Германската влада го обвини американскиот милијардер Илон Маск во понеделникот за мешање во претстојните избори во февруари, откако ја поддржа екстремно десничарската партија Алтернатива за Германија (AfD) во објавите на мрежата X и во написот објавен од весникот Welt am Sonntag.
Германските лидери го обвинија Маск, кој тврди дека AfD е единствената партија што може да ја „спаси“ Германија, дека се обидува да „влијае на федералните избори“ додека земјата се движи кон предвремени избори во услови на политички превирања следниот месец.
Зошто Германија распиша предвремени избори?
Од 2013 година, Социјалдемократската партија на Германија (SPD) управува со Германија, која е најголемата европска економија, предводејќи различни коалициски влади.
Но, германскиот канцелар Олаф Шолц од SPD ја загуби довербата на Парламентот на 16 декември. Гласањето, предложено од самиот Шолц во очигледен обид да предизвика предвремени избори, следеше по падот на германската владејачка коалициска влада предводена од Шолц и SPD. Владата беше место на превирања кога Шолц го отпушти министерот за финансии Кристијан Линднер во ноември по неколкумесечни несогласувања околу германскиот буџет.
Аналитичарите велат дека Шолц целосно очекувал да го изгуби гласањето за доверба, но сакал да предизвика предвремени избори што тој ги гледа како последна шанса на неговата партија да освои каква било моќ. Пред гласањето во понеделник, Шолц рече дека изборите ќе бидат можност земјата да се постави на нов курс.
По изгласувањето недоверба, германскиот Парламент во петокот го распушти претседателот Франк-Валтер Штајнмаер од SPD, а предвремените избори беа распишани за 23 февруари 2025 година, седум месеци пред претходно најавените парламентарни избори.
Што е AfD?
Алтернатива за Германија (AfD) се смета за екстремно десничарска популистичка партија во Германија. Основана е во 2013 година и имала 76 од 733 места во германскиот парламент или Бундестаг пред неговото распуштање. Станува збор за евроскептична партија, што значи дека е критична кон интеграцијата на Германија во Европската унија.
Исто така, AfD отворено го критикува исламот и се противи на масовната имиграција. Партијата се спротивстави на добредојдениот однос на поранешната германска канцеларка Ангела Меркел кон имигрантите кои доаѓаат од Блискиот Исток и Африка. Во 2015 година, под водство на Меркел, повеќе од милион бегалци пристигнаа во Германија.
Во септември оваа година, AfD победи на клучните избори за осум места во Ландтаг (собрание на сојузната држава) во источната покраина Тирингија со 32,8 отсто од гласовите, што е прва победа на државните избори на екстремно десничарска партија од Втората светска војна.
На почетокот на декември, AfD ја номинираше лидерката на партијата Алис Вајдел за кандидат за канцелар. Номинацијата е главно симболична бидејќи партијата најверојатно нема да освои мнозинство. По изборот на Бундестагот се гласа и за канцеларот. За да стане канцелар, кандидатот мора да добие повеќе од половина од гласовите во парламентот.
За претстојните избори, последните анкети ја ставаат AfD на второ место со поддршка од 19 отсто од гласачкото тело заклучно со 28 декември, според Политико. На прво место со 30 отсто е конзервативната коалиција составена од централно-десничарските партии Христијанско-демократската унија на Германија (CDU) и Христијанско-социјалната унија во Баварија (CSU).
Сегашната владејачка партија SPD е на трето место со предвидена поддршка од 17 проценти.
Главните партии одбија да соработуваат со AfD во владата, но сепак се предвидува дека ќе се формира најголемата опозиција во парламентот по претстојните избори.
Што рече Маск за AfD ?
На 20 декември, Маск објави на X, платформата за социјални медиуми што ја поседува: „Само AfD може да ја спаси Германија“.
Маск, кој е близок соработник на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп, дополнително ја истакна својата поддршка за AfD во напис за германскиот неделник Welt am Sonntag. Весникот го објавува медиумската групација Аксел Спрингер, кој е сопственик и на веб-страница Политико.
Написот на Маск беше објавен на интернет во неделата. Во преводот се вели: „Прикажувањето на AfD како десничарски екстремист е очигледно лажно, имајќи предвид дека Алис Вајдел, лидерката на партијата, има истопол партнер од Шри Ланка! Дали тоа ти звучи како Хитлер? Ве молам!“
Тој напиша дека Германија е на „работ на економски и културен колапс“ и дека „AfD може да ја спаси Германија да стане сенка на она што беше порано“.
Маск напиша дека имал „значајни инвестиции“ во Германија, што му дава право да коментира за оваа европска земја.
Велејќи дека традиционалните партии во Германија пропаднале во Германија, Маск напиша: „AfD, иако е опишана како екстремно десничарска, претставува политички реализам кој одекнува кај многу Германци кои сметаат дека естаблишментот ги игнорира нивните грижи“.
Дали Маск поддржува други десничари?
Маск неодамна отворено ги поддржа другите екстремно десничарски фигури, вклучувајќи ги Најџел Фараж од британската Реформска партија и италијанската десничарска премиерка Џорџија Мелони.
Маск, кој е роден во Јужна Африка, но исто така е натурализиран американски државјанин, исто така е познат по неговата вклученост во американската политика и беше истакнат дел од претседателската кампања на Трамп. Минатиот месец Трамп ги негираше тврдењата дека му ја „отстапил претседателската функција“ на Маск.
Како реагираа Германците?
„Вистина е дека Илон Маск се обидува да влијае на сојузните избори“, рече портпаролката на германската влада Кристијане Хофман на редовниот брифинг за медиумите во понеделникот. „На крајот на краиштата, слободата на мислата ги покрива и најголемите глупости.
Фридрих Мерц, лидер на опозициските демохристијани и актуелен фаворит за канцелар на претстојните избори, ги опиша зборовите на Маск како „наметливи и претенциозни“ во интервју за германскиот весник „Функе медиа груп“.
„Не можам да мислам на споредлив случај на мешање, во историјата на западните демократии, во изборната кампања на една пријателска земја“, рече Мерц.
„Во светот на Илон Маск, демократијата и правата на работниците се пречка за повисоки профити“, изјави за Ројтерс Саскија Ескен, копретседател на SPD. „Ние кажуваме сосема јасно: нашата демократија е одбранлива и не може да се купи.
Набргу по објавувањето на написот на Маск, Ева Мари Когел, уредник на јавното мислење во Welt am Sonntag, објави дека поднесува оставка.
„Отсекогаш уживав да водам колумна за мислење“, напиша Когел во објавата на 28 декември на X. „Денес во Welt am Sonntag се појави статија на Илон Маск. Јас вчера поднесов оставка откако весникот излезе на прес“.
