Прекумерната зависност на ЕУ од клучениот увоз на суровини може да ги поткопа важните индустрии и да го доведе блокот во опасност од намалување на испораките од Кина и други земји богати со стоки. Европската комисија оваа недела ќе ги предупреди земјите-членки за ова.
Недостатокот на елементи што се користат за производство на батерии и опрема за обновливи извори, исто така, може да ја загрози целта на блокот да стане неутрален во климата до 2050-та година, според извештајот на извршното тело на ЕУ.
Документот е дел од итен фокус во Европа на безбедноста на увозот на виталните добра, бидејќи пандемијата на коронавирусот доведува до нарушување на транспортот и растечките тензии меѓу западните престолнини и Пекинг.
„Пандемијата ја открива зависноста на Европа од одредени производи, важни материјали и синџири на вредности“, изјави еврокомесарот за индустрија Тиери Брутон.
„Ерата на попустлива или наивна Европа, која се потпира на другите да се грижат за своите интереси, заврши“, додаде тој.
Новата стратегија дава приоритет на безбедноста на снабдувањето со список на суровини кои се клучни за европските индустрии преку истражување, инвестиции и подобрено рециклирање.
ЕУ проценува дека ќе и требаат 18 пати повеќе литиум и пет пати повеќе кобалт во 2030-та година за да ја исполни својата цел за неутралност во однос на климата. Прогнозите се очекува да се искачат на 60 пати повеќе литиум и 15 пати повеќе кобалт до 2050-та година.
Списокот е проширен на 30 суровини во споредба со 27 во 2017-та година, со додадени четири метали и отстранет хелиум.
Новата листа ја потенцира зголемената загриженост во врска со доминацијата на Кина на вообичаените пазари на индустриски метали, што ја додава долгогодишната загриженост на Пекинг за контрола на многу ретки елементи што се користат во потрошувачката електроника и ветерните турбини. Во списокот се додадени и бокситот, кој е главната руда на алуминиум и титаниумот, кој е широко користен во авионската индустрија.
93% од магнезиумот на ЕУ што се користи во производи како што се седишта за автомобили и лаптопи доаѓа од Кина, соопшти Комисијата. Бразил, управуван од популистичкиот претседател Жаир Болсонаро, снабдува 85% од ниобиум во унијата, многу важен дел од челичните легури што се користат во авионските мотори, греди за поддршка и нафтоводи.
98% од снабдувањето со борат од ЕУ, што се користи во запаливи материјали и во нафтената индустрија, доаѓа од Турција, со која блокот сè повеќе ги заострува односите поради претседателот Реџеп Таип Ердоган.
„Свесни за важноста на овие материјали, влегуваме во фаза на сè пополитизирани трговски односи“, рече Кристин Берзина, постар соработник во „German Marshall Fund of the United States“.
„ЕУ мора да учи од својата долга битка со зависноста од Русија за енергијата и да дејствува како единствен блок наместо како посебна држава“, додаде таа.
Иако земји како САД и Австралија спроведуваат слични ревизии на стратешките суровини, проблемите на зависност во Европа се поголеми како резултат на недостаток на изобилство на минерални наоѓалишта.
Зелената агенда на ЕУ доведе до додавање на стронциумот и литиумот на списокот на клучни материјали. Стронциумот се користи во магнети за електричните возила, а литиумот, како кобалтот, кој останува на списокот од 2017-та година, е еден од клучните елементи во батериите на полнење.
Кина доминира во обработката на сите овие материјали пред да дојдат до батериите, што ги прави европските производители на автомобили зависни од кинеските добавувачи. Повеќе од 60% од кобалтот доаѓа од Демократска Република Конго, на пример, но повеќе од 80% се рафинира во Кина пред да стане хемикалија за батериите. За литиумот, скоро сите залихи од Австралија, која е најголем производител, се преработуваат во Кина.
Европската инвестициска банка е посветена на инвестирање во износ од 1 милијарда евра за поддршка на паневропската индустрија на батерии, вклучително и финансирање на извлекување и преработка на суровини, а новите класификации ќе помогнат да се вложат инвестиции.
Комисијата планира да воспостави алијанса на ЕУ за суровини заснована врз постоечки напори за промовирање на развојот на современи батерии и технологии на водородното гориво. Промовирање на безбедноста во снабдувањето со ретки земјени метали и елементи што се користат во магнети ќе биде меѓу првичните иницијативи, заедно со промовирање на инвестиции и иновации во Европа.
Брисел, исто така, планира да промовира рециклирање на виталните елементи и, каде што е можно, поголемо производство на ЕУ. Една можна мерка би била да се користи сателитот „Коперникус“ за да се набудува Земјата за да откријат нови ресурси и да се управува со постојните.
Загриженоста на Комисијата е во согласност со загриженоста на многу земји-членки, кои ги охрабруваат компаниите вклучени во производството на стратешките суровини.
Сепак, предлозите може да предизвикаат дебата за тоа дали е можно или не да се приближи производството до ЕУ, со оглед на еколошката штета што ги придружува големите рударски проекти.
