Победата на Доналд Трамп во трката за следен американски претседател ќе има економски последици за остатокот од светот кои најверојатно ќе бидат многу длабоки и непосредни.
Додека светските лидери испраќаа честитки, Трамп во средата објави дека добил „моќен мандат“ да владее.
Ако спроведе макар и мал дел од своите ветувања, од повисоки царини до дерегулација, повеќе дупчење нафта и повеќе барања од американските партнери во НАТО, притисокот врз федералните финансии, инфлацијата, економскиот раст и каматните стапки ќе се почувствуваат во секој агол на светот.
Републиканската партија на Трамп, исто така, го обезбеди Сенатот и тесно водство во Претставничкиот дом, што би можело да му олесни на претседателот да ги озакони своите предлози и да ги протурка клучните назначувања.
„Фискалните ветувања на Трамп се сериозна грижа за американската економија и за глобалните финансиски пазари, бидејќи тие навестуваат значително проширување на и онака прекумерниот дефицит додека се заканува да ги поткопа клучните институции“, коментира Ерик Нилсен, главен економски советник во „UniCredit“.
„Мораме да заклучиме дека Трамп претставува сериозна и досега главно потценета закана за американскиот пазар на обврзници, а со тоа и за глобалната финансиска стабилност“, додава тој.
Увозните тарифи, вклучително и универзална царина од 10% за увоз од сите земји и 60% за увоз од Кина, се клучниот столб на политиките на Трамп и веројатно ќе имаат најголемо глобално влијание.
Царините ја попречуваат глобалната трговија, го намалуваат растот на извозниците и ги оптоваруваат јавните финансии на сите вклучени земји. Тие најверојатно ќе ја забрзаат инфлацијата во САД, принудувајќи ги Федералните резерви да дејствуваат со построга монетарна политика.
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) веќе го окарактеризира глобалниот раст како слаб, при што повеќето земји доживуваат „бавна“ експанзија. Дополнителен удар врз светската трговија веројатно ќе претставува ризик за намалување на прогнозата за раст на глобалниот БДП од 3,2% следната година.
Компаниите главно ги пренесуваат трошоците за увоз на клиентите, па тарифите веројатно ќе ја забрзаат инфлацијата за американските купувачи, принудувајќи ја Банката на федерални резерви да ги задржи високите стапки подолго време, па дури и да го смени курсот и повторно да ги зголеми.
Таа веројатност ќе биде уште поголема доколку Трамп ги исполни своите трошења и даночни ветувања, што би можело да го зголеми долгот на САД за 7,75 трилиони долари до 2035-та година, покажуваат податоците на Комитетот за одговорен федерален буџет.
„Повисоката инфлација би влијаела на домашната побарувачка, особено ако наметне цврста монетарна политика, со негативно влијание врз растот“, коментира Анис Бенсаидани од „BNP Paribas“.
За пазарите во развој кои се потпираат на финансирање во долари, таквата мешавина на политики ќе го поскапи задолжувањето и ќе донесе двоен удар покрај изгубениот извоз. Истите сили кои можеби ја поттикнуваат инфлацијата во САД би можеле да влијаат на цените на друго место, особено ако Трамп воведе прекумерни царини за Кина, како што вети.
Како најголем светски извозник, Кина очајно сака да го заживее растот, па може да бара нови пазари за стоки исклучени од САД и да нуди производи на друго место, особено во Европа.
Централните банки веројатно ќе реагираат брзо бидејќи деловното расположение, особено во отворените економии зависни од трговијата, брзо се влошува.
„Дури и пред падот [на деловната доверба] во анкетите, ЕЦБ може да биде во искушение да го забрза намалувањето на каматната стапка на неутрална стапка од 2%, а штом царинските политики на САД ќе станат појасни, би било мудро да ги намали стапките под неутрално ниво “, коментира Грет Фусеси од „JP Morgan“.
Владите, исто така, веројатно ќе одговорат со американски увозни тарифи, што дополнително ќе ја попречи трговијата и дополнително ќе го забави глобалниот економски раст.
Високите стапки на ФЕД и пониските каматни стапки на други места, исто така, ќе го поддржат доларот, како што покажа падот на еврото и јенот од 1,5%, создавајќи повеќе проблеми за пазарите во развој бидејќи повеќе од 60% од меѓународниот долг е деноминиран во долари.
Мексико може да го претрпи најтешкото влијание со оглед на реториката на Трамп за затворање на границите во услови на влошување на домашната перспектива.
„Мексико е во најголема опасност“, вели Џон Харисон од „TSLombard“. Мексиканскиот пезос падна за 3% во однос на доларот.
„Мексико е особено ранлива земја бидејќи трговските тензии и заканите за депортација може да ги влошат локалните проблеми како што се активноста на картелот и неуспехот на владата да го спречи насилството“, истакна Харисон.
Меѓу потенцијалните победници е Бразил, кој би можел да ужива во поголема трговија со Кина со оглед на фактот дека Пекинг го замени целиот увоз на американска соја со бразилска соја кога трговските тензии се разгореа во првиот мандат на Трамп.
Но, Европа, исто така, може да претрпи дополнителен удар од зголемените трошоци за одбрана, доколку Трамп ја намали поддршката за НАТО.
Стариот континент се потпира на американското воено присуство од крајот на Втората светска војна и без да се гледа крај на руската војна во Украина, Европа ќе биде принудена да ги пополни празнините што ги остави американското повлекување.
Но, европскиот јавен долг е веќе блиску до 90% од БДП-то, така што финансиите се тесни и владите ќе имаат потешкотии да ја стимулираат економијата која страда од трговските бариери додека ги финансираат воените трошоци.
Напорите на Трамп за дерегулација веројатно ќе траат подолго, но меѓународниот договор чија цел е да ги направи банките поотпорни, познат како Базел III, би можел да стане првата жртва.
Новите правила треба да стапат на сила на 1-ви јануари, а лидерите веќе дебатираат дали тие треба да продолжат дури и ако САД се повлечат.
