Деновиве од печат излегоа две нови книги во популарната прозна едиција ПРОаЗА на издавачката куќа ИЛИ-ИЛИ.
Се работи за романите “Болка од камен” на Милена Агус, во превод од италијански јазик на Катерина Сотирова, и “Готленд” на Мариуш Шчигел, во превод од полски јазик на Лидија Танушевска. Излегувањето на книгите финансиски е поддржано од програмата “Креативна Европа” на Европската унија.
Милена Агус е родена во Џенова, а живее во Каљари, каде што предава италијански јазик и историја во гимназија за уметност. Нејзиниот прв роман Mentre dorme il pescecane (2005) достигна до петтото издание, но пошироката читателска јавност ја запозна токму преку романот Mal di pietre (2007), добитник на наградите: Premio Forte Village, Premio Santa Marinella, Premio Campiello Selezione Giuria dei Letterati, Premio Elsa Morante, финалист за наградата Strega и книга на годината на Fahrenheit за 2007 година.
“Болка од камен” доживеа триумфален успех во Италија со преку 50.000 продадени примероци, а подеднаков интерес предизвика и во Франција и Германија. Преведен е на триесет јазици.
Според Le Monde, овој кус роман на Агус навистина наликува по малку на камен: цврст, навидум мазен, а сепак полн со пукнатини и тајни. Стилот, иако е едноставен и поетичен, сепак е собран, соголен, токму како ѕидовите од гранит на куќите во Сардинија. Раскажувањето се извива како спирала и малку по малку, како случајно, ја открива средишната тема на романот, но и вистината за главниот лик, којшто постојано е во потрага по најважната работа на светот. Но оваа најважна работа, ја нема. Па оттука френетичната желба да се испише поинаква биографија на еден живот, каде што љубовта и страста стануваат центарот на светот.
Le Nouvel Observateur, пак, нагласува дека романите на Агус несомнено откриваат шарм и непосредност. Тие се еден вид на стапица за соништа, дури и кога можеби го очекуваме исходот од приказната, или пак кога на крајот ликовите се спојуваат во една личност. Агус постојано се движи на работ меѓу чудесниот и секојдневниот живот и секојпат добива громогласен аплауз.
Мариуш Шчигел, роден во 1966 г., полски новинар и писател, добитник на Европската награда за литература во 2009 г. Има објавено шест книги: Неделата која се случи во среда (1996), На секоја тема – ток шоу за читање (заедно со Витолд Ожеховски, 1997), Готленд (2006), Каприсче. Женски приказни (2010), Направи си рај (2010) и Небесна љубов (2012). Освен тоа, има објавено бројни репортажи во различни антологии. Во 2014 г. е одликуван со еден од највисоките ордени – Орденот на полската преродба од Претседателот на државата, Броњислав Коморовски.
„Готленд“ е трогателна приказна за критичкиот ум под стегите на комунистичкиот режим, соочен со апсурдни ситуации, додека приватниот живот перверзно бил искористуван од властите, со цел да биде замолчен.
Главните ликови на „Готленд“ се: основачот на познатата фабрика за чевли „Бата“, славниот естраден пејач Карел Гот, љубовницата на нацистот Гебелс, скулпторот на најголемиот споменик на Сталин во светот, внуката на Кафка, која им го давала своето име на користење на автори ставени на црна листа во комунистичкиот режим за да може и понатаму да издаваат, младото момче кое се самозапалува по угледот на Јан Палах, 30 години по неговата смрт, познатиот чешки драматург Јан Прохаска и многу други.
Книгата има одлична композиција, произлезена од повеќегодишни истражувања, разговори, посети и пишани материјали. Овие репортажи честопати наликуваат на есеи и на раскази. Тоа е продолжение на полската традиционална школа на литературна репортажа, која претставува мешавина на факти, добро изградени ликови, поетски наратив и артистичка рефлексија на одредени настани и ситуации.
Заснован на минуциозни истражувања и стотици интервјуа со сите, од филмски работници, писатели и поп-ѕвезди до обични граѓани, Готланд претставува калеидоскопски приказ на еден истраен народ што преживува тежок, а честопати и бизарен период – подеднакво смешен, вознемирувачки, возбудлив и апсурден, со еден збор… кафкијански.
