Американскиот милијардер Илон Маск објави дека неговата приватна сателитска интернет мрежа Старлинк сега функционира во Косово.
Косовскиот премиер Албин Курти на 22 декември рече дека доаѓањето на Starlink е важен чекор за подобрување на дигиталната инфраструктура на земјата.
„Starlink се покажа како неверојатно важен во овозможувањето критични комуникации за време на природни катастрофи или други национални итни случаи“, рече тој на Фејсбук.
Во октомври, Регулаторната управа за електронски и поштенски комуникации (ARKEP) на Косово објави дека ја овластила американската компанија Starlink да обезбеди пристап до Интернет до која било локација во Косово.
Што овозможува Starlink?
Со Starlink, Косово ќе има корист од непрекинат интернет, на секој агол на територијата, дури и во итни ситуации.
Starlink има околу 6.000 сателити, лоцирани на околу 500 километри над Земјата, во ниска орбита на Земјата.
Ова значи дека тие се околу 65 пати поблиску до Земјата од традиционалните стационарни сателити и за разлика од нив, сателитите Starlink постојано се движат и обезбедуваат доцнењата во комуникацијата да бидат 10 пати помали.
Членот на одборот на АРКЕП, Дураку Ризај, во ноември изјави за Радио Слободна Европа дека оперативната лиценца за Starlink е важен чекор во подобрувањето на дигиталната инфраструктура во Косово.
„Зајакнувањето на Starlink има најголемо влијание врз зголемувањето на националната безбедност, особено во време на конфликт. Ова се должи на фактот што огромното мнозинство на инфраструктурата Starlink се наоѓа во вселената и е имун на можни штети во време на војна или природни катастрофи на Земјата“, рече Дураку-Ризај.
Таа смета дека оваа предност може да ја искористат компаниите и државните институции, особено обезбедувањето, кои управуваат со критичната инфраструктура.
Како функционира?
Секој може да нарача услуги на веб-страницата Starlink, барајќи ја најблиската адреса.
По нарачката, Starlink ќе му испрати на клиентот приемник, кој се поврзува со сателити во вселената.
Резарта Дураку Ризај објасни дека ресиверот на корисникот е мал, пренослив и може да се користи на различни локации, како што се планини, тежок терен и други места каде што нема добар пристап до интернет.
Цените ќе се одредуваат врз основа на локалната куповна моќ на секоја земја.
„Надоместокот се состои од две компоненти: првично купување на хардверот, терминал со придружните уреди кои се купуваат еднаш и месечна претплата што ќе зависи од плановите за услуги достапни на веб-страницата“, рече таа.
Брзината на Интернет што ја нуди Starlink е од 120 до 250 мегабити во секунда (mbps), во зависност од тоа дали се работи за индивидуален или деловен пакет.
Операторите во Косово во моментов обезбедуваат побрз интернет. На домаќинствата им се нуди интернет до 500 mbps како дел од пакет комбиниран со телевизиски услуги, по цени до 35 евра.
Дарси Ризај признава дека Starlink не се натпреварува со локалните оператори во однос на брзината, но тоа е добар резервен план во случај на дефект на копнената линија.
Starlink го привлече целото внимание во февруари 2022 година, кога Русија започна војна во Украина, а како резултат на тоа, интернет-врските на Украинците беа прекинати.
Одлуката на Маск да ја прекрие Украина со Интернет се сметаше за витална за многу украински воени операции, но и за обновување на енергетската и комуникациската инфраструктура.
