Оваа недела, ЕУ ќе мора да го претстави својот прв долгорочен буџетски план без вклучување на британската економија. Буџетот се очекува да биде околу 1000 милијарди евра.
Буџетот 2021-2027 се очекува да е една експлозивна мешавина – од намалување на земјоделските фондови што ќе налути француските фармери, до пари за развој и барање за поголема рата. Комесарот за буџетот на ЕУ, Гинтер Јотингер, кој ќе го претстави планот, изјави дека се потребни сериозни мерки за да се пополни дупката од 12-14 милијарди евра, оставена по „Brexit“.
Ќе следи трка со времето, особено откако Европската комисија сака буџетот да биде одобрен пред следните избори за Европскиот парламент во мај 2019-та година, два месеца откако Велика Британија ја напушти. Земјите од ЕУ велат дека ова е „невозможно“ со оглед на расцепот меѓу Истокот, Западот, Северот и Југот.
„Тие треба да преземат одговорност за амбициите кои ги изразиле„ за ЕУ по „Brexit““, изјави анонимен претставник во комисијата на Жан-Клод Јункер.
Ќе има отпуштања
Загубата на Велика Британија ја лишува ЕУ од еден од најголемите нето увозници во момент кога блокот се обидува да финансира нови области, како одбраната и справувањето со миграцијата. Голем број земји, вклучително Австрија и Холандија, веќе се борат против секое барање за зголемување на членарините.
Франција и Германија рекоа дека се подготвени да платат повеќе. Сумите што треба да се платат се огромни, но тие претставуваат само мал дел од целото богатство на Европската унија. Сегашниот буџет 2014-2020 претставува само 1% од БДП-то на Унијата.
Јотингер ги повика земјите да ги зголемат придонесите од националните буџети со „меѓу 1,1% и 1,2%“ за следната „повеќегодишна финансиска рамка“. Но, заедно со новите ресурси „ќе има намалувања“, предупреди германскиот комесар.
Извори велат дека ќе бидат „скромни“ во износ помал од 10%. Повеќето ќе бидат насочени кон двете области, кои заедно претставуваат речиси три четвртини од сите трошоци на ЕУ.
Озлогласената заедничка земјоделска политика на ЕУ е на врвот на листата на технолошки вишок. Тоа претставува 37% од трошоците на блокот. Ова ќе биде тешко за „голтање“ од Франција, чии земјоделци се најголеми корисници на средства од фондовите. Париз изјави дека е подготвен да се заштити од оваа „суштинска реформа“, но „безбедноста на помош за земјоделците не може да биде погодена“, рече дипломатски извор.
Политички притисок
Отпуштањата ќе бидат насочени и кон т.н. кохезионите фондови, кои се користат за финансирање на развојот во посиромашните европски земји. Тие претставуваат уште 35% од буџетот на ЕУ. Најголем дел од овие пари моментално се движат во земјите на поранешниот советски блок, кои сé уште се оживуваат економски.
Но јужните нации, како Шпанија и Италија, почнаа да инсистираат дел од парите да бидат пренасочени за да се справат со масовната невработеност меѓу младите луѓе во нивните земји. Источните земји, исто така, се загрижени за плановите на комисијата да ги поврзат фондовите со почитување на владеењето на правото.
Полска и Унгарија често се критикувани од Брисел за прашањата на демократијата и за одбивањето да ги прифатат бегалците. „Нема да прифатиме произволни механизми кои ќе ги направат фондовите инструмент за политички притисок“, рече полскиот заменик министер за европски прашања, Конрад Шимански.
Некои од заштедените средства ќе бидат насочени кон обезбедувањето на границите на ЕУ, а комисијата планира да го зголеми бројот на вработените на граничната полиција „Фронтекс“ со близу 6.000 лица, соопшти извор од Европската комисија.
