноста. Според Дин, тие се лажат себеси, бидејќи не ги гледаат сите лоши реалности што се присутни во светот. Иако веројатно е најдобрата опција да се биде реалист, факт е дека овој баланс е најтешко да се постигне, пред се поради секојдневните животни околности, ситуации и емоции.
Оптимизам или песимизам?
Со текот на годините, психолозите испитуваа многу аспекти на песимизам и оптимизам, прашувајќи се дали ги има повеќе првите или вторите во светот и се обидуваа да откријат кој пристап кон животот е „подобар“. Вистина е дека предностите и недостатоците на овие две форми на размислување речиси се совпаѓаат. Постојат квалитети на оптимизам како што се ентузијазам, волја, мотивација, позитивно размислување, насмевка, кои им помагаат на луѓето да се борат низ животот, да ги прават работите што ги сакаат со страст, да бидат посветени и успешни во своите идеи. Од друга страна, постојат предности на песимизмот како што се: пореален поглед на нештата, страв или притисок што може да произведе продуктивност, претпазливост, подлабоко размислување и сето ова може да им помогне на песимистите подобро да се справат со светот, да не бидат премногу разочарани, немаат прекумерни очекувања и надежи.
Каде се крие мотивацијата?
Новото истражување сугерира дека и песимистите и оптимистите ги користат своите различни погледи на светот за да најдат мотивација. Клучот за двата типа на размислување е самиот живот, кој е непредвидлив и често збунувачки. Колку и да се однесувате добро во животот, тоа не зависи секогаш од вас и не може да знаете што ве очекува во иднина. За борба против овој вид непредвидливост, оптимистите избираат позитивно размислување – дури и да паднат, ќе станат и ќе се обидуваат повторно и повторно, бидејќи се увериле дека утре мора да биде подобро од денес. Но, начинот на размислување на песимистите ја извршува истата „функција“, бидејќи нивните ставови се базираат на одржување на мотивацијата. Песимистите, размислувајќи што може да тргне наопаку, се штитат од настани што навистина би можеле да тргнат наопаку. Нивната мотивација лежи во таа „ментална подготовка“, според принципот: „Ќе се обидам, но ако не испадне како што замислував, нема да бидам многу разочаран, бидејќи очекував такво нешто“.
Што вели анаграмот?
Докази за пронаоѓање врска помеѓу мотивацијата и оптимизмот, или песимизмот, беа пронајдени во студијата на Абигејл Хазлет и нејзините колеги (2011), објавена во Social Cognition. Две студии во рамките на студијата покажаа дека оптимистите најчесто размислуваат како можат да напредуваат и да се развиваат, додека песимистите се повеќе фокусирани на безбедноста и сигурноста. Иако овие факти, во извесна смисла, ја потврдија врската со мотивацијата, потребни беа посилни докази за вистински експеримент. За време на решавањето на анаграмите, половина беа охрабрени да размислуваат оптимистички, другата половина песимистички, а истражувачите исто така ги измерија природните тенденции на студентите кон еден или друг вид размислување. Ова значеше дека некои студенти ќе можат да ја користат својата природна, посакувана стратегија, а другите ќе бидат принудени да размислуваат онака како што им е кажано, во зависност од групата во која припаѓаат.
Резултатот од истражувањето покажа дека песимистите даваат подобри резултати кога размислуваат на негативен начин, додека оптимистите даваат подеднакво добри резултати, но размислуваат на свој начин, на позитивен начин. Исто така, се покажа дека способностите на луѓето зависат од тоа колку се упорни во решавањето – кога се водени од позитивни мисли, оптимистите биле многу поупорни, а истото важи и за песимистите, само во спротивна насока.
Оптимизам и песимизам: две различни, но подеднакво ефикасни стратегии
Она што го покажува ова истражување е дека и оптимизмот и песимизмот играат важна улога во животот на луѓето. Да се биде оптимист им овозможува на луѓето да ги постигнат своите цели на позитивен начин: да сонуваат поголеми и подобри соништа, според кои ќе го изградат својот пат. Покрај тоа, оптимистите подобро реагираат на позитивните повратни информации.
Од друга страна, да се биде песимист може да им помогне на луѓето да ја намалат природната вознемиреност и да бидат поуспешни. Песимистите подобро реагираат на негативните повратни информации. Сакаат да слушаат какви биле проблемите, за да можат да ги поправат.
„Оптимизмот и песимизмот не се само несреќи. Овој доказ сугерира дека тие се две различни, но ефективни стратегии за справување со проблемите и комплексниот и непредвидлив свет“, вели Дин.
