Европската централна банка (ЕЦБ) ја преиспитува својата стратегија за монетарна политика. Како резултат на прегледот, централната банка може да одлучи да ја зајакне својата лабава монетарна политика. Меѓутоа, ако го стори тоа, ризикува да ја изгуби довербата на долг рок, пишува „Focus Online“.
Со оглед на пандемијата со ковид-19, ЕЦБ мораше да го стопира планираниот преглед на стратегијата. Првичната цел беше да се постигнат резултати до крајот на оваа година. На последната прес-конференција кон средината на јули, претседателката на ЕЦБ, Кристин Лагард изјави дека ревизијата на стратегијата се очекува да заврши во втората половина на 2021-ва година.
ЕЦБ сака да продолжи со прегледот на својата стратегија за монетарна политика. Размената на мислења со регионалните организации, здруженијата на потрошувачи и социјалните партнери на европско ниво, првично закажана за крајот на март, беше одложена до 21-ви октомври 2020-та година под мотото „ЕЦБ слуша“.
Веќе има неколку значајни предлози од претставниците на ЕЦБ во последните неколку недели.
Во интервју, претседателот на француската Централна банка Франсоа Вилерој го постави прашањето дали ЕЦБ може да го надомести неисполнувањето на целта на инфлацијата од почетокот на кризата со тоа што подоцна ќе има за цел повисока инфлација.
Говорејќи за климатските промени и монетарната политика, членот на Извршниот одбор на ЕЦБ, Изабел Шнабел, даде голем број предлози за придонесот на ЕЦБ во оваа област.
Португалската централна банка (Banco de Portugal, BdP) неодамна ја презеде улогата на пионер, како прва централна банка во европскиот систем што објави систематска анализа на причините за разгледување на стратегијата. Авторите даваат детален преглед на стратегијата во последните две децении и макроекономските и институционалните промени во последните десет години и како резултат на преиспитувањето на идната стратегија.
Авторите на студијата „BdP“ не сакаат да го брзаат резултатот од прегледот на стратегијата. Таа содржи низа аргументи во корист на попаметна монетарна политика на ЕЦБ. Може да се идентификуваат трендовите за дизајнирање на стратегијата на таков начин што екстремно експанзивната ориентација на монетарната политика е дополнително зајакната.
Еден од фокусите во анализата на „BdP“ е описот на квантификацијата на ценовната стабилност од почетокот на монетарната унија. Во текот на изминатите две децении, првичните напори на ЕЦБ за изградба на анти-инфлациска репутација како „Бундесбанк“ се насочија кон напорите да ги уверат економските чинители за нивната заложба и способност да избегнат режим на ниска инфлација или дефлација, велат авторите.
Во првиот преглед на стратегијата на ЕЦБ, чии резултати беа објавени во мај 2003-та година, Управниот совет ја потврди намерата за одржување на инфлацијата близу 2% на среден рок. ЕЦБ ги избегна точните податоци во официјалната дефиниција, но за време на прес-конференцијата тогашниот главен економист на ЕЦБ Отмар Исинг изјави дека определувањето на нивото на цените ќе биде во опсег од 1,7 до 1,9%. Целта е да се сигнализира дека ЕЦБ може да препознае дефлациони проблеми.
Очигледно во тоа време толеранцијата за пониски стапки на инфлација беше поголема отколку денес. Тогашниот претседател на ЕЦБ, Вим Дуизенберг, на прес-конференција изјави дека во неговата земја, Холандија, инфлацијата е за 0,5% веќе две години. Според него, ова е „рај за централните банкари“, сè додека инфлацијата не е толку ниска насекаде.
За споредба, Лагард на својата прва прес-конференција во декември 2019-та година истакна дека со забрзувањето на инфлацијата на 1,7%, целта на ЕЦБ дефинитивно сè уште не е постигната.
Според „BdP“, двата најчесто наведувани предлози за квантифицирање на ценовната стабилност во тековната ревизија на стратегијата се или повторно да се подигне целта на инфлацијата, или да се усвојат идните повисоки стапки на инфлација над целта, по продолжените негативни отстапувања од целта во минатото. ЕЦБ ја истакна својата волја да се бори против дефлацијата преку зголемување на безбедносната маргина во квантифицирање на ценовната стабилност и јасно има намера да се придржува кон оваа стратегија.
Ова е опасно ако ЕЦБ продолжува да дозволува пониска цел, како што тоа го правеше последниве години, затоа што тогаш довербата во способноста на монетарната политика нема да се зголеми, туку ќе се намали.
И овој ризик е релативно висок. Според студијата на „BdP“, постојат два начина да се објасни зошто инфлацијата реагирала толку слабо на реалните економски случувања од 2013-та година.
Едното е дека макроекономската небрежност е погрешно мерена, а другата, посуштинска, е дека „инфлацијата се повеќе се определува од глобалните и технолошките фактори кои не се под контрола на централната банка“.
Зголемувањето на интернационализацијата на производството преку учество во синџирите на глобална вредност може да ја промени цената на механизамот како резултат на зголемената конкуренција. Технолошката иновација исто така може да има влијание врз инфлацијата, или директно со намалување на цените во ИТ секторот или индиректно преку пониски трошоци за производство и дистрибуција и структурни промени на пазарот кои поттикнуваат поголема конкуренција помеѓу компаниите (на пр. Појава на големи глобални компании како што е „Amazon“).
Авторите на студијата „BdP“ посочуваат на друга причина што го поддржуваат предлогот за поголемо ограничување во монетарната политика. Тие ја наведуваат студијата на Банката за меѓународни порамнувања (БИС), која покажа дека „неконвенционалните мерки на монетарната политика имаат значително влијание врз финансиските услови и економската активност, но помалку врз инфлацијата“. Во меѓувреме, емпириските студии од ЕЦБ и „Бундесбанк“ донесоа слични резултати.
Во овој момент, повторно е важно да се разбере зошто дефлацијата се третира како проблематична. Раширениот долгорочен пад на цените, кој не е поврзан со подобрувања во производството, има негативен ефект затоа што може да доведе до спирала на паѓање на цените.
Емпириските анализи на централните банки покажуваат дека таквата заемно зајакнувачка надолна спирала на паѓање на цените и влошување на економската активност не се очекува. Дури и ако ефектот на експанзивната монетарна политика врз инфлацијата е намален, тоа не важи за ефектот врз економијата. Во оваа насока на размислување, нема смисла да се реагира со поинтензивна монетарна политика кога инфлацијата се менува.
