Во денешното време на бизнис гуруа и мислители на новата ера, нема недостаток на увид во лидерството и менаџментот. Но, како што завршува уште една деценија, корисно е да се осврнеме на минатото, во потрага по мудрост што може да помогне подобро да се разберат современите предизвици. На пример, некои од најважните лекции за денешните и идните бизнис лидери се наоѓаат во делата на еден од најголемите мислители на 20 век – Џорџ Орвел.
Орвел беше почитуван романописец, новинар и критичар, познат по своето силно противење на тоталитаризмот и поддршката за социјална правда, а ова се лекциите извлечени од неговите дела.
Лекции за јазикот
„Ако мислата го расипува јазикот, јазикот исто така може да ја расипе мислата.“
– Џорџ Орвел, 1984
Една од клучните лекции од делата на Орвел е увидот во врската помеѓу јазикот и мислата. Во неговиот дистописки роман 1984, Орвел јасно покажува како владата може да го користи јазикот за да ги обликува и контролира мислите и однесувањето на луѓето.
За денешните бизнис лидери кои не се свесни за моќта на сопствениот јазик, ова е сериозно предупредување. Имено, истражувањата покажуваат дека преформулирањето на штетните дејствија така што тие звучат безопасно може да ја зголеми веројатноста вработените да прифатат неетичко однесување. Примери за ова се употребата на термини како „тимски играч“ за оние кои слепо ги следат наредбите или оправдувањето на штетните одлуки со тоа што ќе кажат „тоа е само бизнис“. За да се избегнат ваквите стапици, и лидерите и вработените мора да бидат свесни за сопственото однесување и да не дозволат да бидат заведени од еуфемизми. И како што вели Орвел:
„Гледањето што е пред вашиот нос бара постојана борба.“
Лекции за лидерство
„Секогаш ќе има интоксикација со моќ – таа ќе биде поголема и посуптилна.“
– Џорџ Орвел, 1984
„Сите суштества се еднакви, но некои се поеднакви од другите.“
– Џорџ Орвел, Животинска фарма
Една од најважните пораки на Орвел се однесува на опасноста оние на власт да станат деспоти. Тој беше остро свесен за тоа како моќта корумпира и како лидерите можат да го користат авторитетот за лични привилегии.
Лидерите кои сакаат да ја избегнат оваа стапица треба сериозно да го сфатат Орвел. Истражувањата покажуваат дека чувството за моќ може да го засени моралот и да ги наведе луѓето да ги следат само своите интереси. Сепак, ова може да се ублажи ако лидерот го задржи моралот како централна вредност во својот идентитет.
Лекции за лојалност
„Да се биде во малцинство, дури и ако сте сами, не значи дека сте луди. Постои вистина и постои лага, а ако се држите до вистината, дури и против целиот свет – не сте луди.“
– Џорџ Орвел, 1984
Орвел, исто така, нуди важни сознанија за вработените кои работат под авторитарни лидери. Во неговите книги, моќните се потпираат на слепа лојалност и тишина на околината. Сепак, подготвеноста на тиранинот да го потисне најмалиот знак на несогласување покажува колку моќно може да биде едно храбро малцинство.
За секој што размислува дали да зборува против деструктивното лидерство, зборовите на Орвел можат да бидат инспирација. А истражувањата потврдуваат дека дури и поединците можат да ја променат токсичната организациска култура со текот на времето.
Лекции за животот
„Тоа е чувство на олеснување, речиси задоволство, кога знаете дека навистина сте го допреле дното… Толку многу пати сте рекле дека одите во пекол – и сега стигнавте. И можете да издржите.“
– Џорџ Орвел, Долу во Париз и Лондон
Во своето прво големо дело, Орвел ги опишува луѓето кои, и покрај нивниот тежок живот, одржуваат позитивен став. И во тоа лежи неговата последна лекција: останете позитивни и покрај неволјите.
За лидерите и претприемачите, пречките се неизбежни. Но, тие можат да изградат отпорност и да ни помогнат да го цениме она што го имаме. Следниот пат кога ќе почувствувате дека сте го допреле дното, сетете се на зборовите на еден сиромашен патник кого го запознал Орвел:
„Ѕвездите се бесплатна претстава. Не ве чини ништо да ги користите очите.“
